Οι αμοιβές συμβολαιογράφων & ο βαρκάρης!

Η υποχρεωτική πιστοποίηση γάμων, διαζυγίων και θανάτων και ο μίτος της... Αριάδνης. Το γράμμα του νόμου, τα ληξιαρχεία και τα παράδοξα. Ποιες αμοιβές της συντεχνίας δεν άγγιξε η κρίση. Γράφει ο Κων. Μαρκάζος.

Δημοσιεύθηκε: 15 Οκτωβρίου 2012 - 07:53

του Κων/νου Μαρκάζου*

Οι αμοιβές συμβολαιογράφων & ο βαρκάρης!

Γάμοι, διαζύγια και θάνατοι θα πιστοποιούνται υποχρεωτικά από 1η/1/2013 μέσω συμβολαιογράφων, στο πλαίσιο επιχείρησης με τον βαρύγδουπο τίτλο «Αριάδνη». Αλλά γιατί να μη χρησιμοποιούμε αρχαία ονόματα ως τίτλους;

Μέχρι σήμερα οι τίτλοι δε φορολογούνται. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός Εργασίας, το αντίτιμο των πιστοποιήσεων θα οριστεί επακριβώς σε συνεργασία με τη Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος.

Δημοσιοποιήθηκαν ποσά αμοιβών από 40 έως 50 ευρώ ανά πράξη, ενώ είναι άγνωστο αν αφορούν μικτές αμοιβές ή περιλαμβάνουν φόρους και άλλες επιβαρύνσεις που συνηθίζουν να καταβάλλουν όσοι περνάνε την πόρτα του συμβολαιογραφείου.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Χάρος ήταν ο βαρκάρης που κουβαλούσε τις ψυχές των νεκρών από τη μία όχθη του ποταμού Αχέροντα στην άλλη, όπου βρισκόταν η είσοδος του Άδη.

Οι νεκροί έπρεπε οπωσδήποτε να πληρώσουν τον Χάροντα για τα ναύλα, γι' αυτό οι συγγενείς τοποθετούσαν έναν οβολό κάτω από τη γλώσσα των νεκρών σωμάτων πριν τα ενταφιάσουν.

Όσοι δεν είχαν να πληρώσουν ήταν καταδικασμένοι να περιπλανιούνται στις όχθες του Αχέροντα για εκατό χρόνια.

Κάτι αντίστοιχο εμπνεύστηκαν όσοι θα υποχρεώσουν τους συγγενείς (ή τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλάζει τίποτα;) να πληρώνουν αμοιβή στους συμβολαιογράφους για να δηλώνουν 110 χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο. Τα στοιχεία των νεκρών που δεν θα πληρώσουν την αμοιβή (στην Αριάδνη) θα είναι καταδικασμένα να περιπλανώνται ανάμεσα σε ηλεκτρονικά και χειρόγραφα αρχεία για άγνωστο χρονικό διάστημα.

Το θέμα έχει δύο διαστάσεις: πρώτον τις αμοιβές που εισπράττει μία επαγγελματική ομάδα (συμβολαιογράφοι) με όλες τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις και, δεύτερον, το κόστος και την οργάνωση του ημιπαράλυτου σύγχρονου ελληνικού κράτους.

Παρότι έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια, φαίνεται ότι τα οικονομικά προβλήματα, είτε αυτά αφορούν ποιες κοινωνικές ή επαγγελματικές τάξεις θα φορολογούνται, είτε σε ποια κράτη θα καταμεριστεί το βάρος της κρίσης, καταλήγουν στο κρίσιμο ερώτημα «ποιος πληρώνει τον βαρκάρη;».

Υπάρχει καθίζηση στις αμοιβές των συμβολαιογράφων και η Αριάδνη μάλλον μπορεί να είναι ένα ευπρόσδεκτο έσοδο. Κάποτε όμως θα πρέπει να μιλήσουμε επί της ουσίας.

Οι αμοιβές των συμβολαιογράφων μειώθηκαν δύο φορές από τότε που συνειδητοποιήσαμε την κρίση στη χώρα, χωρίς όμως -και αυτό είναι το σημαντικό- να αλλάξει η λογική της χρέωσης, η οποία παραμένει αναλογική και κυρίως αδιαπραγμάτευτη.

