Το φράγκο και μια πιθανή κρίση στα στεγαστικά

Η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ δημιουργεί ανησυχίες για ενδεχόμενη κρίση στα στεγαστικά δάνεια της Ε.Ε. Οι φόβοι για μαζικά χρεοστάσια, οι πλέον ευάλωτες χώρες και οι κεντρικές τράπεζες.

Δημοσιεύθηκε: 2 Σεπτεμβρίου 2011 - 07:52

Το φράγκο και μια πιθανή κρίση στα στεγαστικά

Καθώς ενισχύεται το ελβετικό φράγκο έναντι του ευρώ, αρχίζουν να δημιουργούνται ανησυχίες αναφορικά με τον μεγάλο αριθμό δανείων σε φράγκο -ιδιαίτερα στεγαστικών δανείων- στην κεντρική Ευρώπη, σύμφωνα με ανάλυση του Stratfor.

Με την αύξηση της αξίας του φράγκου σε σχέση με τα νομίσματα της κεντρικής Ευρώπης, αυξάνεται αναλογικά και η αξία της αποπληρωμής των στεγαστικών δανείων, δημιουργώντας κίνδυνο για μαζικά χρεοστάσια στις χώρες αυτές και ιδιαίτερα στην Πολωνία και στην Ουγγαρία.

Και ενώ τα στεγαστικά δάνεια παραδοσιακά θεωρούνται εύρωστη μορφή χρέους και οι κυβερνήσεις -συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης της Ελβετίας- προσπαθούν να περιορίσουν το ρίσκο για τους κατόχους στεγαστικών δανείων, ένα σοβαρό οικονομικό γεγονός στην ευρωζώνη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικά χρεοστάσια στα στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο και αυτό θα μεταδιδόταν σε όλη την Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Αυστρία.

Σύμφωνα με το Stratfor, τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο έχουν οδηγήσει τους καταναλωτές σε μεγάλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Τσεχία, να συνάψουν σημαντικά δάνεια, κυρίως στεγαστικά, σε φράγκο. Αυτήν τη στιγμή, το 53% των στεγαστικών δανείων στην Πολωνία και το 60% περίπου στην Ουγγαρία είναι σε φράγκο.

Η εκτιμώμενη σταθερότητα του φράγκου εν μέσω των εντεινόμενων προβλημάτων της ευρωζώνης το έχει ενισχύσει σημαντικά σε σχέση με το ευρώ και τα νομίσματα των χωρών της κεντρικής Ευρώπης. Αυτό δεν προκαλεί ανησυχίες μόνο στους καταναλωτές των κρατών με σημαντικό χρέος σε φράγκο -που πλέον καλούνται να εξυπηρετήσουν το αυξανόμενο χρέος τους- αλλά και στα χρηματοοικονομικά ιδρύματα που διαθέτουν σημαντικό αριθμό περιουσιακών στοιχείων στην κεντρική Ευρώπη, όπως συμβαίνει στην Αυστρία.

Ενώ οι νέοι ιδιοκτήτες σπιτιών στην Πολωνία και στην Ουγγαρία απέφυγαν να βγάλουν στεγαστικά δάνεια σε φράγκο μετά την εμφάνιση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη στις αρχές του 2010, το φράγκο παραδοσιακά θεωρείται σταθερό νόμισμα με χαμηλό επιτόκιο και ως εκ τούτου καλή εναλλακτική έναντι του ευρώ.

Οι περισσότεροι Πολωνοί και Ούγγροι που πήραν στεγαστικό δάνειο πριν από το 2008 το πήραν σε ελβετικό φράγκο, καθώς εκείνη την περίοδο, λόγω του οικονομικού δυναμισμού των αναδυόμενων οικονομιών της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, το ζλότι και το φιορίνι ήταν σχετικά πιο ισχυρά έναντι του ελβετικού φράγκου.

Πριν από την κρίση, η ισοτιμία φράγκου - φιορινίου διαμορφωνόταν στα 160 φιορίνια. Σήμερα, διαμορφώνεται στα 224 φιορίνια, καταγράφοντας άνοδο 40%. Παρομοίως, τον Ιούλιο του 2008 το φράγκο διαπραγματευόταν στα 2,1 ζλότι, ενώ σήμερα διαπραγματεύεται 57% υψηλότερα στα 3,3 ζλότι.

Επιπλέον, η διακύμανση της αξίας στο ζλότι ή στο φιορίνι επί των δανείων σε φράγκο αυξάνει αναλογικά την αξία αποπληρωμής του δανείου. Η υποχρεωτική φύση της αποπληρωμής της δόσης ενός στεγαστικού δανείου (αν δεν πληρώσεις τις δόσεις σου κάποια στιγμή θα χάσεις το σπίτι σου) σημαίνει ότι οι δανειολήπτες, παρά την αύξηση της αξίας της μηνιαίας δόσης αποπληρωμής του δανείου, είναι απίθανο να μην ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Όμως, οι δανειολήπτες είναι πιθανό να μειώσουν δραστικά όλες τις άλλες δαπάνες τους, αν κάποια στιγμή έρθουν αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να πληρώσουν τη δόση του δανείου, γεγονός που θα περιορίσει την εγχώρια κατανάλωση - που είναι βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη ιδιαίτερα της πολωνικής οικονομίας.

