Μόνο μια επανάσταση μας σώζει!

Τα σκληρά μέτρα που έλαβε η χώρα δεν αρκούν για να τη βγάλουν από το αδιέξοδο. Διότι δεν αντιμετωπίζουν τις βαθύτερες αγκυλώσεις που κάνουν την οικονομία αλλά και την κοινωνία μας αντιπαραγωγική.

Δημοσιεύθηκε: 1 Απριλίου 2010 - 07:45

Γιώργος Παπανικολάου [email protected]

Για τους περισσότερους οικονομολόγους, είτε αυτοί υπηρετούν τις αγορές είτε την οικονομική θεωρία, είναι σχεδόν δεδομένο ότι τα μέτρα της κυβέρνησης, όσο σκληρά κι αν είναι, δεν πρόκειται να αποδώσουν εάν δεν συνοδευτούν γρήγορα από σημαντική ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος.

Με άλλα λόγια, η επιστροφή στην ανάπτυξη και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι σχεδόν μονόδρομος, αν θέλουμε να αποφύγουμε τον εξευτελισμό της εξωτερικής βοήθειας και το άγος της επίσημης ή ανεπίσημης πτώχευσης.

Εντούτοις, τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί και σταδιακά εφαρμόζονται μοιραία μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα και περιορίζουν τους βασικούς άξονες στους οποίους στηριζόταν ως τώρα η οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Την κατανάλωση, την οικοδομή, τον τουρισμό και τις δημόσιες επενδύσεις.

Αν όμως η μείωση στο ελληνικό ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια είναι σημαντική και όχι πρόσκαιρη, το Πρόγραμμα Σταθερότητας θα αποτύχει, αφού οι φόροι μπορεί να αυξάνονται ως ποσοστό, δεν θα αυξάνονται όμως ανάλογα και ως απόλυτο μέγεθος, λόγω της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν είναι πώς θα συνδυαστούν τα σκληρά «περιοριστικά» μέτρα που ελήφθησαν με αναπτυξιακά μέτρα για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας σε τομείς στους οποίους η χώρα μας να έχει πραγματικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Δυστυχώς, για να είμαστε ειλικρινείς, τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα. Για την έλλειψη παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της χώρας μας ασφαλώς και ΔΕΝ ευθύνεται το ύψος των απολαβών. Κι αυτό αποδεικνύεται εύκολα καθώς οι απολαβές στην Ελλάδα είναι χαμηλότερες απ' ό,τι στην πλειονότητα των χωρών-μελών της ΟΝΕ.

Απλώς το παραγόμενο στη χώρα μας «προϊόν» δεν είναι αρκετά ανταγωνιστικό, κι αυτό οφείλεται κυρίως σε νοοτροπίες (εργαζομένων και εργοδοτών), σε τεχνικές και οργανωτικές ελλείψεις, σε κατακερματισμό των οικονομικών μονάδων (που λειτουργεί καταστρεπτικά για την αποτελεσματικότητα και τις λεγόμενες οικονομίες κλίμακας), σε γραφειοκρατικά εμπόδια και στην «αδράνεια», στην «αντίσταση στην αλλαγή» που βασιλεύει εν Ελλάδι, όχι μόνον στον κρατικό αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, ενόσω η καινοτομία κινεί τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.

Με άλλα λόγια, για να αλλάξει μια κατάσταση που επικρατεί στην πράξη επί δεκαετίες και να καταφέρουμε να αλλάξουμε μοντέλο ανάπτυξης, αυξάνοντας ταυτόχρονα και την παραγωγικότητά μας, δεν αρκούν κάποιες φράσεις-σλόγκαν (όπως η περίφημη πλέον «πράσινη ανάπτυξη», την οποία όλοι θέλουμε), ούτε κάποια νομοσχέδια που όπως συμβαίνει συνήθως θα έχουν ίσως καλές προθέσεις αλλά θα βρίθουν από αντιαναπτυξιακές και γραφειοκρατικές λεπτομέρειες, σαμποτάροντας τους στόχους που υποτίθεται ότι θα εξυπηρετήσουν.

Χρειάζεται να ευαισθητοποιηθεί, να καταλάβει το μέγεθος του προβλήματος και να δραστηριοποιηθεί, χωρίς εμπόδια, ολόκληρο το κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που συλλήβδην ονομάζουμε «υγιές».

Και πρέπει η ίδια η κυβέρνηση να αρθεί στο ύψος του εγχειρήματος, να ανανεώσει τους μηχανισμούς άσκησης της εξουσίας, να λάβει μέτρα που θα έχουν ως στόχο να αλλάξουν κατεστημένα συμφέροντα και νοοτροπίες δεκαετιών, να ανοίξει τον δρόμο στα υγιή στοιχεία της κοινωνίας.

Τέτοιου είδους «επαναστατικές» αλλαγές δεν συμβαίνουν όμως από τη μια μέρα στην άλλη. Επαναστάσεις γίνονται όταν ο πόνος ξεχειλίζει, όταν η κοινωνία καθίσταται ώριμη να τις στηρίξει, μέσα από σκληρές δοκιμασίες.

Θα ήταν λοιπόν υπερβολικά αισιόδοξο να περιμένουμε τέτοια θαύματα μέσα στο προσεχές διάστημα. Κι αυτό δεν οφείλεται μόνον στους περιορισμούς σε επίπεδο προσώπων και μηχανισμών, που χαρακτηρίζουν την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του.

Η ίδια η κοινωνία μας, μετά τον εκμαυλισμό ολόκληρων δεκαετιών, δυσκολεύεται να «χωνέψει» τα αδιέξοδα, να αφυπνιστεί και να αντιμετωπίσει το πραγματικό πρόβλημα. Παραμένει κι αυτή βολεμένη στην αδράνεια.

Η αλήθεια όμως είναι σκληρή και πρέπει να γίνει κατανοητή. Η χώρα μπορεί να μη χρεοκόπησε, αλλά το κοινωνικό - οικονομικό μοντέλο του διαπλεκόμενου, άναρχου και κρατικοδίαιτου μικρο-καπιταλισμού που έφερε τη χώρα ως εδώ, εκμαυλίζοντας λιγότερο ή περισσότερο τον καθένα από μας, έχει χρεοκοπήσει ήδη.

Για να αντεπεξέλθουμε στις νέες συνθήκες χρειάζεται μια επανάσταση στην ίδια τη νοοτροπία και στον τρόπο σκέψης μας. Το ερώτημα πλέον είναι πόσος «πόνος» θα μεσολαβήσει μέχρι τον ερχομό της.

Και πόσο γρήγορα θα αφεθούν να βγουν μπροστά οι όσοι «ικανοί» για να σηκώσουν το βάρος των αλλαγών που απαιτούνται, δημιουργώντας αποτελεσματικότερα μοντέλα στον κρατικό αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, δίνοντας ξανά όραμα σε μια χώρα η περηφάνεια της οποίας εξαντλείται τα τελευταία χρόνια κάπου μεταξύ… Γιουροβίζιον και Μουντομπάσκετ.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.