Ενώ παλιά η αμοιβή ήταν 1% επί της αξίας του συμβολαίου, σήμερα βαίνει ποσοστιαία μειούμενη από το 1% που πληρώνουν όσοι κάνουν συμβόλαια μέχρι 120 χιλιάδες ευρώ μέχρι 0,25% για αξίες μέχρι 20 εκατομμύρια. Από αυτό το ύψος και πάνω η αμοιβή είναι 0,10%, αλλά μπορεί να είναι διαπραγματεύσιμη.

Αυτά ορίστηκαν με την κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) αριθμ. 111376/31.12.2011, η οποία διόρθωσε τις αμοιβές που είχαν καθοριστεί με προηγούμενη (ΚΥΑ 64854/1.8.2011), μετά από αντιδράσεις της μόνης δυστυχώς κινητήριας δύναμης αλλαγών στη χώρα, της τρόικας.

Με αυτήν την κλιμάκωση διαχέεται «δημοκρατικά» το κόστος στους πολλούς και μοιάζει ανεκτή η (υποχρεωτική και μη διαπραγματεύσιμη) επιβάρυνση των μικρών μεμονωμένων πράξεων, όπως και το 50άρικο της δήλωσης μεταβολών οικογενειακής κατάστασης.

Ο αντίλογος στο ότι οι αμοιβές είναι δυσανάλογες της παρεχόμενης υπηρεσίας είναι ότι προστατεύονται οι συναλλαγές. Ποιος όμως έχει ανάγκη μεγαλύτερη προστασία; Ο πλούσιος που έχει τη δυνατότητα νομικών και οικονομικών συμβούλων ή οι φτωχοί που τελικά πληρώνουν (συνολικά) τον μεγαλύτερο λογαριασμό;

Σημειώνεται ότι στις συμβολαιογραφικές πράξεις συνεισπράττονται διάφορα τέλη και εισφορές υπέρ ταμείων και επαγγελματικών συλλόγων, που είναι οι περίφημοι υπέρ τρίτων φόροι που χρηματοδοτούν «ευγενή» ταμεία, αλλά και συλλόγους και επαγγελματικές ενώσεις.

Το υπολογιζόμενο ετήσιο κόστος των 7 εκατομμυρίων ευρώ της εν λόγω ρύθμισης θα επιβαρύνει την κοινωνία και είναι παραπλανητική η δήλωση του υπουργού ότι «η όποια επιβάρυνση κόστους και χρόνου είναι ασήμαντη μπροστά στο τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό όφελος που θα έχουν τα ασφαλιστικά ταμεία». Το να επιδοτούν τα ασφαλιστικά ταμεία των άλλων το δικό μας ευγενές ταμείο είναι μία αντικοινωνική πρακτική.

Τα παράδοξα των αμοιβών δεν έχουν τέλος όταν επικρατεί ο ναρκισσισμός του επαγγελματία και οι χρηματικές επαγγελματικές ανταμοιβές συγχέονται με θεωρίες περί δημόσιων λειτουργημάτων.

Όταν ο ένας συμβαλλόμενος είναι εταιρεία με τραπεζική συμμετοχή, έστω και 1%, τότε τα συμβόλαια χαρακτηρίζονται τραπεζικά και το μεγαλύτερο ποσοστό της συμβολαιογραφικής αμοιβής κατατίθεται στον σύλλογο των συμβολαιογράφων. Τελικά το συγκεκριμένο κόστος συντήρησης ενός επαγγελματικού συλλόγου δε χάνεται, όπως δε χάνεται κανένα κόστος, και μετακυλιόμενο επιβαρύνει το σύνολο της υπόλοιπης κοινωνίας.

Εκεί που το δράμα των αμοιβών μετατρέπεται σε κωμωδία είναι μετέπειτα, στις μεταγραφές στα υποθηκοφυλακεία. Οι αμοιβές διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν ο υποθηκοφύλακας είναι άμισθος ή έμμισθος.

