Άδικο και κοντόφθαλμο το κυπριακό deal

Ο τρόπος με τον οποίο αποφασίστηκε να διασωθεί η Κύπρος ήταν απροσδόκητος και δεν είναι ξεκάθαρο γιατί ελήφθη αυτή η απόφαση, λέει ο Economist. Όμως υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους το deal είναι λάθος.

Δημοσιεύθηκε: 16 Μαρτίου 2013 - 19:37

Δεν τα έκαναν θάλασσα, αλλά εξακολουθεί να είναι αποτυχία. Η διάσωση της Κύπρου από την ευρωζώνη, που «σφραγίστηκε» τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, μπορεί να κατάφερε να μειώσει τον λογαριασμό για τις πιστώτριες τράπεζες από τα 17 στα 10 δισ. ευρώ, όμως ο τρόπος που το έκαναν αυτό ήταν κάπως απροσδόκητος, σχολιάζει ο Economist.

Όπως επισημαίνει, η έκτακτη εισφορά του 9,9% στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ήταν μια ιδέα που κυκλοφορούσε εδώ και καιρό, και όχι μόνο διότι πολλές από τις καταθέσεις χωρίς κρατική εγγύηση προέρχονταν από περιοχές εκτός Κύπρου, και ιδίως από τη Ρωσία. Αυτό που δεν είχε προβλεφθεί ήταν η απώλεια 6,75% που θα υποστούν όσοι έχουν καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες χαμηλότερες των 100.000 ευρώ.

Οι Κύπριοι ξύπνησαν σήμερα το πρωί για να ανακαλύψουν ότι είχαν κλείσει οι τράπεζες. Μέχρι να μπορέσουν να έχουν πρόσβαση στα χρήματά τους, θα είναι πολύ αργά. Η προσφορά τραπεζικών μετοχών ως αντιστάθμισμα στην αξία των καταθέσεών τους έχει σκοπό να λειτουργήσει σαν βάλσαμο, όμως δεν είναι κάτι που θα επέλεγαν οι ίδιοι.

Το γιατί ελήφθη αυτή η απόφαση δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο. Η πιο αληθοφανής εξήγηση είναι ότι η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση προτίμησε να διασκορπίσει τον πόνο παρά να εξαλείψει τους καταθέτες που δεν είναι κάτοικοι της Κύπρου και να θέσει σε κίνδυνο τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ως offshore οικονομικού κέντρου για ρωσικό και για άλλο χρήμα.

Κατά το περιοδικό, όποια και αν ήταν η λογική της, η απόφαση είναι λάθος για τρεις λόγους:

Ο πρώτος είναι ότι ξαναξυπνά τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης από άλλο μέρος της ευρωζώνης. Οι καταθέτες είχαν καταφέρει μέχρι τώρα να βγουν γενικά αλώβητοι από την οικονομική κρίση. Τώρα όμως πρέπει να υποστούν bail in, και ορισμένοι από αυτούς κατά παράβαση της ρητής υπόσχεσης που είχαν λάβει ότι μπορούν να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους ακόμα και αν καταρρεύσει μια τράπεζα.

Οι ηγέτες της ευρωζώνης θα παρουσιάσουν τη συμφωνία ως αντιπροσωπευτική των μοναδικών συνθηκών στην Κύπρο, όπως έκαναν πέρυσι με την αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Economist, οι άλλες χώρες θα εκλάβουν τη συμφωνία αυτή ως προηγούμενο το οποίο αντανακλά τις επίμονες απαιτήσεις των πιστωτριών χωρών για μοίρασμα του οικονομικού βάρους. Και προειδοποιεί ότι «οι πιθανότητες για μεγάλες, αποσταθεροποιητικές κινήσεις χρήματος μόλις εκτινάχθηκαν».

