Συντάξεις: Το κρίσιμο λάθος και οι βαριές ευθύνες

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η διαπίστωση είναι αβάσταχτα μονότονη, δεν παύει όμως να είναι απόλυτα ορθή. Τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Αυτό το αποτέλεσμα, δε, σε ό,τι αφορά στο ασφαλιστικό σύστημα, είναι ιδιαίτερα φτωχό. Το ασφαλιστικό πρόβλημα ουδέποτε πραγματικά αντιμετωπίστηκε στη χώρα μας.

Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα εξακολουθεί να φιγουράρει στις πρώτες θέσεις της ΕΕ από πλευράς συνταξιοδοτικών δαπανών, με μόνο δεδομένο ότι αυτή η επιβάρυνση θα συνεχίσει να αυξάνεται κατά τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με μελέτη που  παρουσίασε χθες ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας, στη διάρκεια ημερίδας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πλέον ακριβά συνταξιοδοτικά συστήματα στην ΕΕ, δαπανώντας σε ετήσια βάση ποσοστό 17,7% του ΑΕΠ της έναντι 12,6% της ΕΕ των 28 και 13,3% της ευρωζώνης των 19 κρατών-μελών ενώ στο μέλλον αυτή η δαπάνη θα επιδεινωθεί σημαντικά.

Διαθέτει, δε, η χώρα μας αυτό το σύστημα διότι αρνήθηκε λυσσαλέα στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών να διορθώσει τα κακώς κείμενα, υιοθετώντας μακρόπνοες μεταρρυθμίσεις επί της λειτουργίας του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και αντιμετωπίζοντας θεμελιώδη ζητήματα όπως το δημογραφικό ή εσχάτως το brain drain.

Από την εποχή των θηριωδών αντιδράσεων που -σχεδόν διακομματικά- υψώθηκαν στις προτάσεις Γιαννίτση, επί διακυβέρνησης Σημίτη, έως τις αντίστοιχες που συνόδευσαν τις μεταγενέστερες προσπάθειες αναμόρφωσης του ασφαλιστικού συστήματος στη διάρκεια των μνημονίων, πολίτες και πολιτικοί εμφανίστηκαν χαμηλότεροι των περιστάσεων. Τούτο μαρτυρά το τελικό αποτέλεσμα. Οι μεν πολιτικοί υπό τον φόβο του βραχυπρόθεσμου πολιτικού κόστους, οι δε πολίτες εξαιτίας των ανησυχιών απώλειας συντάξεων και προνομίων, που δεν ήταν όμως δυνατόν να συντηρηθούν.

Ως αποτέλεσμα, όσοι διαδήλωναν επί διακυβέρνησης Σημίτη, κατά των προτάσεων Γιαννίτση για το ασφαλιστικό, σήμερα, ως συνταξιούχοι πλέον, βλέπουν τις συντάξεις τους σε βάθη που ούτε θα διανοούνταν τότε.

Φίλτατοι, το ασφαλιστικό ζήτημα είναι ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα ζητήματα. Παρά ταύτα, εξακολουθητικά συζητείται επάνω στις λάθος βάσεις. Στις βάσεις που δεν «βλέπουν» μακριά και ασχολούνται μόνο με την πρόσκαιρη πολιτική ζημία. 

Τουλάχιστον αυτό μπορεί να συναγάγει κανείς όταν η συζήτηση περιστρέφεται πέριξ της ανάγκης ύπαρξης ή μη πολλαπλών πυλώνων επί των οποίων θα εδράζεται η λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος και ούτε καν «ακουμπά» ζητήματα όπως το δημογραφικό. 

Η μελέτη που παρουσίασε χθες το ΙΟΒΕ, ορθώς, επαναφέρει την όλη συζήτηση των τριών πυλώνων, δημόσιας, επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης, και την απώλεια των δυνητικών επενδύσεων στην οικονομία που θα συνόδευε τη λειτουργία ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Προτείνει, δε,  ένα νέο κράμα ασφαλιστικών εισφορών που θα εξυπηρετούσε τη λειτουργία ενός μεικτού συστήματος μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου πυλώνα. Εκπρόσωποι εργοδοτικών φορέων που ήσαν παρόντες, υπήρξαν ακόμη πιο τολμηροί.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, Θ. Φέσσα, συνταξιοδοτικό σύστημα χωρίς συμπλήρωση από τον κεφαλαιοποιητικό πυλώνα δεν μπορεί να είναι βιώσιμο. Ως εκ τούτου, ο ΣΕΒ είναι υπέρμαχος και του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα, ο οποίος θα όφειλε να συνοδεύεται και από φορολογικά κίνητρα.

Περίπου στο ίδιο «μήκος κύματος» κινήθηκε και ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γ. Ρέτσος, ενώ ο πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, Αλ. Σαρρηγεωργίου, ο οποίος ευλόγως τάχθηκε υπέρ της ύπαρξης και του τρίτου πυλώνα, τόνισε την ανάγκη φορολογικών εκπτώσεων για τη στήριξη της λειτουργίας και αυτού του πυλώνα.

Σε ό,τι αφορά δε στις πολιτικές παρουσίες, ο μεν υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Τ. Πετρόπουλος δεσμεύτηκε ότι θα μελετήσει την έρευνα, αν και επί της ουσίας έλαβε αποστάσεις από τις προτάσεις της, ο δε αντιπρόεδρος της ΝΔ, Α. Γεωργιάδης, τάχθηκε ευθέως υπέρ της ύπαρξης και των τριών πυλώνων. Συμπαθή, ενδεχομένως, όλα αυτά αλλά δυστυχώς λίγα και φτωχά.

Το ασφαλιστικό σύστημα, υπό την παρούσα μορφή λειτουργίας του, οδηγεί τη χώρα με μαθηματική βεβαιότητα προς τα βράχια για ακόμη μία φορά. Η ανάγκη ριζικών τομών και παρεμβάσεων είναι άμεση και το γεγονός αυτό δεν αφορά μόνον τους πολιτικούς αλλά και τους πολίτες.

Με άρνηση ή ευχές δεν λύνονται τα προβλήματα.