Το ΧΑΚ και ο θεσμός του Ειδικού Διαπραγματευτή

Τον ρόλο του market maker σε μια οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, επ' ευκαιρία της εισαγωγής του θεσμού στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, παρουσιάζει η λειτουργός του ΧΑΚ, κ. Ελίζα Στασοπούλου.

Δημοσιεύθηκε: 1 Ιουλίου 2011 - 07:50

της κ. Ελίζας Στασοπούλου (*)

Το ΧΑΚ και ο θεσμός του Ειδικού Διαπραγματευτή

Η Κύπρος αλλά και η διεθνής οικονομία, συνεχίζουν να ταλανίζονται από τις επιπτώσεις της πιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008 από τις ΗΠΑ και επεκτάθηκε σ’ ολόκληρο τον πλανήτη.

Ως προέκταση αυτού, ήταν αναπόφευκτο να επηρεαστεί και η χρηματιστηριακή αγορά. Σήμερα, παρατηρούμε χαμηλούς όγκους συναλλαγών, αστάθεια στις τιμές των εισηγμένων αξιών και μειωμένο επενδυτικό ενδιαφέρον.

Για να επιτευχθεί η απαραίτητη ρευστότητα στην χρηματιστηριακή αγορά και να δίνεται η ευκαιρία στους επενδυτές να διαθέτουν ενώπιον τους ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών, εφάμιλλο με αυτό των ανεπτυγμένων χωρών, το Χρηματιστήριο έχει επικεντρώσει τις προσπάθειες του, για προσφορά ενός ακόμη πιο διευρυμένου και ολοκληρωμένου φάσματος νέων προϊόντων, θεσμών και υπηρεσιών, με σκοπό να βοηθήσει τα Μέλη του και τις Εισηγμένες Εταιρείες για να δραστηριοποιούνται σε μία όσο το δυνατόν ανταγωνιστικότερη και ευέλικτη αγορά.

Το Χρηματιστήριο ανταποκρίνεται σ’ αυτή τη στόχευση, εισάγοντας διαρκώς νέους θεσμούς, εργαλεία, προϊόντα και υπηρεσίες όπως π.χ. δανεισμός τίτλων, short selling, OTC, θεσμός Ειδικού Διαπραγματευτή.

Πρέπει να τονιστεί ότι τα άλλα Χρηματιστήρια της περιοχής κυρίως τα Ευρωπαϊκά έχουν τέτοιους θεσμούς, τους οποίους αξιοποιούν κατ’ επέκταση οι θεσμικοί επενδυτές κι όλοι οι ενδιαφερόμενοι, με αποτέλεσμα ο τόπος μας να χάνει τεράστια ποσά κι ευκαιρίες.

Πρόσφατα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έγκρινε τις Κανονιστικές Αποφάσεις που ετοίμασε το Χρηματιστήριο για το θεσμό του Ειδικού Διαπραγματευτή. Στις 20 Μαΐου 2011 δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας οι Κανονιστικές Αποφάσεις, μαζί με τα σχετικά Παραρτήματα τους.

Ως εκ τούτου από την προαναφερόμενη ημερομηνία τίθεται σε ισχύ στην Κυπριακή χρηματιστηριακή αγορά, ο θεσμός του Ειδικού Διαπραγματευτή, ο οποίος είναι ευρέως γνωστός στις ανεπτυγμένες χρηματιστηριακές αγορές διεθνώς, ως Market Maker. Στα πλαίσια αυτά παρατίθενται πιο κάτω σε γενικές γραμμές, ορισμένες αρχές που διέπουν την εφαρμογή του θεσμού του Ειδικού Διαπραγματευτή.

Ο θεσμός του Ειδικού Διαπραγματευτή είναι ένα υποστηρικτικό εργαλείο στη χρηματοοικονομική αγορά, το οποίο δύναται να βοηθήσει στην αύξηση της εμπορευσιμότητας των κινητών αξιών στο ΧΑΚ.