Βέβαια, σύμφωνα με το Stratfor, η κατάσταση δεν είναι απαραίτητα τόσο ανησυχητική όσο ισχυρίζονται ορισμένες αναφορές από την Πολωνία και την Ουγγαρία. Οι κυβερνήσεις της κεντρικής Ευρώπης έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν μέτρα σταθεροποίησης προκειμένου να μειώσουν το ρίσκο για τους κατόχους στεγαστικών δανείων.

Το ουγγρικό κοινοβούλιο πρόσφατα νομοθετικό πακέτο που περιελάμβανε τον καθορισμό της ισοτιμίας επί των στεγαστικών δανείων σε φράγκο στα 180 φιορίνια. Η κυβέρνηση της χώρας εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο εφαρμογής προγράμματος επαναγοράς ακινήτων, οι ιδιοκτήτες των οποίων δεν μπορούν να αποπληρώσουν τις δόσεις των δανείων και ενοικίασής τους στη συνέχεια στους ιδιοκτήτες τους.

Η Πολωνία εμφανίζει μέχρι στιγμής παθητική στάση, ωστόσο έχει δηλώσει πως είναι πρόθυμη να παρέμβει στην περίπτωση όπου υπάρξει άμεση απειλή για αδυναμία εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων.

Επιπλέον, η ίδια η Ελβετία έχει κίνητρο να υποτιμήσει το νόμισμά της, όπως έδειξε και η πρόσφατη, τελευταία σε μια σειρά καίριων παρεμβάσεων, κυρίως προκειμένου να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα του εξαγωγικού της κλάδου.

Ως έναν βαθμό, η ελβετική κυβέρνηση μπορεί να αμβλύνει την αύξηση του φράγκου με το να αγοράζει ξένα νομίσματα, ιδιαίτερα ευρώ, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση για φράγκο. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το κάνει ήδη από την εμφάνιση της κρίσης στην ευρωζώνη, όμως το φράγκο εξακολουθεί να είναι σημαντικά ανατιμημένο.

Εντούτοις, κατά το Stratfor, ένα σημαντικό οικονομικό γεγονός στην ευρωζώνη -όπως θα ήταν, για παράδειγμα, η χρεοκοπία της Ελλάδας, προβλήματα στον ισπανικό τραπεζικό κλάδο ή πολιτική κρίση στην Ιταλία και στην Ισπανία- θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη εκτίναξη του φράγκου σε σχέση τόσο με το ευρώ όσο και με νομίσματα όπως το ζλότι και το φιορίνι.

Μια τέτοια αύξηση θα μπορούσε να είναι τόσο μεγάλη ώστε ακόμα και οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας δεν θα κατάφερναν να αποφύγουν τις μαζικές στάσεις πληρωμών σε στεγαστικά δάνεια και η Ελβετία δεν θα είχε τη δύναμη να αντισταθμίσει την ενίσχυση του νομίσματός της.

Οι ιδιοκτήτες σπιτιών με στεγαστικά δάνεια σε φράγκο θα βρίσκονταν σε κατάσταση αδυναμίας αποπληρωμής της αξίας του ανατιμημένου δανείου σε τοπικό νόμισμα και θα αναγκάζονταν είτε να χρεοκοπήσουν είτε να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους, γεγονός που θα είχε επίπτωση στις τράπεζες που εξέδωσαν τα δάνεια.

Αυτό όμως θα έπληττε και την υπόλοιπη Ευρώπη, ιδιαίτερα την Αυστρία. Η οικονομική κρίση του 2008 ξεκίνησε στην Ευρώπη όταν η κατάρρευση της Lehman Brothers πυροδότησε μαζική εκροή κεφαλαίων από την κεντρική Ευρώπη και κρίση στα στεγαστικά δάνεια της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μετάδοση της κρίσης σε όλη την Ευρώπη.

Η Αυστρία, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στη μετάδοση πιθανής κρίσης στην κεντρική Ευρώπη, θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν πύλη εισόδου της κρίσης προς την ευρωζώνη. Ο αυστριακός χρηματοοικονομικός κλάδος θα έπρεπε να υποστεί αυτές τις ζημίες, γεγονός που ενδεχομένως θα οδηγούσε τη Βιέννη σε πακέτα διάσωσης των τραπεζών της, στρέφοντας έτσι την προσοχή των αγορών και των επενδυτών στην Αυστρία.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.