Τα μεγάλα ερωτήματα της χρονιάς για φούσκες και... ουσία

Στο κλείσιμο της προηγούμενης χρονιάς, αλλά ακόμα και ένα μήνα μετά, το πώς θα εξελιχθεί το 2025 αποτελεί το κυριότερο θέμα συζήτησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και γενικά στον δημόσιο λόγο.

Υπάρχουν ένθερμοι υποστηρικτές του σκασίματος της «φούσκας» των αγορών, νέο-ορθολογιστές της δομικής αλλαγής του συστήματος γύρω μας και βέβαια οι γνωστοί-άγνωστοι συνωμοσιολόγοι που ανακατεύουν πολιτική, θρησκείες και αρχαία Ελλάδα.

Ας δούμε τα θέματα που μέχρι σήμερα δείχνουν να διαμορφώνουν το 2025. Θεωρητικά, έχουμε μια νέα εποχή στην ισχυρότερη οικονομία, και όχι μόνο, του πλανήτη. Πρόκειται για την άνοδο στην εξουσία ενός πολιτικού με την υποστήριξη ενός μεγάλου επιχειρηματία. Μάλιστα. Αν γυρίσουμε σαράντα χρόνια πίσω θα βρούμε και πάλι ένα αντίστοιχο δίδυμο (Regan – Soros) που και τότε είχε δημιουργήσει ισχυρές εντυπώσεις παγκόσμια.

Πέρα από αυτό, η χρονιά ξεκίνησε με έντονη γεωπολιτική δράση, ισχυρές τεχνολογικές εξελίξεις και τον συνδυασμό αυτών των δύο. Η καινοτομία έχει απολύτως συνδεθεί με την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, ενώ ο αγώνας για την επικράτηση στο «νέο διάστημα» του τεχνητού εγκεφάλου, δείχνει αδυσώπητος.

Σε αυτό το διαμορφούμενο σύμπαν, η σημασία στην εμπειρία και την ανθρώπινη τεχνογνωσία τοποθετείται στο κέντρο των εξελίξεων. Η κατάρτιση και η επανακατάρτιση, που συζητούμε χρόνια, γίνεται πυλώνας της ενσωμάτωσης όλων και κυρίως των παλαιότερων γενεών, στην νέα επιχειρηματική πραγματικότητα.

Το 2025, όμως, το αίτημα στον επιχειρηματικό κόσμο θα είναι κυρίως να είναι όλοι οι εργαζόμενοι ορατοί, να είναι σεβαστοί και μέλη της οικογένειας στην οποία αφιερώνουν τουλάχιστον το ένα τρίτο της ζωής τους. Ο λόγος για ένα τέτοιο αίτημα είναι η απαίτηση για περισσότερους ευτυχισμένους ανθρώπους και όχι για ανθρώπους περισσότερο ευτυχισμένους. Άλλωστε η ευτυχία είναι μη μετρήσιμη και έχεις κυρίως υποκειμενικές διαστάσεις.

Ωραία. Αν έχουμε εντοπίσει θέματα, που δεν είναι καθόλου νέα στην πρόσφατη ιστορία, αν έχουμε επιβεβαιώσει ότι δεν καινοτομούμε σε βάθος, και έχουμε δεδομένη την ανάγκη όλων μας να ανήκουμε και να αναγνωριζόμαστε, υπάρχουν στοιχεία που το 2025 μπορεί να είναι πραγματικά καινούρια; Όπως όλοι μας δεν μπορώ να είμαι σίγουρος όμως δείχνει να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο χρυσό, ή bitcoin αν προτιμάτε.

Αυτή είναι η ενέργεια. Ο κόσμος είναι κάθε χρόνο περισσότερο ενεργοβόρος από ποτέ. Η κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται τα τελευταία χρόνια με ρυθμό 30% και δεν υπάρχουν ούτε σημάδια, ούτε λόγοι αλλαγής αυτής της τάσης. Με δεδομένη την συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης, μικρές μεταβολές στην προσφορά μπορούν να οδηγήσουν σε τεράστιες μεταβολές στις τιμές όπως είδαμε πρόσφατα.

