Τα μυστικά της κάλπης

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

«Κυριακή κοντή γιορτή» και όλα τα μυστικά της κάλπης θα ξεδιπλωθούν ενώπιόν μας, ξεδιαλύνοντας τις όποιες απορίες τυχόν έχουμε ως προς την έκβαση των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων με τις οποίες είμαστε αντιμέτωποι.

Μεταξύ αυτών, για παράδειγμα, πώς είναι δυνατόν έως και την ύστατη ώρα να βλέπουν το φως της δημοσιότητας δημοσκοπήσεις με τόσο έντονες διαφορές ως προς την αποτίμηση της πρόθεσης ψήφου, όπως εκείνες που παρατηρήθηκαν μεταξύ των μετρήσεων της Metron Analysis και της Kapa Research, το τελευταίο διήμερο.

Το βράδυ της Τετάρτης είδαμε από το δελτίο του Alpha τη μέτρηση της Metron Analysis, βάσει της οποίας η διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου διαμορφωνόταν στο 7,2%, με το ποσοστό της ΝΔ να βρίσκεται στο επίπεδο του 30,3% και του ΣΥΡΙΖΑ στο 23,1%.

Λίγες ώρες αργότερα, το πρωί της Πέμπτης, η εφημερίδα Έθνος δημοσίευε δημοσκόπηση της Kapa Research, βάσει της οποίας η διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ διαμορφωνόταν στο 3,4%, με τη ΝΔ να βρίσκεται στο επίπεδο του 27,8% και τον ΣΥΡΙΖΑ στο 24,4%.

Αν και υπάρχει σειρά πιθανών εξηγήσεων σχετικά με αυτό το φαινόμενο, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου διενέργειας της κάθε μέτρησης, της δομής του δείγματος που εξετάστηκε, του στατιστικού λάθους, ή άλλων θεμιτών ή ακόμη και αθέμιτων λαθών -όπως έχουμε δει κατά το παρελθόν σε άλλες μετρήσεις-, τα αίτια αυτών των διαφορών είναι συχνά… μπροστά στα μάτια μας.

Στη μέτρηση της Metron Analysis, η οποία εμφάνιζε τη μεγαλύτερη εκ των δύο διαφορών, η αναγωγή επί των εγκύρων οδηγούσε σε ένα εύρος τιμών για τη ΝΔ από 29,6% έως 34,4% και για τον ΣΥΡΙΖΑ από 21,8% έως 26,2%.

Αν και -όπως εξήγησε και από το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha ο κ. Στρ. Φαναράς, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Metron Analysis-, οι μέσες τιμές είναι εκείνες που λαμβάνονται υπόψη, το συνολικό εύρος τιμών επιτρέπει σενάρια διαμόρφωσης της διαφοράς μεταξύ των δύο κομμάτων στα επίπεδα της δημοσκόπησης της Kapa Research (3,4%).

Με άλλα λόγια, περίπου στο επίπεδο του «επίσημου» στατιστικού λάθους, το οποίο θεωρείται ότι βρίσκεται στο 3%.

Πέραν, όμως, παραμέτρων όπως οι παραπάνω, δύο απλοί λόγοι για τους οποίους ενίοτε αστοχούν οι φίλτατοι δημοσκόποι αφορούν, πρώτον, τη διαθεσιμότητα ενός τμήματος του εκλογικού σώματος, π.χ. εκείνων που εργάζονται πολλές ώρες και βρίσκονται στην οικία τους  μόνον κατά τις -δημοσκοπικά μη δόκιμες- ώρες της νύχτας και δεύτερον, εκείνους οι οποίοι -για δικούς τους λόγους- επιλέγουν να παραπλανήσουν τους δημοσκόπους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα «παραπλανήσεων» του είδους αυτού είναι οι επιδόσεις που σημείωσαν τόσο κατά τις αναμετρήσεις του 2012 όσο και του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή, με ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων να μη δηλώνει την πραγματική του πρόθεση ψήφου. Όπως επίσης εξηγούνται, τουλάχιστον έως έναν βαθμό, οι αποκλίσεις που παρατηρήθηκαν μεταξύ των μετρήσεων και του τελικού αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του 2015.

Αντίστοιχα, κάποιος ή κάποια που απασχολείται σε μία ή και δύο εργασίες από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ, σπανίως -ή και ποτέ- θα ερωτηθεί από τους δημοσκόπους σχετικά με τις προθέσεις του/της στην κάλπη.

Όμως, είπαμε, φίλτατοι. Κυριακή, κοντή γιορτή και όλες οι -τυχόν- απορίες θα λυθούν με τον ασφαλέστερο τρόπο…