Ταύτιση συμφερόντων

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Αμερικανός αξιωματούχος με μακρά εμπειρία σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής τόνιζε, προ ετών, τη σημασία του δόγματος περί του «ζωτικού εθνικού συμφέροντος» (vital national interest) λέγοντας ότι μόνον αυτό μπορεί να καθορίσει τη στάση των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή.

Η εύλογη τοποθέτησή του, περί «ζωτικού» συμφέροντος, την οποία είχε φροντίσει να διανθίσει με σειρά παραδειγμάτων της τότε εποχής, βρίσκει απόλυτη εφαρμογή και στις ημέρες μας, παρά το φαινόμενο Τράμπ, το οποίο στέκει υπεύθυνο για την αναθεώρηση των θέσεων των ΗΠΑ, παγκοσμίως.

Έτσι, λοιπόν, εάν έχουν κάποια αξία διοργανώσεις όπως η χθεσινή υπουργική διάσκεψη για την ενέργεια, μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ, αυτή έγκειται στην όποια ταύτιση συμφερόντων διαπιστώνεται μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών και στις εξελίξεις που μπορεί αυτή να προκαλέσει.

Πρόκειται, δε, για μία γεωπολιτική εξίσωση η οποία έχει προφανή σημασία τόσο για την λεκάνη της Ν.Α. Μεσογείου όσο και για το ευρύτερο ενεργειακό ισοζύγιο στην Ευρώπη, υπό το φως της εκπεφρασμένης πρόθεσης των ΗΠΑ (αλλά και των Βρυξελλών) για την διαφοροποίηση των πηγών προέλευσης φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και την απεξάρτησή της έτσι από τη Ρωσία.

Ταυτόχρονα, όμως, αφορά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Μ.Ανατολή και ιδίως στη Συρία, οι οποίες σχετίζονται με μία σαφώς μακρύτερη και πλέον πολύπλοκη εξίσωση, η οποία έχει ωστόσο τους ίδιους βασικούς πρωταγωνιστές: Ρωσία, ΗΠΑ και Τουρκία.

Εν προκειμένω, πέραν της «διπλωματίας των αγωγών», στην οποία η Ελλάδα πρωτοστατεί από σειράς ετών, πλέον με ορατά οφέλη, κύριο ζητούμενο από την χθεσινή διοργάνωση ήταν η επίδειξη ενός ενιαίου μετώπου επί των ενεργειακών ζητημάτων της περιοχής και δη επί των εξελίξεων στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Στο πολιτικό πεδίο η στήριξη που παρασχέθηκε προς την Κύπρο υπήρξε σαφής και, όπως διαμηνύθηκε αρμοδίως, καλύπτει πλήρως τις θέσεις της Ελλάδος και της Κύπρου.

Στην «τελική γραμμή αποτελεσμάτων», όμως, η επιτυχία τόσο αυτής της διοργάνωσης όσο και της ευρύτερης προσέγγισης των εμπλεκομένων κρατών θα εξαρτηθεί από την διαπίστωση ταύτισης ζωτικών συμφερόντων με τις ΗΠΑ.

Διότι, εντέλει, μόνον αυτές μπορούν να ανατρέψουν το «δίκιο του ισχυρού» επί του οποίου εδράζεται η τουρκική πολιτική στην κυπριακή ΑΟΖ ώστε να διεξάγει έρευνες και γεωτρήσεις υδρογονανθράκων σε ευθεία παραβίαση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και του διεθνούς δικαίου.

Έτσι, λοιπόν, προφανώς είναι απολύτως ευπρόσδεκτη η χθεσινή κοινή δήλωση των κρατών που συμμετείχαν στην διάσκεψη, περί προάσπισης του διεθνούς δικαίου και του δικαιώματος της Κύπρου να εκμεταλλευτεί τις ενεργειακές της πηγές, όμως έχει  μικρή αξία συγκρινόμενη με την έμπρακτη παροχή στήριξης προς αυτήν την κατεύθυνση.

Προϋπόθεση, όμως, για την εξασφάλιση αυτής της στήριξης, όπως μας έλεγε –προ πολλών ετών- αυτός ο βετεράνος αμερικανός αξιωματούχος, είναι η ταύτιση των ζωτικών συμφερόντων αυτών των πλευρών με τις ΗΠΑ.

Εάν τούτο μπορεί να προκύψει με επίκεντρο τα ενεργειακά, ας προκύψει. 

Ας θυμίσουμε, όμως,  ότι πέραν του Ισραήλ, οι ΗΠΑ δεν εντόπισαν -τουλάχιστον κατά τις τελευταίες 4 δεκαετίες- «ζωτικό συμφέρον» ούτε με την Ελλάδα, ούτε -πολύ λιγότερο μάλιστα- με την Κύπρο, το ένα τρίτο της οποίας παραμένει υπό κατοχή.

Αντίθετα, η Τουρκία -παρά τις ταραχώδεις σχέσεις της εσχάτως με τις ΗΠΑ- αποτελεί χάρις στην γεωπολιτική της θέση, «αναγκαστικό» σύμμαχο των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή.