Ποιος είναι τελικά ο πλούτος των νοικοκυριών;

Είναι αλήθεια ότι τα νοικοκυριά των νότιων χωρών διαθέτουν περισσότερο πλούτο από τα αντίστοιχα γερμανικά; Η πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ και πώς διαστρεβλώθηκε για πολιτικούς λόγους. Γράφει ο Κ. Μελάς.

Δημοσιεύθηκε: 24 Απριλίου 2013 - 07:56

του Κώστα Μελά*

Ποιος είναι τελικά ο πλούτος των νοικοκυριών;

Είναι αλήθεια ότι τα νοικοκυριά των νότιων χωρών διαθέτουν περισσότερο πλούτο από τα αντίστοιχα γερμανικά(1);

Η πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ σχετικά με τον πλούτο των νοικοκυριών των χωρών της ευρωζώνης παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ ως απόδειξη ότι τα νοικοκυριά των νότιων χωρών διαθέτουν περισσότερο πλούτο από αυτά των βόρειων χωρών. Σπάνια στατιστική μέτρηση χρησιμοποιήθηκε για πολιτικούς λόγους όπως η συγκεκριμένη μελέτη.

Η ΕΚΤ παρουσιάζει τον καθαρό πλούτο των νοικοκυριών των χωρών της ευρωζώνης με βάση τη διάμεσο(2) (1.000 ευρώ, γραφική παράσταση 1). Εύκολα παρατηρούμε ότι η διάμεση τιμή του πλούτου των γερμανικών νοικοκυριών είναι η χαμηλότερη μεταξύ των αναφερόμενων χωρών της ευρωζώνης.

Επίσης, εύκολα παρατηρούμε τις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν εντός της ευρωζώνης: τα βέλγικα, τα ισπανικά και τα ιταλικά νοικοκυριά εμφανίζονται να έχουν διάμεσο τιμή τρεις και τέσσερις φορές μεγαλύτερη της αντίστοιχης των γερμανικών νοικοκυριών. Επίσης, η διάμεσος των ελληνικών νοικοκυριών, σχετικά με τον πλούτο , είναι δύο φορές μεγαλύτερη των γερμανικών. Η δημοσίευση αυτών των στοιχείων οδήγησε πολλούς παρατηρητές στο να θεωρήσουν ότι δεν είναι αποδεκτό οι «φτωχοί» Γερμανοί να πληρώνουν για τη διάσωση των «πλουσιότερων» Νοτίων.

Γραφική παράσταση 1: Καθαρός πλούτος διάμεσων νοικοκυριών (1.000 ευρώ).

Πηγή: European Central Bank , “The Eurosystem Household Finance and Consumption Survey, Results from the First Wave”, Statistics Paper Series 2, April.

Επίσης, στην ίδια μελέτη, η ΕΚΤ δημοσίευσε τον μέσο όρο του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών στην ευρωζώνη (γραφική παράσταση 2). Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα τα οποία αφορούν τη διάμεσο τιμή δίνουν εξαιρετικές πληροφορίες για την πραγματική κατάσταση της κατανομής του πλούτου. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά μεταξύ της διαμέσου τιμής και της τιμής του μέσου όρου τόσο μεγαλύτερη είναι η ανισότητα κατανομής του πλούτου σε κάθε χώρα. Εμφανώς η ανισότητα κατανομής είναι μεγαλύτερη στη Γερμανία. Αυτό παρουσιάζεται στη γραφική παράσταση 3, όπου έχει υπολογιστεί ο λόγος μέσου όρου/διάμεσο.

Γραφική παράσταση 2. Μέσος όρος καθαρού πλούτου νοικοκυριών (1.000 ευρώ).

Πηγή: European Central Bank οπ.παρ

Στη Γερμανία ο μέσος όρος του πλούτου των νοικοκυρών είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τη διάμεσο τιμή. Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη ανισοκατανομή πλούτου μεταξύ των αναφερόμενων χωρών της ευρωζώνης. Υπάρχει τεράστιος πλούτος στα γερμανικά νοικοκυριά, αλλά είναι συγκεντρωμένος στα υψηλά κλιμάκια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της γραφικής παράστασης 4, το 20% των υψηλότερων κλιμακίων κατανομής πλούτου (νοικοκυριά) κατέχει 149 φορές υψηλότερο πλούτο από το 20% των χαμηλότερων κλιμακίων.