Το δεύτερο λάθος της συμφωνίας έχει να κάνει με τη δικαιοσύνη. «Μπορεί κανείς να διαφωνήσει με τις αρχές του κουρέματος των μη εξασφαλισμένων καταθετών. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει ότι πρέπει πρώτα να πληρώσουν όλοι στις κυπριακές τράπεζες προτού πληρώσουν οι φορολογούμενοι άλλων χωρών. Όμως δεν υπάρχει καμία ηθική ανάγκη να φάνε ξύλο οι Κύπριες χήρες και να μείνουν αλώβητοι οι ομολογιούχοι πρώτης εξασφάλισης των τραπεζών, όπως φαίνεται ότι γίνεται σε αυτήν την περίπτωση. Ούτε να επιβληθούν απώλειες σε επενδυτές κρατικών ομολόγων στην Κύπρο. Ούτε να προστατευθούν οι καταθέτες στις ελληνικές μονάδες των κυπριακών τραπεζών, όπως επίσης γίνεται σε αυτή την περίπτωση.

Η ευρωζώνη μπορεί να χρησιμοποιήσει τον μανδύα της δικαιοσύνης για να καλύψει αυτήν τη διάσωση, όμως δείχνει μια πολύ επιλεκτική αντιμετώπιση. Η επιμονή της ότι αυτή είναι μια έκτακτη περίπτωση δείχνει ξεκάθαρα ότι όταν κινδυνεύουν αρκετοί ξένοι και όταν η χώρα είναι αρκετά μικρή ώστε να την κάνεις ό,τι θες έχεις ένα αποτέλεσμα σαν αυτό της Κύπρου (αυτός είναι ο ένας λόγος για τον οποίο ο κόσμος αναρωτιέται πλέον για τις επιπτώσεις αυτής της συμφωνίας για τη μικρή Λετονία, η οποία επίσης στεγάζει πολύ ρωσικό χρήμα και αναμένεται να ενταχθεί στην ευρωζώνη το 2014), τονίζει ο Economist.

Το τελευταίο λάθος είναι στρατηγικό, σύμφωνα με τον Economist, που θεωρεί ότι η κυπριακή συμφωνία δεν έχει κανέναν ειρμό. Όπως επισημαίνει, η ευρωκρίση έμεινε για λίγους μήνες σε αδράνεια, χάρη κυρίως στην ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να παρέμβη προκειμένου να βοηθήσει τις προβληματικές χώρες. Το τίμημα για τη βοήθεια αυτή είναι ότι η ΕΚΤ θα επιμείνει οι χώρες να ενταχθούν σε πρόγραμμα διάσωσης. «Το πολιτικό τίμημα της ένταξης σε πρόγραμμα διάσωσης μόλις ανέβηκε, και έτσι το δίκτυο ασφαλείας στην ΕΚΤ φαίνεται λίγο πιο… αδύναμο», σχολιάζει.

Παράλληλα, η διάσωση αυτή φαίνεται να απομακρύνει περισσότερο την Ευρώπη από τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται ΄ψστε να λύσει την κρίση μια και καλή, αφού, αντί να χρησιμοποιεί τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες, και ως εκ τούτου να αποδυναμώσει τους δεσμούς τους με τις κυβερνήσεις, συνεχίζει να εξισώνει τις διασώσεις τραπεζών με τις διασώσεις χωρών. Σε ό,τι αφορά την αμοιβαιοποίηση του χρέους, μετά την επιβολή απωλειών στους εγχώριους καταθέτες, το τίμημα της στήριξης από την υπόλοιπη Ευρώπη μπορεί να υποστηριχθεί ότι είναι πιο ακριβό τώρα απ’ όσο ποτέ.

Ούτε η συνεχιζόμενη προσπάθεια για διόρθωση των χρηματοοικονομικών μπορεί να δικαιολογήσει τη συμφωνία. Για να βελτιωθεί η ρευστότητα των τραπεζών, πρέπει να ενθαρρυνθούν ώστε να έχουν περισσότερες καταθέσεις. Οι καταθέσεις είναι μια καλή πηγή χρηματοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει ποτέ μαζική φυγή τους. Και αυτό καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολο με το deal της Κύπρου.

«Κατά τα άλλα, είναι μια πολύ καλή συμφωνία», καταλήγει ο Economist...

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.