Το 2025 θα δούμε πολλές προσπάθειες να ενισχυθεί η προσφορά ενέργειας και ίσως οι ανανεώσιμες μορφές να υποχωρήσουν στο μείγμα για πρώτη φορά μετά από χρόνια. Το αν συμφωνώ ή διαφωνώ έχει μικρή αξία όταν το αίτημα για φτηνή ενέργεια είναι παγκόσμιο, ομοιόμορφο και διαταξικό…

Πιστεύω ότι θα δούμε επίσης τα πρώτα σημάδια για το τέλος της περιόδου του «φτηνού» νερού. Τα αποθέματα περιορίζονται, αν και είναι ακόμα επαρκή, σε βαθμό που το Νο1 αγαθό για τη ζωή του μεγαλύτερου μέρους του ζωικού βασιλείου και όχι μόνο δεν μπορεί να σπαταλιέται.

Αυτή είναι και η έννοια του τέλους. Δεν περιμένω να αυξηθούν οι τιμές, περιμένω, όμως, να αυξηθούν οι περιορισμοί και οι δράσεις για την αποφυγή των απωλειών. Δεν έχει νόημα να ασχολούμαστε με την βιώσιμη ανάπτυξη αν δεν εξασφαλίσουμε την βιωσιμότητα μας.

Επίσης βλέπουμε το τέλος της κατανάλωσης πολυτελείας ως προσδιοριστικό παράγοντα της ευημερίας μας. Αυτό το έτος η γενιά του 2000 (Gen Z), έχοντας διανύσει το ¼ της ζωής της αποτελεί τυπικά και ουσιαστικά την πιο δυναμική γενιά στον πλανήτη. Μπορεί όχι την πιο πλούσια αλλά δεν ενδιαφέρεται για αυτό.

Από την άλλη πρόκειται για την πιο σφαιρικά μορφωμένη και τεχνολογικά εξελιγμένη γενιά που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης. Αυτό που συμβαίνει σε αρκετές εταιρείες ειδών πολυτελείας ήδη είναι εν μέρει και αποτέλεσμα των παραπάνω.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Αυτό που λέμε «πολυτέλεια» έχει ολοένα και μικρότερο κόστος απόκτησης. Τέλος, η δική μας γενιά (X) θα αρχίσει να δίνει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία σε θέματα υγείας και ευεξίας. Αυτό θα διαμορφώσει μια σειρά από νέες συνήθειες, μερικές από τις οποίες βλέπουμε γύρω μας από την περίοδο του Covid19. Οι προληπτικές εξετάσεις θα αυξηθούν, τα γυμναστήρια θα βρουν τη θέση τους στην καθημερινότητα μας.

Γιατί; Γιατί το θέμα μας είναι η ευημερία και ο ακρογωνιαίος λίθος της ευημερίας είναι η υγεία. Επίσης η ευημερία απαιτεί να ονειρευόμαστε και να έχουμε μέθοδο για να επιτύχουμε τα όνειρά μας. Απαιτεί να είμαστε εργατικοί και επίμονοι, αλλά πάντα τίμιοι.

Ξέρω ότι πολλοί συνδέουμε την ευημερία με τα χρήματα και την έλλειψη χρημάτων με κάποιου είδους «κατάρα» που έχουν και την αποφεύγουμε. Λοιπόν τα χρήματα δεν είναι ούτε καλά, ούτε κακά. Είναι ενέργεια, μέσο, μηχανισμός και πάντα πρέπει να έρχονται ως αποτέλεσμα αυτού που κάνουμε.

Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να έχουμε χρήματα, δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο όμως ότι η κατοχή χρημάτων εξασφαλίζει ευημερία. Σκεφτείτε πόσα παραδείγματα ξέρετε. Αν λειτουργούμε με σοβαρότητα, αν πλαισιωνόμαστε από καλούς ανθρώπους και έχουμε τη διάθεση να φτιάχνουμε νέα δίκτυα, τα όνειρα θα γίνουν πραγματικότητα. Όλα όμως ξεκινούν από την υγεία μας.

Κλείνοντας θα προτείνουμε να εξασκήσουμε το 2025 τη φαντασία μας. Όσες λέξεις και να γράψουμε, όσες διαστάσεις και να αναλύσουμε το μέλλον θα μας ξεπερνά. Έτσι ας ακονίσουμε τη φαντασία μας που ξεπερνά τον πραγματικό χώρο, μπορεί να μεταφέρεται στο χρόνο, επηρεάζεται από τα συναισθήματα που διαμορφώνονται στον πολιτισμό μας και δεν έχει περιορισμούς.

Με αυτή την έννοια είναι το πολυτιμότερο εργαλείο διερεύνησης του κόσμου όπως θα διαμορφωθεί το 2025 και για πολλά χρόνια μετά από αυτό.

* Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία με επίκεντρο τη Διαδοχή στις επιχειρήσεις), Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.