Η ευρωπαϊκή άμυνα στην… επίθεση!

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Ισχυρό κράτος σημαίνει, εν πολλοίς, ισχυρός στρατός.

Δίχως ισχυρό στρατό, ούτε εθνική κυριαρχία νοείται, ούτε εμπεδώνεται αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας, στοιχεία απαραίτητα για την εξασφάλιση ευημερίας.

Η Ευρώπη ουδέποτε διέθετε ενιαίο στρατό και ουδέποτε διεκδίκησε δάφνες «Ομοσπονδίας» στο πρότυπο των ΗΠΑ, αδυνατώντας να παραχωρήσει σε μία διεθνική οντότητα, όπως αυτή στην οποία έχει εξελιχθεί η ΕΕ, κυριαρχικά δικαιώματα για την άσκηση εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.

Έχοντας αναθέσει επί δεκαετίες, σχεδόν κατ’ αποκοπή, τα ζητήματα της άμυνάς της στο ΝΑΤΟ, δηλαδή, στις ΗΠΑ, ως αποτέλεσμα του ψυχρού πολέμου αλλά και της υποβάθμισης του στρατιωτικού ρόλου της -διηρημένης ή αδιαίρετης- Γερμανίας, η Ευρώπη τηρούσε, στο εθνικό επίπεδο του κάθε κράτους-μέλους της, την προσήκουσα, κατά περίπτωση, αμυντική και εξωτερική πολιτική.

Η στάση που τηρεί σήμερα ο παίκτης-κλειδί στην ευρωπαϊκή εξίσωση, οι ΗΠΑ, αλλάζει όλο αυτό το σκηνικό. «Ποιο είναι το βασικό θύμα;» αυτής της εξέλιξης, αναρωτήθηκε πρόσφατα ο Γάλλος πρόεδρος Εμ. Μακρόν: «Η Ευρώπη και η ασφάλειά της».

Είτε ως γνήσια απάντηση στους κινδύνους που εκλαμβάνει για την ασφάλεια της Ευρώπης, μετά τη μονομερή απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς (INF), είτε για να καθησυχάσει τις ανησυχίες περί ασφάλειας ενός ολοένα αυξανόμενου τμήματος του ευρωπαϊκού κοινού -ενόψει και των επικείμενων ευρωεκλογών του Μαΐου- ο Εμ. Μακρόν εμφανίζεται αποφασισμένος να προχωρήσει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού.

Από κοινού με τη Γαλλία, συμπαρατάσσονται, έως τώρα, ακόμη οκτώ ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Βέλγιο, Βρετανία, Δανία, Ολλανδία, Εσθονία, Ισπανία και Πορτογαλία), υπουργοί των οποίων συνυπέγραψαν εφέτος τον Ιούνιο μία κατ’ αρχήν συμφωνία προθέσεων ως προς τη δημιουργία στρατιωτικής δύναμης ταχείας αντίδρασης.

Είναι χαρακτηριστικό, δε, της σημασίας που αποδίδεται στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, το γεγονός ότι τούτη προωθείται με τη συμμετοχή της Βρετανίας παρά το επικείμενο Brexit, το οποίο δεν θα επηρεάσει την υπόσταση αυτής της χώρας στον ευρωπαϊκό στρατό.

Από αυτή τη συμφωνία, μέχρι στιγμής, η Ελλάδα απουσιάζει.

Μολονότι -όπως συχνά μας υπενθυμίζει η πολιτική αλλά και πολιτειακή ηγεσία- τα ελληνικά σύνορα είναι ευρωπαϊκά σύνορα και παρά το εύηχο των εξαγγελιών περί της αναβάθμισης του ρόλου και του μεγέθους της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής στο ανατολικό Αιγαίο, η χώρα μας δεν έχει ακόμη αφυπνισθεί στην ανάγκη συμμετοχής της στον υπό δημιουργία ευρωπαϊκό στρατό.

Υπό το φως των εξελίξεων στην ανατολική Μεσόγειο, μήπως είναι καιρός;

Η δημιουργία του ευρωπαϊκού στρατού, στον βαθμό που ευοδωθεί αυτή η πρωτοβουλία, αποτελεί μία ποιοτική αναβάθμιση της υπόστασης αλλά και της δομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωτόγνωρη για την έως τώρα πορεία αυτού του -κατά βάση οικονομικού- μορφώματος, που δυνητικά το οδηγεί πλησιέστερα προς μία «ομοσπονδοποίηση».

Οι ανησυχίες που πηγάζουν από την πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντ. Τραμπ, με την υποβάθμιση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την απόσυρση από τη Συνθήκη INF αλλά και εκείνες που αφορούν στο αίσθημα ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών, αποτέλεσαν το έναυσμα για την πλέον φιλόδοξη μετάλλαξη της ΕΕ στην έως τώρα ιστορία της.

Η μετάλλαξη αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει όχημα εξυπηρέτησης εθνικών δικαιωμάτων, τα οποία, εν προκειμένω, ταυτίζονται με τα ευρωπαϊκά και οφείλουμε να την εκλάβουμε ως ευκαιρία προς εκμετάλλευση.