Ειδικός Διαπραγματευτής θα είναι Μέλος του ΧΑΚ που αναλαμβάνει να συναλλάσσεται για ίδιο λογαριασμό, αγοράζοντας και πουλώντας εισηγμένες μετοχές σε συνεχή βάση, έναντι ιδίων κεφαλαίων, σε τιμές που θα καθορίζει ο ίδιος.

Ο Ειδικός Διαπραγματευτής για να μπορεί να δραστηριοποιείται, θα πρέπει προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει από το ΧΑΚ έγκριση της ιδιότητας του Ειδικού Διαπραγματευτή, η οποία μπορεί να αφορά μία ή και περισσότερες κινητές αξίες και η διάρκεια της Ειδικής Διαπραγμάτευσης, δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους. Για την απόκτηση της ιδιότητας του Ειδικού Διαπραγματευτή επί συγκεκριμένης κινητής αξίας υποβάλλεται αίτηση του ενδιαφερομένου Μέλους στο ΧΑΚ και εξετάζεται εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις απόκτησης μίας τέτοιας ιδιότητας.

Οι Ειδικοί Διαπραγματευτές δύνανται να μην επιβαρύνονται με τέλος ανά συναλλαγή (€0,05), με το δικαίωμα ανά εντολή ODL (€0,11) και με το τέλος επί χρηματιστηριακών συναλλαγών (0.15%) για πωλήσεις που διενεργούνται στο πλαίσιο της εκτέλεσης υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης, που αναλαμβάνουν οι Ειδικοί Διαπραγματευτές σε συγκεκριμένους εισηγμένους τίτλους .

Ο λόγος που τους παρέχεται το κίνητρο αυτό, δηλαδή για τις δωρεάν συναλλαγές, είναι για ενθάρρυνση και υποστήριξη του θεσμού και για να δοθεί κίνητρο προς τα Μέλη του ΧΑΚ, να επιδείξουν ενδιαφέρον για το θεσμό της ειδικής διαπραγμάτευσης.

Ο Ειδικός Διαπραγματευτής θα εισαχθεί σ’ όλες τις Αγορές του ΧΑΚ σε εθελοντική βάση. Όσες εισηγμένες εταιρείες επιθυμούν υιοθέτηση του εν’ λόγω θεσμού στους εισηγμένους τίτλους τους, θα μπορούν να το πράξουν με τη σύναψη σχετικής σύμβασης με Ειδικό Διαπραγματευτή. Επιπρόσθετα ο Ειδικός Διαπραγματευτής θα μπορεί να ασκεί ειδική διαπραγμάτευση σε όποιους τίτλους επιθυμεί ο ίδιος, εφόσον θα έχει άδεια για διενέργεια συναλλαγών για ίδιο λογαριασμό.

Το Χρηματιστήριο ενθαρρύνει τις εταιρείες με χαμηλή εμπορευσιμότητα ανεξαρτήτως Αγοράς, για υιοθέτηση του θεσμού του Ειδικού Διαπραγματευτή, εφόσον ο θεσμός αυτός έχει ως σκοπό την αύξηση της εμπορευσιμότητας.

Το ΧΑΚ έχει την ευχέρεια να θέτει ειδική διαδικασία για την αξιολόγηση των Ειδικών Διαπραγματευτών που δραστηριοποιούνται στις Αγορές Αξιών, λαμβάνοντας υπόψη του κατά την αξιολόγηση αυτή, ορισμένα συγκεκριμένα κριτήρια. Η αξιολόγηση των Ειδικών Διαπραγματευτών θα πραγματοποιείται από το ΧΑΚ σε τριμηνιαία βάση και τα αποτελέσματά της θα γνωστοποιούνται στο ευρύ κοινό, μέσω της ιστοσελίδας του ΧΑΚ.

Σε περίπτωση παραβάσεων στις οποίες θα υποπίπτει ένα Μέλος ως προς την άσκηση των καθηκόντων του ως Ειδικού Διαπραγματευτή σε Αγορές Αξιών του ΧΑΚ, θα είναι δυνατόν να αφαιρείται από Μέλος η ιδιότητα του Ειδικού Διαπραγματευτή, επί κινητής αξίας.

* Η κ. Ελίζα Στασοπούλου είναι Λειτουργός του ΧΑΚ

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.