Δημοκρατικά ήθη… à la carte

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στον απόηχο του χθεσινού συλλαλητηρίου κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και των κλυδωνισμών σε σειρά κοινοβουλευτικών κομμάτων εξαιτίας αυτής της Συμφωνίας, ίσως, αναδύονται στην επιφάνεια ζητήματα που αφορούν τη Δημοκρατία και τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτή υφίσταται στον τόπο μας.

Συνθήκες, οι οποίες αν και το καλοκαίρι του 2015 επέτρεψαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος εντός διαστήματος μόλις μίας εβδομάδας και μάλιστα επί ενός ιδιαίτερα αμφιλεγόμενου ερωτήματος επί του τότε προτεινόμενου μνημονίου, τώρα καθιστούν απαγορευτικό -ως άκρως λαϊκιστικό- το αίτημα περί δημοψηφίσματος επί της Συμφωνίας των Πρεσπών ή εντέλει της υπόθεσης της γείτονος.

Μίας Συμφωνίας επί της οποίας όχι μόνον δεν επιτεύχθηκε διακομματική συναίνεση ή προσπάθεια χάραξης «εθνικής γραμμής», αλλά ούτε και επιχειρήθηκε να επιτευχθεί.

Πρόκειται, δε, για ακριβώς τις ίδιες συνθήκες, οι οποίες καθιστούν κομματικούς «αποστάτες» όσους βουλευτές ψηφίσουν κατά συνείδηση επί της Συμφωνίας των Πρεσπών παρά την απολύτως σαφή και κατηγορηματική συνταγματική ελευθερία που τους παρέχεται να ψηφίζουν κατά συνείδηση (Άρθρο 60 παρ. 1 του Συντάγματος).

Όπως αντιστοίχως πρόκειται για τις ίδιες συνθήκες οι οποίες αν και οδήγησαν άμεσα σε πρόωρες εκλογές όταν η κυβέρνηση του Κων/ου Μητσοτάκη απώλεσε την δεδηλωμένη (ήτοι τον 151ο βουλευτή, που ωστόσο είχε πάρει από άλλο κόμμα για να σχηματίσει την κυβέρνηση) τον Σεπτέμβριο του 1993, πλέον, υπό τον κ. Α. Τσίπρα ως πρωθυπουργό θα οδηγήσουν σε «πρόωρες εκλογές συντεταγμένα και εν ευθέτω χρόνω», σε περίπτωση απώλειας της εμπιστοσύνης της Βουλής από την κυβέρνηση.

Ωστόσο, αυτή η εμπιστοσύνη επιβεβαιώθηκε μόλις πρόσφατα και άρα δεν χρειάστηκε να το ζήσουμε και αυτό… Οφείλουμε, όμως, να δούμε τα περί των δημοκρατικών «ηθών» μας. Η δρομολογούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, δε, αποτελεί πεδίον δόξης λαμπρό ως προς αυτό.

Για παράδειγμα, δεν είναι αρκετά σαφές το Σύνταγμά μας όταν ορίζει, στο Άρθρο 60, παράγραφος 1, ότι «οι βoυλευτές έχoυν απεριόριστo τo δικαίωμα της γνώμης και ψήφoυ κατά συνείδηση» ή χρήζει επεξηγήσεων εκ μέρους κάποιου συνταγματολόγου;

Περιορίζεται αυτό το δικαίωμα από τον τρόπο εκλογής, βάσει λίστας ή σταυρού προτίμησης και εάν ναι, κατά πόσον υπονομεύει ο τρόπος εκλογής το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ψήφου κατά συνείδηση;

Βάσει του άρθρου 10 του Ν. 3231/2004 στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2015, οι βουλευτές εκλέχθηκαν με λίστα, καθώς δεν είχε παρέλθει το οριζόμενο 18μηνο από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές (Ιανουάριος 2015), οι οποίες είχαν διεξαχθεί με τη χρήση σταυρού προτίμησης ενώ στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, όποτε κι αν αυτές γίνουν έως την εκπνοή της συνταγματικής θητείας της κυβέρνησης, θα εκλεγούν και πάλι με σταυρό προτίμησης.

Έχουν διαφορετικά δικαιώματα οι βουλευτές που εκλέχθηκαν με το ένα σύστημα έναντι όσων εκλέχθηκαν με το άλλο και εάν ναι, τι είδους Δημοκρατία έχουμε στον τόπο μας;

Φίλτατοι, τα ζητήματα αυτά οφείλουν να είναι θεμελιώδη για έναν τόπο και να μην τίθενται στη διακριτική ευχέρεια οποιουδήποτε πολιτικού ή οποιασδήποτε κομματικής σκοπιμότητας.

Της Συμφωνίας των Πρεσπών μπορεί να μην προηγήθηκε διακομματική διαβούλευση, συναίνεση ή καν πλήρης και διαυγής ενημέρωση και η παρούσα κυβέρνηση φέρει το κύριο μερίδιο ευθύνης ως προς αυτό.

Όμως, οι 300 της Βουλής έχουν -από το Σύνταγμα- κάθε δικαίωμα να ψηφίσουν όπως η συνείδησή τους ορίζει επί της Συμφωνίας αυτής, όπως και επί παντός άλλου ζητήματος, με μόνη εξαίρεση ίσως την υπόθεση της ψήφου εμπιστοσύνης.

Όμως, αυτό είναι μία άλλη συζήτηση…