Φοροδιαφυγή και κοινωνική αναταραχή

Οι φόβοι για κοινωνική αναταραχή λόγω των σκληρών μέτρων έχουν βάση, ιδίως όσο δεν πατάσσεται η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, που δημιουργεί οργή στην κοινή γνώμη. Τι πρωτοβουλίες πρέπει να αναλάβει η κυβέρνηση.

Δημοσιεύθηκε: 18 Φεβρουαρίου 2010 - 07:59

Γιώργος Παπανικολάου [email protected]

Το γεγονός ότι η χώρα έχει ανάγκη να λάβει σκληρά ή και πολύ σκληρά μέτρα, για να ξεφύγει από την εκρηκτική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει, ουδείς το αρνείται.

Ωστόσο, οι θυσίες που πρέπει να γίνουν σαφώς και δεν πρέπει να αφορούν, αν όχι αποκλειστικά, εν τέλει κατά κύριο λόγο, στα συνήθη "υποζύγια" του φορολογικού συστήματος, ήτοι στους μισθωτούς και, υπό άλλη έννοια, στους δημοσίους υπαλλήλους.

Για να γίνουν αποδεκτές οι θυσίες που απαιτούνται θα πρέπει η κοινή γνώμη να πειστεί ότι, πρώτον, θα αλλάξει η διαχειριστική νοοτροπία του σπάταλου και διαπλεκόμενου κράτους και, δεύτερον, (αλλά ενδεχομένως και σημαντικότερο σε αυτήν τη φάση) ότι θα πάψει η θηριώδης "διακριτική μεταχείριση" την οποία απολαμβάνουν συγκεκριμένες επαγγελματικές και εισοδηματικές κατηγορίες.

Έως στιγμής, τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη επίπτωση στα μέτωπα αυτά.

Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και η κατάργηση διαφόρων "ευεργετημάτων" προς το παρόν παραμένει… συζήτηση. Μια συζήτηση που καθ' όσον δεν καταλήγει σε απτά αποτελέσματα δυσαρεστεί την κοινή γνώμη και δημιουργεί την αίσθηση ότι "τίποτα δεν αλλάζει".

Σε ό,τι αφορά το θέμα των αποδείξεων για συμπλήρωση του αφορολογήτου, με εξαίρεση τα εστιατόρια, τις ταβέρνες και τα κέντρα διασκεδάσεως, η μελέτη των αριθμών δείχνει ότι μάλλον δεν θα έχουν αποτέλεσμα.

Ο λόγος είναι απλός: Η έκπτωση επί μας απόδειξης φτάνει το 10%. Ουδείς όμως εμποδίζει τον εκάστοτε τεχνίτη να ζητήσει μεγαλύτερο ποσό κατά 20% προκειμένου να κόψει την απόδειξη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η κοπή απόδειξης συνεπάγεται ΦΠΑ (συνήθως 19%), οπότε το όφελος για τον παραλήπτη μετατρέπεται σε… επιβάρυνση.

Και τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν επιβληθεί π.χ. ΦΠΑ στους γιατρούς; Μήπως θα ενισχυθεί η ροπή προς φοροαποφυγή, καθώς ο πελάτης όταν λαμβάνει απόδειξη θα χρεώνεται και έξτρα αμοιβή (όπως γίνεται συνήθως!) και τον ΦΠΑ;

Σε μια εποχή μειωμένης αγοραστικής δύναμης, λοιπόν, είναι πιθανόν ότι η συλλογή αποδείξεων θα εξαντλείται σε συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, χωρίς να πιάνει τους συστηματικούς φοροφυγάδες.

Ασφαλώς, ρόλο θα παίξει και η εισαγωγή των νέων τεκμηρίων, όπου όμως οι μέχρι τώρα πληροφορίες δείχνουν ότι η κυβέρνηση (ενδεχομένως λόγω και πίεσης χρόνου) ετοιμάζεται να κάνει "μισή δουλειά".

Η έστω και μερική αποκάλυψη εισοδημάτων από φοροφυγάδες προϋποθέτει πολύ προσεκτική θέσπιση και κλιμάκωση τεκμηρίων, κάτι που έως στιγμής δεν φαίνεται να έχει γίνει.

Και κυρίως, προϋποθέτει ότι θα κλείσουν εντελώς διάφορα παράλογα "παράθυρα".

Να αναφέρουμε ένα (από τα πολλά) που… βγάζει μάτι: η φορολόγηση των σκαφών ανάλογα με το… μήκος τους, όταν είναι πασίγνωστο ότι υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα σε σκάφη του ίδιου μήκους, ανάλογα με τους κινητήρες τους και άλλα στοιχεία, αλλά και ότι υπάρχει η εύκολη λύση είτε της κατοχής "επαγγελματικού" (δήθεν) σκάφους είτε της ιδιοκτησίας από off shore.

Διότι εξαιρετικά βασικό (κι όχι μόνο για λόγους εντυπώσεων στην κοινή γνώμη) είναι να κλείσουν τα παράθυρα που αφορούν σε περιπτώσεις πραγματικά πλούσιων συμπολιτών μας, οι οποίοι έχουν τα χρήματα να εξασφαλίζουν διαρκώς εξελισσόμενη "τεχνογνωσία φοροαποφυγής".

Εδώ το αγκάθι είναι πολύ μεγάλο καθώς (πέραν των γνωστών offshore) αφορά και σε συμφωνίες αποφυγής φορολόγησης που έχουν συναφθεί με τρίτες χώρες, ακόμη και την Κύπρο.

Παραδείγματα φοροαποφυγής με τη δημιουργία εταιριών στις οποίες μέτοχος είναι ξένη επιχείρηση (και στην οποία μεταβιβάζονται ακόμα και… μισθολογικές απολαβές) έχουν αναφερθεί στον Τύπο, όπως έχει αναφερθεί και η προληπτική φυγή καταθέσεων προς το εξωτερικό (οι οποίες άραγε θα επαναεισαχθούν και αυτές "νομιμοποιημένες" με ένα ασήμαντο ποσοστό φόρου;).

Σε αυτές τις περιπτώσεις της "υψηλής φοροαποφυγής" ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι το θέμα είναι περίπλοκο. Άλλωστε, το πρόβλημα δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα.

Σταδιακά ακόμη και μεγάλες, ισχυρές χώρες (όπως η Γερμανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ) αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι η ελεύθερη "παγκοσμιοποιημένη" (sic) ροή κεφαλαίων, την οποία πρεσβεύουν, έχει γίνει δαμόκλειος σπάθη σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση των πλούσιων πολιτών τους ακριβώς τώρα που τους χρειάζονται!

Η κυβέρνηση Παπανδρέου πρέπει να σκεφτεί πολύ προσεκτικά ακόμη και το ενδεχόμενο να πρωτοστατήσει σε τέτοιου είδους ρυθμίσεις, σε διεθνές επίπεδο (ποντάροντας και στα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα), προκειμένου να αποφύγει την όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων αλλά και την κατακραυγή της κοινής γνώμης, δηλαδή της πλειονότητας που καλείται να κάνει σοβαρότατες θυσίες.

Διότι αν υπάρχει ένας τομέας από τον οποίο πρέπει να ξεκινήσει επιτέλους η ισονομία και η δικαιοσύνη που έχει υποσχεθεί ο κ. Παπανδρέου, σίγουρα αυτός αφορά στην (πραγματική) κατανομή των φορολογικών βαρών.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.