Η ρωσική θέση για την Ουκρανία που... δεν άλλαξε ποτέ

Καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία βαίνει προς την οδό των διαπραγματεύσεων διερωτάται κανείς πόσες ανθρώπινες ζωές θα είχαν σωθεί αν αυτό είχε γίνει νωρίτερα.

Το ό,τι δεν συνέβη αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο πως στη Δύση εμπεδώθηκε η καθοδηγούμενη από τις ελίτ αντίληψη ότι για την κρίση στην Ουκρανία αποκλειστικά υπεύθυνος ήταν ο μεγαλοϊδεατισμός του Βλαδιμίρ Πούτιν πού επιθυμούσε να προσαρτήσει την Ουκρανία σε μια νέα ρωσική αυτοκρατορία.

Οποιοσδήποτε Δυτικός δημοσιογράφος η πολιτικός τολμούσε να υποστηρίξει ότι το πρόβλημα αφορούσε σε μεγάλο βαθμό την ανησυχία για την επέκταση του ΝΑΤΟ που διακατείχε όλη την πολιτική ελίτ της Ρωσίας -και όχι μόνο τον Πούτιν- κινδύνευε να αποκηρυχθεί ως φερέφωνο του Κρεμλίνου.

Όμως προσφάτως νέα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έρχονται να τεκμηριώσουν για πολλοστή φορά ότι μεταξύ των ετών 1993 και 2000 -δηλαδή πριν την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία- οι Αμερικανοί αξιωματούχοι γνώριζαν την αντίδραση που προκαλούσε στη Ρωσία η επέκταση του ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα η πιθανότητα ένταξης της Ουκρανίας στην πολεμική μηχανή της Δύσης.

Ετσι σε υπόμνημα του προς τον πρόεδρο Κλίντον (17 Ιουλίου 1995), ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Άντονι Λέικ κάνει λόγο για «σκλήρυνση της ρωσικής αντίθεσης στην επέκταση του ΝΑΤΟ». Αναφέρει ότι οι Ρώσοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι «η διεύρυνση του ΝΑΤΟ και η συνεργασία ΝΑΤΟ-Ρωσίας δεν είναι συμβατές».

Σύμφωνα με τον Λέικ δεν φαίνεται πιθανή η άμβλυνση της θέσης της Ρωσίας διότι «η αντίθεση της Ρωσίας είναι πολύ βαθιά».

Σε μήνυμά του το 1991 ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα Ρόμπερτ Στράους προειδοποιούσε ότι «το πιο επαναστατικό γεγονός του 1991 για την Ρωσία ίσως να μην είναι η κατάρρευση του κομουνισμού, αλλά η απώλεια ενός πράγματος που όλοι οι Ρώσοι, ανεξάρτητα πολιτικής τοποθέτησης, θεωρούν μέρος της πολιτείας τους και κοντά στην καρδιά τους: την Ουκρανία»

Ένα μυστικό υπόμνημα (Ιούλιος 29, 1996) αναγνωρίζει ότι η Ρωσία «προσπαθεί να τραβήξει κόκκινες γραμμές γύρω από ορισμένες χώρες (π.χ τις Βαλτικές και την Ουκρανία) ώστε να τις εμποδίσει να θεωρηθούν υποψήφιες για συμμετοχή στο ΝΑΤΟ». Και το υπόμνημα συνεχίζει: «Από τη ρωσική σκοπιά, δεν μπορούν (και πιθανότατα δεν θα ήθελαν ποτέ) να αναγνωρίσουν επίσημα τη διεύρυνση».

Ένα σχέδιο υπομνήματος (23 Αυγούστου 1996) γραμμένο από τον υφυπουργό εξωτερικών Στρομπ Τάλμποτ αναφέρει ότι οι Ρώσοι αρνούνται «ότι θα διαπραγματευτούν το θέμα της ενδεχόμενης συμμετοχής των χωρών της Βαλτικής και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ»

Σε υπόμνημα προς τον Τάλμποτ ο Αμερικανός διπλωμάτης Ντένις Ρος αναφέρει ότι οι Ρώσοι βλέπουν την επέκταση του ΝΑΤΟ ως κάτι «εξευτελιστικό για αυτούς» και ότι «θα αντιμετωπίσουν πιθανές απειλές πλησιέστερα στα σύνορα τους».

Σε συνάντηση μεταξύ του Κλίντον και του Γιέλτσιν στο Ελσίνκι στις 21 Μαρτίου 1997, ο δεύτερος επαναλαμβάνει ότι η «ρωσική θέση δεν έχει αλλάξει. Ήταν και παραμένει λάθος του ΝΑΤΟ να επεκταθεί ανατολικά».

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Μετά απευθυνόμενος προσωπικά στον Κλίντον τού λέει: «Όμως ένα θέμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να συμπεριλάβει τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες… ιδιαίτερα την Ουκρανία».

Ο Γιέλτσιν ζητά από τον Αμερικανό πρόεδρο «να μη λάβει αποφάσεις χωρίς να λάβει υπόψη του τις ανησυχίες ή τις απόψεις της Ρωσίας». Από την πλευρά του ο Κλίντον τον διαβεβαιώνει «ότι θα λάβουμε υπόψη μας τις ανησυχίες της Ρωσίας καθώς προχωρούμε»

Αντίθετα λοιπόν με την «κατεστημένη» άποψη σύμφωνα με την οποία οι αντιρρήσεις εναντίον της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ εκπροσωπούν τις προσωπικές φιλοδοξίες του «αυταρχικού»Πούτιν, τα νέα αποχαρακτηρισθέντα έγγραφα έρχονται να συμπληρώσουν παλαιότερα δείχνοντας ότι οι ανησυχίες για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ ήταν ένα πάγιο στοιχείο της ρωσικής πολιτικής από τον Γκορμπατσόφ μέχρι τον Γιέλτσιν. Κάτι το οποίο γνώριζε η Ουάσιγκτον.

Μάλιστα θα μπορούσε να διακινδυνεύσει κανείς την πρόβλεψη ότι αν στην εξουσία στη Ρωσία βρισκόταν ένας λιγότερο «φιλοδυτικός» ηγέτης από ό,τι ο Πούτιν θα είχε προ καιρού ξεκινήσει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Αυτό δεν είναι κρίση του υπογράφοντος αλλά του Αμερικανού αξιωματούχου Τάλμποτ ο οποίος σε συνάντηση στις 16 Νοεμβρίου 2000 δηλώνει: «Ο επόμενος γύρος της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ θα είναι πιθανώς ευκολότερος αν στην εξουσία βρίσκεται ο Πούτιν, παρά ο Γιέλτσιν»...