Εκατοντάδες δικαστικές υποθέσεις εκκρεμούν σε διάφορα δικαστήρια ανά την επικράτεια για εισπραχθείσες υπέρογκες αναλογικές αμοιβές μεταγραφής συμβάσεων ομολογιακών δανείων, που επιβαρύνουν τους δανειζόμενους υπέρ της τσέπης επαγγελματιών, που παρότι χαρακτηρίζονται ελεύθεροι αποκλείουν το δικαίωμα της διαπραγμάτευσης της αμοιβής τους.

Σημειώνεται ότι η κρίση δεν άγγιξε τις αμοιβές αυτής της συντεχνίας και η τρόικα δεν τους ανακάλυψε.

Όσον αφορά το θέμα του ανάπηρου ελληνικού κράτους, η ανακοίνωση του προγράμματος «Αριάδνη» συνιστά ομολογία αποτυχίας. Με τον νόμο 3996/2011 έχει επιβληθεί η υποχρέωση στα ληξιαρχεία να ενημερώνουν τα ταμεία για τους θανάτους. Σε μία εποχή όπου η τεχνολογία γίνεται φθηνότερη, ειδικά στην επικοινωνία, το υπουργείο Εργασίας επιλέγει την εύκολη λύση.

Να στέλνει τους πολίτες και τους συγγενείς των αποθανόντων στα συμβολαιογραφεία, για να πληρώνουν για ένα πιστοποιητικό που αφορά τη συνήθη λειτουργίας του κράτους. Τα ληξιαρχεία κατά τον υπουργό «χρειάζονται τουλάχιστον πέντε χρόνια για να μηχανογραφηθούν». Αναρωτιέται κανείς με ποια μελέτη έγινε αυτή η πενταετής σοβιετικού μήκους πρόβλεψη.

Δεν είναι καθόλου σίγουρο αν μετά από 5 χρόνια τα ληξιαρχεία θα έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τον ρόλο και τη λειτουργία τους ή αν η Αριάδνη θα έχει χάσει τον μίτο της.

Ας κρατήσουμε και μία αμφιβολία αν όσες διαδικασίες προβλέπονται από το σύστημα Αριάδνη θα εφαρμοστούν επιτυχώς από τους συμβολαιογράφους ή θα αναζητούνται ευθύνες για πιθανές αποτυχίες στις μεταφορές δεδομένων από την ΗΔΙΚΑ, στα ταμεία, στον ΟΑΕΔ, στον ΕΟΠΥΥ και στο υπουργείο Οικονομικών (ΓΓΠΣ) όταν θα ψάχνουμε τις διαφορές στα δεδομένα.

Είμαστε η χώρα όπου τα αναγραφόμενα τιμήματα στα συμβόλαια είναι στην πλειονότητά τους διαφορετικά από τα πραγματικά καταβαλλόμενα, και θα πρέπει κάποτε να καταλογιστούν ευθύνες και στους συμβολαιογράφους γι' αυτό, αν και φταίνε λιγότερο από τις τράπεζες και την εφορία.

Τα παραπάνω γράφονται με επίγνωση ότι δεν είναι λύση το να στρέφεται η μία κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα εναντίον της άλλης, και δεν θα εξαφανιστούν ξαφνικά τα προβλήματα της χώρας αν εξορθολογιστούν οι αμοιβές των συμβολαιογράφων.

Όμως, όταν κάποιος σας ρωτήσει όταν εντοπίζεται ένα πρόβλημα, για οποιοδήποτε θέμα -δεν έχει σημασία ποιο-, «μα αυτό είναι το πρόβλημα της χώρας;», απαντήστε χωρίς δισταγμό: Ναι αυτό είναι το πρόβλημα.

Το να προσπαθούμε να διώχνουμε τα προβλήματα από την αυλή μας και να τα ρίχνουμε στις πλάτες των άλλων είτε αυτοί είναι συμπολίτες μας που δεν έχουν καν την επιλογή να μας αποφύγουν, είτε ασφαλισμένοι μακριά από το δικό μας ταμείο, είτε οι μελλοντικές γενιές, που δεν έχουν λόγο σήμερα.

* Ο κ. Κωνσταντίνος Μαρκάζος είναι οικονομολόγος

**Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.