Η ξεχειλωμένη… Ευρώπη

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Το «μαγαζί» που ονομάζεται σήμερα «Ευρωπαϊκή Ένωση» άρχισε να στήνεται στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου -από φωτισμένους ανθρώπους- κυρίως, με έναν στόχο: την αποτροπή της επανάληψης ακόμη ενός αιματοκυλίσματος της Γηραιάς Ηπείρου και δη από τον συνήθη «ύποπτο», τη Γερμανία.

Ως εργαλείο για τη διαδικασία αυτή επιλέχθηκε η οικονομία, όχι μόνον διότι έτσι διασφαλιζόταν το κίνητρο σύναψης στενών σχέσεων μεταξύ των κρατών-μελών αλλά και διότι στα θεμέλια της ελεύθερης οικονομίας βρίσκονται και εκείνα της δημοκρατίας.

Κράτος δικαίου, προστασία ατομικών δικαιωμάτων και περιουσίας, ελευθερία έκφρασης, προστασία της μειοψηφίας -και βεβαίως των μειονοτήτων- και συνολικά όλο εκείνο το «πακέτο» που έχουμε μάθει να αποκαλούμε ως «οι αρχές και αξίες» της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης βεβαίως της «αλληλεγγύης», την οποία τόσο καλά… γνωρίζουμε εδώ στην Ελλάδα.  

Όσο μεγαλύτερο το «κλαμπ» των κρατών-μελών, δε, τόσο καλύτερα για ολόκληρο το οικοδόμημα, κρίθηκε από τους ιθύνοντες νόες, αρχικά της  Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, στη συνέχεια της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και σήμερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως αποτέλεσμα, ένα κλαμπ που ξεκίνησε αρχικά με 6 μέλη, το Βέλγιο, τη Δυτική Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία, αριθμεί σήμερα τα 28, αν και με το Brexit, οσονούπω, αυτό θα… αλλάξει ενώ περαιτέρω αλλαγές υπόσχεται και η υπόθεση της διεύρυνσης.

Ασπάζεσθε τις αρχές και τις αξίες μας και είστε επί «ευρωπαϊκού εδάφους», ελάτε στο «κλαμπ», ήταν η σταθερή προσφορά ήδη από τη δεκαετία του 1980 ενώ με την κατάρρευση του «Σιδηρού παραπετάσματος», όπως ήταν τότε γνωστό, οι «αγκάλες» άνοιξαν και για την ενσωμάτωση των κρατών του πρώην Ανατολικού μπλοκ.

Κρατών τα οποία επί σειρά ετών δεν αποτελούσαν τμήμα του λεγόμενου «ελεύθερου κόσμου» και βεβαίως της Δύσης και των αξιών της και τα οποία -βεβαίως- θα μπορούσαν να επιστρέψουν στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας, εάν αφήνονταν εκτός ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Το απότοκο αυτής της τάσης διεύρυνσης -διαμέσου της πολιτικής «μπείτε στο κλαμπ εάν πληροίτε τουλάχιστον τις βασικές προϋποθέσεις και τα υπόλοιπα θα τα βρούμε στην πορεία»-  το είδαμε χθες να διαδραματίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την υπόθεση της Ουγγαρίας.

Όπως και η Πολωνία πριν από αυτήν, η χώρα της οποίας ηγείται ο -κατά Γιούνκερ- «δικτάτωρ» Ορμπάν (απολύτως νόμιμα εκλεγμένος ηγέτης της χώρας του), οδηγήθηκε στο άρθρο 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο αποτελεί έναν μηχανισμό επιβολής κυρώσεων σε βάρος κράτους-μέλους της ΕΕ, που συμπεριλαμβάνει έως και το «πάγωμα» του δικαιώματος ψήφου της εμπλεκόμενης  χώρας.

Αποτελεί, όμως, πρωτίστως, ένα μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης, με μικρή περαιτέρω αξία, δεδομένων των πλειοψηφιών ή και της ομοφωνίας που απαιτούνται για την οριστική ενεργοποίηση των προβλέψεών του.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για μία διαδικασία η οποία μπορεί να ξεκινήσει είτε από την Κομισιόν, είτε το Ευρωκοινοβούλιο, είτε το 1/3 των κρατών-μελών.

Στη συνέχεια, η πρόταση πρέπει να εγκριθεί από τα 2/3 του Ευρωκοινοβουλίου (έγκριση της έκθεσης Σαρτζεντίνι, χθες), προς το οποίο πρέπει να δώσει εξηγήσεις το εγκαλούμενο κράτος-μέλος, οπότε είτε διατυπώνονται συστάσεις, είτε καταγιγνώσκεται παραβίαση της Συνθήκης βάσει πλειοψηφίας των 4/5 των ψήφων.

Ακόμη όμως και τότε, εάν το κράτος-μέλος δεν συμμορφωθεί ως προς τις… συστάσεις, είτε η Κομισιόν, είτε το 1/3 των κρατών-μελών με τη σύμφωνη γνώμη πλειοψηφίας των 2/3 του ευρωκοινοβουλίου, ζητά από το εγκαλούμενο κράτος-μέλος να οδεύσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προς περαιτέρω… συνέτιση!

Σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, λοιπόν, ενώπιον της οποίας θα οδηγηθεί το εγκαλούμενο μέλος, απαιτείται ομοφωνία ότι όντως αυτό παραβιάζει τις Συνθήκες της ΕΕ και τότε πλέον, με απλή πλειοψηφία, αποφασίζεται η αναστολή των δικαιωμάτων του.

Πρόκειται για μία ενδεχομένως σοφή αλλά σαφώς μακρά και -αν μη τι άλλο- «απαιτητική» διαδικασία, στην ολοκλήρωση της οποίας απαιτείται ομοφωνία.

Στην περίπτωση της Πολωνίας, ακριβώς αυτό το εμπόδιο αναχαίτισε τις εξελίξεις υπό το φως της τότε άρνησης της Ουγγαρίας, για την οποία γίνεται σήμερα τόσος λόγος, να συναινέσει στην περαιτέρω «δίωξη» της γείτονος και φίλης Πολωνίας.

Αντίστοιχη, βεβαίως, αναμένεται να είναι και η στάση της Πολωνίας, σε περίπτωση περαιτέρω εξέλιξης των πραγμάτων για την Ουγγαρία.

Όμως, έτσι, πού οδηγούμεθα, αν όχι σε μία Ευρώπη στην οποία -βασίμως- διακυβεύονται οι πλέον θεμελιώδεις αρχές και αξίες επί των οποίων αυτή οικοδομήθηκε;

Η Πολωνία κατηγορούνταν για παρεμβάσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης και η Ουγγαρία για «κατάφωρη  παραβίαση του κράτους δικαίου». Η στήριξη της μιας προς την άλλη, δε, αφήνει αμφότερες στο απυρόβλητο και βεβαίως στην «ευρωπαϊκή οικογένεια».

Η σοφία της διεύρυνσης εμφανίζεται να προσκρούει -σφοδρά- στη σοφία των αυξημένων πλειοψηφιών και της ομοφωνίας.

Αδιέξοδο ή στις… δημοκρατίες αυτά εκλείπουν;