Γραφική παράσταση 3. Ο λόγος μέσου όρου/διάμεση τιμή.

Πηγή: Paul De Grauwe, Yuemei Ji, Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks? Vox.eu,16 April 2013.

Γραφική παράσταση 4: Υψηλό ποσοστό πλούτου 20%/χαμηλό ποσοστό πλούτου 20%

Πηγή: Paul De Grauwe, Yuemei Ji, Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks? Vox.eu,16 April 2013.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσον ο δείκτης του πλούτου των νοικοκυριών αποτελεί σωστό δείκτη του πλούτου ενός κράτους. Είναι λογικό να σκεφτεί κανείς ότι υπάρχουν δύο ακόμα θεσμικά υποκείμενα: το κράτος και οι επιχειρήσεις.

Η χρησιμοποίηση των διαθέσιμων στοιχείων επιτρέπει την προσέγγιση αυτού του προβλήματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το καθαρό κατά κεφαλήν κεφαλαιακό απόθεμα των χωρών μελών της ευρωζώνης. Υπάρχουν δύο τρόποι προσέγγισης: Ο πρώτος αφορά το εγχώριο κατά κεφαλήν απόθεμα κεφαλαίου (γραφική παράσταση 5). Ο δεύτερος είναι το άθροισμα του εγχώριου κεφαλαιακού αποθέματος και της καθαρής διεθνούς επενδυτικής θέσης σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο (γραφική παράσταση 6).

Γραφική παράσταση 5. Εγχώριο απόθεμα κατά κεφαλήν κεφαλαίου (ευρώ).

Πηγή: Paul De Grauwe, Yuemei Ji, Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks? Vox.eu,16 April 2013.

Γραφική παράσταση 6. Συνολικό απόθεμα κατά κεφαλήν κεφαλαίου (ευρώ)

Πηγή: Paul De Grauwe, Yuemei Ji, Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks? Vox.eu,16 April 2013.

Επομένως γίνεται φανερό ότι οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες είναι πολύ πλουσιότερες από τις νότιες και όλη η συζήτηση δεν ήταν τίποτε άλλο από φτηνή προπαγάνδα. Μάλιστα δείχνει περίτρανα τις ιδιομορφίες και τις ιδιοτυπίες του υποδείγματος ανάπτυξης το οποίο ακολούθησε κάθε χώρα(3).

Σημειώσεις:

1. Paul De Grauwe, Yuemei Ji, Are Germans really poorer than Spaniards, Italians and Greeks? Vox.eu,16 April 2013.

2. Μέσος όρος: είναι το αριθμητικό μέσο και υπολογίζεται προσθέτοντας μια ομάδα αριθμών και, στη συνέχεια, διαιρώντας το άθροισμά τους διά το πλήθος αυτών των αριθμών. Για παράδειγμα, ο μέσος όρος των αριθμών 2, 3, 3, 5, 7 και 10 είναι 30 διά 6, που ισούται με 5.
Διάμεση τιμή: είναι ο μεσαίος αριθμός σε μια ομάδα αριθμών. Δηλαδή, οι μισοί αριθμοί έχουν μεγαλύτερη τιμή από τη διάμεση και οι άλλοι μισοί έχουν μικρότερη. Για παράδειγμα, η διάμεση τιμή των αριθμών 2, 3, 3, 5, 7 και 10 είναι 4.
Επικρατούσα τιμή: είναι ο αριθμός που προκύπτει πιο συχνά σε μια ομάδα αριθμών. Για παράδειγμα, η επικρατούσα τιμή των αριθμών 2, 3, 3, 5, 7 και 10 είναι 3.
Για συμμετρική κατανομή μιας ομάδας αριθμών, αυτά τα τρία μεγέθη κεντρικής τάσης είναι ίδια. Για μια ασύμμετρη κατανομή σε μια ομάδα αριθμών τα μεγέθη μπορεί να διαφέρουν.

3. Κ. Μελάς, Μικρά μαθήματα για την ελληνική οικονομία, Πατάκη 2013.

* Ο κ. Κώστας Μελάς είναι μέλος του Ομίλου Κοινωνικού - Οικονομικού Προβληματισμού και Πολιτικής Δράσης.

**Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.