Ανήκουμε στη Δύση;

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Πολλά από όσα βιώνουμε στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες και ιδίως τα χρόνια της κρίσης, ενδεχομένως, βρίσκουν την εξήγησή τους στις κυρίαρχες πεποιθήσεις που τρέφουν οι Έλληνες σχετικά με την πολιτισμική ταυτότητά τους αλλά και με τον τρόπο βάσει του οποίου αυτοπροσδιορίζονται.

Αν και μία (σοφή) «ψυχή» είχε πει κάποτε ότι υπάρχουν ψέματα, μεγάλα ψέματα και στατιστικές, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε από το 2015 έως το 2017, επί δείγματος 56.000 ενηλίκων σε 34 ευρωπαϊκές χώρες, το ίδρυμα «Pew Research Center», με έδρα τις ΗΠΑ, έχουμε ελάχιστα κοινά πολιτισμικά στοιχεία με τον μέσο Βορειοευρωπαίο ενώ διαθέτουμε σωρεία κοινών αντιλήψεων, πολιτισμικών και θρησκευτικών, με κατοίκους των κρατών του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Για παράδειγμα, ποσοστό 89% των Ελλήνων είναι πεπεισμένο για την πολιτιστική ανωτερότητά του, με τους Ρώσους και τους Βουλγάρους να ακολουθούν με απόσταση (69%), τους Βόσνιους με 68% και τους Σέρβους με 65%, ενώ στη Γερμανία το ποσοστό αυτό δεν υπερβαίνει το επίπεδο του 45%, στη Γαλλία το 36% και στη Σουηδία το 26%, καταδεικνύοντας, έτσι, τις διαφορές μεταξύ Δύσης - Ανατολής σε ζητήματα πολιτισμικού πλουραλισμού.

Στο πεδίο των θρησκευτικών αντιλήψεων, συγκαταλεγόμεθα μεταξύ των κρατών που πιστεύουν στην ύπαρξη του Θεού σε ποσοστό άνω του 90% (Γεωργία 99%, Αρμενία 95%, Μολδαβία 95%, Ρουμανία 95%, Βοσνία  94% και Ελλάδα 92%), ενώ στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερβαίνει το 60% και στη Γαλλία το 56% ενώ στη Σουηδία διαμορφώνεται σε 36%.

Σε ζητήματα ανοχής ή ανεκτικότητας έναντι θρησκευτικών μειονοτήτων, «σκοράρουμε» επίσης χαμηλά, καθώς μόλις ένας στους τρεις Έλληνες (31%)  θα αποδεχόταν έναν μουσουλμάνο ή έναν εβραίο (35%) ως μέλος της οικογένειάς τους (π.χ. γαμπρό, νύφη), με περίπου αντίστοιχα ποσοστά να κυριαρχούν σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπως η Ρωσία (34% και 40% αντίστοιχα), η Πολωνία (33% και 57%), ενώ στην Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται σε 88% και 96%, στη Νορβηγία σε 82% και 95%, στη Γαλλία σε 66% και 76% και τέλος, στη Γερμανία σε 55% και 69%.

Ακόμη, σε ζητήματα εθνικής ταυτότητας πιστεύουμε ότι αυτά προσδιορίζονται από τον τόπο γέννησης, σε ποσοστό 74% και καταγωγής σε ποσοστό 85%, ομοίως με σειρά κρατών του πάλαι ποτέ Σιδηρού Παραπετάσματος (Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία και Πολωνία), σε αντίθεση με Δυτικές χώρες όπως η Σουηδία (ποσοστά 22% και 21% αντιστοίχως) ή η Δανία (36% και 35%).

Ακόμη πιο ενδιαφέρουσες, όμως, είναι οι «επιδόσεις» μας  σε θέματα όπως το αναπόδραστο της «μοίρας», στην οποία πιστεύει ποσοστό 59% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα, στο «κακό μάτι» στο οποίο πιστεύουν 66% των ερωτηθέντων αλλά και στη μετενσάρκωση, στην οποία πιστεύει ο ένας στους πέντε Έλληνες (20%).

Αντίθετα, στη γειτονική Ιταλία, στη «μοίρα» πιστεύει το 24%, στο «μάτι» το 18% και στη μετενσάρκωση το 23%, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτά τα ποσοστά διαμορφώνονται σε  25%, 13% και 17%, αντιστοίχως.

Όταν, όμως, ως έθνος είμαστε πεπεισμένοι για την πολιτιστική ανωτερότητά μας, είμαστε κάθετοι ως προς την ύπαρξη του Θεού και συνάμα συνιστά κυρίαρχη αντίληψή μας το «κισμέτ» και το «κακό μάτι», γιατί ακόμη θέλουμε να πιστεύουμε ότι «ανήκουμε στη Δύση»;

Δεν είναι μάλλον μάταιο;