Η κρυφή υπεραξία των θεσμών

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στο πλαίσιο της αέναης αναζήτησης για κάποιου είδους κανονικότητα -και ενδεχομένως ευημερία- στη μεταμνημονιακή Ελλάδα, τα λόγια του Νίκου Καραμούζη, από το βήμα  συνεδρίου, ηχούν κατά τρόπο σαφή και καταλυτικό: «Η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι σκοτώνουν τις επενδύσεις».

Με μόλις οκτώ λέξεις, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών συνόψισε τα κύρια αίτια της κρίσης που ακόμη διανύει ο τόπος μας, αδυνατώντας να προσελκύσει κεφάλαια ικανά να τον οδηγήσουν σε πραγματική ανάκαμψη.

Το φαινόμενο που περιγράφει ο κ. Καραμούζης δεν είναι καινούργιο για τον τόπο μας, όσο έντονα κι αν εμφανίζεται στις ημέρες μας, παρά την πολυετή εσωτερική υποτίμηση που βιώσαμε.

Στην Ελλάδα κυριαρχούν εδώ και δεκαετίες οι πελατειακές σχέσεις, προ και μετά χούντας, όπως και το «εύκαμπτο» θεσμών και νόμων.

Η Μποδοσάκειος ρήση «οι επιχειρηματίες είναι πάντα με το γκουβέρνο» είναι πάντα επίκαιρη αλλά και συνάμα προειδοποιητική ως προς την ποιότητα του οικονομικού και επιχειρηματικού μας περιβάλλοντος έναντι κάθε δυνητικού επενδυτή, εγχώριου ή αλλοδαπού.

Ποιο επιχειρηματικό όραμα ή επιχειρησιακό σχέδιο μπορεί να καρποφορήσει σε μία χώρα στην οποία οι φορολογικοί νόμοι αλλάζουν σαν τα πουκάμισα και η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης φθάνει σε καθυστερήσεις που αγγίζουν τα όρια τα αρνησιδικίας ή και τα ξεπερνούν ενίοτε;

Εντός αυτού του περιβάλλοντος -όσο εύλογο κι αν εμφανίζεται- οφείλουμε να μην απορούμε για την ανάπτυξη «εναλλακτικών» διόδων επιχειρείν και σαθρής εταιρικής διακυβέρνησης, για τις οποίες τόσο καυστικός -και δικαίως- εμφανίστηκε ο φίλτατος Ν. Καραμούζης.

Όταν αυτά τα φαινόμενα, δε, συνδυαστούν με την αναξιοπιστία που εξακολουθητικά καλλιεργεί το ελληνικό δημόσιο, το μίγμα είναι όντως εκρηκτικό και αρκετά αποκρουστικό έναντι οποιουδήποτε επιθυμεί να βάλει έστω και μία δεκάρα τσακιστή στον τόπο μας.

Εδώ, όμως, είναι που η όλη συζήτηση επιστρέφει στην αξία των θεσμών.

Για παράδειγμα, του θεσμού της φορολογικής διοίκησης, με τη μορφή που την ασκεί σήμερα μία Ανεξάρτητη Αρχή όπως η ΑΑΔΕ, η οποία έχει οδηγήσει στον τερματισμό πρακτικών προηγούμενων εποχών, κατά τις οποίες σε προεκλογικές περιόδους, αίφνης, δεν επιβάλλονταν νέα πρόστιμα και δεν διεκδικούνταν βεβαιωμένοι φόροι ή, ακόμη χειρότερα, χορηγούνταν φορολογική «αμνηστία» με τη μορφή της «περαίωσης»…

Πρόκειται για ακριβώς την ίδια αξία που διακυβεύεται σήμερα όταν ο θεσμός της Δικαιοσύνης κινδυνεύει να παρασυρθεί για ακόμη μία φορά σε σκοπιμότητες κομματικού χαρακτήρα, ενόψει των επικείμενων εκλογών.

Μία χώρα χωρίς θεσμούς, όμως, συνιστά ένα άναρχο τοπίο. Έναν τόπο δίχως ασφάλεια δικαίου.

Υπό αυτό το πρίσμα οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι, όπως δεν υπάρχει «καλός ή κακός» χρόνος απονομής δικαιοσύνης, κατά ακριβώς τον ίδιο τρόπο, το κύρος αυτής της διαδικασίας οφείλει να διαφυλαχθεί πάση θυσία.

Όσο περισσότερο το σαράκι των πελατειακών σχέσεων ή των κομματικών σκοπιμοτήτων κατατρώγουν τους θεσμούς αυτού του τόπου, δίνοντας λαβή για -βάσιμες ή μη- καταγγελίες περί σαθρού επιχειρείν ή «εργαλειοποίησης» της δικαιοσύνης, τόσο η χώρα μας θα απομακρύνεται από την πιθανότητα να ξανασταθεί στα πόδια της.

Καλώς ή κακώς, φίλτατοι, μπορεί η Ελλάδα να εξήλθε -προς μεγίστη ανακούφιση των Ευρωπαίων εταίρων της- του μνημονιακού της βίου, όμως, ελάχιστα από τα κακώς κείμενά της κατόρθωσε να επιδιορθώσει κατά την τελευταία οκταετία. 

Όσο οι θεσμοί χάνουν, δε, το νόημά τους ως σταθερά σημεία αναφοράς τόσο θα ξεμακραίνει η ελπίδα της επιστροφής σε μία -έστω στοιχειώδη- κανονικότητα.