Brexit: Μία ψυχή που είναι να βγει…

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Θα χρειαστούν χρόνια, ίσως και δεκαετίες, έως ότου υπάρξει η προσήκουσα διερεύνηση και η επί της ουσίας ανάλυση όσων διαδραματίζονται τις τελευταίες ημέρες στη Βρετανία.

Τα τελευταία δύο χρόνια αναλώθηκαν από την προηγούμενη βρετανική κυβέρνηση για την εκπόνηση μίας συμφωνίας εξόδου από την ΕΕ την οποία απέρριψε τρεις φορές το κοινοβούλιο της χώρας, σπέρνοντας ανησυχίες για άτακτη έξοδο.

Σήμερα, δε, στην εκπνοή της παράτασης που δόθηκε για το Brexit -κατά την οποία ουδεμία πρόοδος υπήρξε για την επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ-, ο νυν πρωθυπουργός δηλώνει ότι προτιμά να τον βρουν «νεκρό σε χαντάκι» παρά να το καθυστερήσει.

Μολονότι υπέστη απανωτές ήττες στο Κοινοβούλιο, δε, τόσο για το πώς και για το πότε θα γίνει το Brexit αλλά και για το αν θα διενεργηθούν πρόωρες εκλογές, δεν το βάζει κάτω και ξαναφέρνει το θέμα των πρόωρων εκλογών τη Δευτέρα στη Βουλή αλλά και την υπόθεση της άμεσης εξόδου -με ή χωρίς συμφωνία- στις 31 Οκτωβρίου, αν και είναι σαφές ότι δεν διαθέτει πλέον την πλειοψηφία των βουλευτών.

Στο μεταξύ, η λίρα κατρακυλά και η οικονομία προετοιμάζεται για ύφεση. 

Εάν κάποιος κάνει «ένα βήμα πίσω» από όλα αυτά και επιχειρήσει μία συνολική θεώρησή τους, είναι σίγουρο ότι δύσκολα θα πιστέψει πως αφορούν μία χώρα η οποία θεωρείται ως λίκνο του κοινοβουλευτισμού και ως τόπος με ιδιαιτέρως ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς.

Αυτή, όμως, είναι σήμερα η Βρετανία ή ακριβέστερα το Ηνωμένο Βασίλειο. Μία χώρα η οποία, ίσως -αν και εκ των κυριοτέρων ευρωπαϊκών- δεν θα έπρεπε να είχε ποτέ ενταχθεί στην «Ευρωπαϊκή Ένωση», ή ΕΟΚ όπως ονομαζόταν τότε.

Οι λόγοι δεν άπτονται τόσο των ευρύτερων γεωπολιτικών συσχετισμών ή των όποιων συμφερόντων που θα προτιμούσαν την αποφυγή του ευρωπαϊκού «κορσέ» στην άσκηση οικονομικής και ευρύτερης πολιτικής, οι οποίοι εντούτοις είναι υπαρκτοί, όσο -κυριότερα- σε ζητήματα… ιδιαιτεροτήτων.

Για παράδειγμα, η Βρετανία είναι μία χώρα οι υπήκοοι της οποίας -ακόμη και σήμερα- δεν διαθέτουν ταυτότητες, παρά το… φακέλωμα που ισχύει εδώ και δεκαετίες στη λοιπή Ευρώπη. Όπως αντίστοιχα, είναι μία χώρα η οποία δεν διαθέτει γραπτό Σύνταγμα, με τη μορφή που το γνωρίζουμε στη… λοιπή Ευρώπη.

Οι ιδιαιτερότητες είναι πολλές και άμεσα εντοπίσιμες για όσους μπουν στον κόπο να τις παρατηρήσουν.

Τα διαφορετικά θεμέλια του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, η αυξημένη -έναντι της αντίστοιχης ευρωπαϊκής- σημασία που δίδει η βρετανική κουλτούρα στον ρόλο του πολίτη και όχι του συνόλου ή ακόμη και αυτή καθεαυτή η απουσία χερσαίων συνόρων με άλλα ευρωπαϊκά κράτη πλην Ιρλανδίας, που της έδωσαν μία ιδιότυπη δυνατότητα αυτόνομης ανάπτυξης και απουσία εισβολέων από την εποχή των… Ρωμαίων και στη συνέχεια των Νορμανδών.

Κυριότερα, όμως, η επίδραση των όποιων διαφορών να μην είχε καμία σημασία, εάν δεν είχε τροφοδοτηθεί ήδη από την εποχή της -καθυστερημένης- ένταξης της Βρετανίας στην ΕΟΚ, το 1972, ένα κλίμα αντιευρωπαϊσμού εκ μέρους ακόμη και κορυφαίων Βρετανών πολιτικών, όπως η Μ. Θάτσερ.

Οι βάσιμες ή μη ανησυχίες σχετικά με την απώλεια κυριαρχίας και -αντιστοίχως- επικράτησης της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, καθώς και η περίφημη υπόθεση των «επιστροφών» που διεκδικούσε η Βρετανία από τις κοινοτικές συνεισφορές της, έθρεψαν τις φωνές εξόδου από την ΕΕ και φέρουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων.

Οδηγούν, δε, στο συμπέρασμα ότι ακόμη κι αν το Brexit καθυστερήσει, έως φερειπείν τον επόμενο Ιανουάριο, όπως συζητείται, ή ακόμη κι αν υπάρξει επανάληψη του δημοψηφίσματος σχετικά με την υλοποίησή του, ίσως θα ήταν προτιμότερο να γίνει και μάλιστα σύντομα.

Ούτως ή άλλως, η σχέση ξεκίνησε άσχημα (με τον Ντε Γκολ να «τσινάει» από την αρχή), ουδέποτε ευοδώθηκε (η Βρετανία είναι η χώρα-μέλος με τις λιγότερες επιμέρους συμφωνίες εντός ΕΕ) και πλέον έχει τραυματιστεί βαθιά, με τον μισό πληθυσμό να έχει ταχθεί υπέρ του τερματισμού της.

Έτσι, λοιπόν, μια ψυχή που είναι να βγει…