Σκιώδης ζωή

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στο μονοπάτι που χαράσσει η λογική «έτσι είναι, αν έτσι το βλέπεις» εμφανίζεται να κινείται ένας σημαντικός αριθμός πολιτών και επιχειρήσεων της χώρας, σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε χθες ο καθηγητής Βασίλης Βλάχος, διδάσκων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, σχετικά με το μέγεθος της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα.

Η αίσθηση μη ανταποδοτικότητας των φορολογικών βαρών και έλλειψης δικαίου στην κατανομή τους αλλά και οι ανεπαρκείς έλεγχοι, εντοπίζονται από την έρευνα, την οποία διενήργησε το «Παρατηρητήριο Σκιώδους Οικονομίας», ως οι κύριοι λόγοι μεγέθυνσης της παραοικονομίας στο επίπεδο του 25% του ΑΕΠ στη διάρκεια των τελευταίων ετών.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η οποία αφορούσε ένα πανελλαδικό δείγμα 15.000 πολιτών, τέσσερις στους δέκα θεωρούν τη δραστηριότητα στη σκιώδη οικονομία ως δικαιολογημένη και καθορίζουν τη συμμετοχή τους σε αυτή στη βάση του -μηνιαίου- ελλείμματος που αντιμετωπίζουν στο ισοζύγιο εσόδων - εξόδων του νοικοκυριού τους.

«Η συμμετοχή στη σκιώδη οικονομία προσδιορίζεται από τη διαφορά (σε μηνιαία βάση) ανάμεσα στα (επίσημα) έσοδα και τα έξοδα του νοικοκυριού. Το έλλειμμα αυξάνει τις πιθανότητες συμμετοχής στη σκιώδη οικονομία (είτε μείωση των εξόδων από την π.χ. αγορά προϊόντων δίχως την έκδοση απόδειξης, είτε αύξηση των εσόδων από μη δηλωμένο εισόδημα), δηλώνει ο κ. Βλάχος.

Τονίζει, δε, ότι «η μεγάλη συμμετοχή στη σκιώδη οικονομία, παρά το γεγονός ότι οι πολίτες δηλώνουν ότι οι έλεγχοι την αποθαρρύνουν, σημαίνει ότι οι πολίτες θεωρούν την πιθανότητα ελέγχου πάρα πολύ μικρή».

Με άλλα λόγια, βάσει των όσων κατέδειξε η συγκεκριμένη έρευνα, η επιλογή μεταξύ «σκιάς» και «διαφάνειας» ή νομιμότητας και παρανομίας, εξαρτάται στην Ελλάδα, πρώτον, από την εκτίμηση ότι το κράτος δεν «ανταποδίδει» προς τους πολίτες την «αξία» των χρημάτων που του καταβάλλουν, δεύτερον, από την εκτίμηση ότι τα φορολογικά βάρη κατανέμονται κατά τρόπο άδικο, τρίτον, επειδή κρίνονται ως ανεπαρκείς οι έλεγχοι και τέλος, επειδή -πολύ απλά- πολλοί «δεν βγαίνουν» οικονομικά.

Ανεξαρτήτως του -καθ' όλα αρνητικού- αποτελέσματος που συνεπάγεται η συμπεριφορά αυτή τόσο επί των συνεπών φορολογουμένων, οι οποίοι επωμίζονται -διαμέσου αυξημένων συντελεστών- επιπρόσθετο φορολογικό βάρος -ανεξαρτήτως των λοιπών τους υποχρεώσεων-, όσο και επί των δημοσίων οικονομικών, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μαρτυρά πολλά για την αντίληψη μιας σημαντικής μερίδας συμπολιτών μας έναντι του κράτους.

Τόσο από πλευράς υποχρεώσεων, όσο και δικαιωμάτων.

Αντίστοιχα, όμως, επιβεβαιώνει και όσους εκτιμούν ότι η υπερφορολόγηση τρέφει τη φοροδιαφυγή, δημιουργώντας έναν βάναυσα άδικο φαύλο κύκλο κατά όσων επιλέγουν να είναι συνεπείς έναντι των φορολογικών υποχρεώσεών τους.

Εάν, όμως, είναι όντως αυτά τα αίτια της κυριότερης πηγής οικονομικής και κατά προέκταση κοινωνικής αδικίας στην πατρίδα μας, της φοροδιαφυγής, τότε γιατί το «κουράζουμε» το πράγμα και συνεχίζουμε να υποδυόμαστε ότι είμαστε μια «συντεταγμένη πολιτεία»;

Συντεταγμένη έναντι τίνος;

Των νόμων που παραβιάζουν οι τέσσερις στους δέκα πολίτες, επειδή κρίνουν ότι το κράτος δεν τους προσφέρει όσα τους οφείλει, ή έναντι της πλημμελούς τήρησης από το κράτος κανόνων που το ίδιο θέτει αναφορικά με το επίπεδο παροχής υπηρεσιών παιδείας, υγείας, αστυνόμευσης κ.λπ., στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του;

Αντίστοιχα, πώς είναι δυνατόν να παταχθεί η φοροδιαφυγή, όταν η διενέργειά της εξαρτάται άμεσα από το επίπεδο διαβίωσης -ή ένδειας, αν προτιμάτε- στο οποίο έχουν οδηγηθεί χιλιάδες νοικοκυριά μετά από πολύχρονη ύφεση και ανηλεή υπερφορολόγηση;

Ας μην το κουράζουμε, λοιπόν, φίλτατοι.

Το «μαγαζάκι» έχει διαλέξει να ζει στη… «σκιά».