O Tράμπ, η Θεωρία των Γενεών και το μεγάλο ερώτημα

Αν ο αναγνώστης αναζητά μεταφυσικές ερμηνείες για τα σημαντικά γεγονότα της εποχής μας όπως την εκλογή Τραμπ θα πρέπει ίσως να ανατρέξει στην Θεωρία των Γενεών που πρωτοδιατύπωσαν οι Αμερικανοι William Strauss και Niels Howe. 

Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία στις ΗΠΑ μπορεί να παρατηρήσει κανείς ένα σύστημα συνεχώς μεταβαλλόμενων κύκλων.

Yπάρχουν οι μεγάλοι κύκλοι (διάρκειας 85 ετών) πού ονομάζονται «Αιώνες». Κάθε μεγάλος κύκλος χωρίζεται σε τέσσερα μέρη ή «γυρίσματα» (έκαστο των οποίων διαρκεί περίπου 21 έτη) που αντιστοιχούν στις 4 εποχές.

Το πρώτο γύρισμα ονομάζεται «Απόγειο » και αντιστοιχεί στην άνοιξη. Το δεύτερο «Αφύπνιση» και αντιστοιχεί στο καλοκαίρι. Το τρίτο «Ξετύλιγμα» και αντιστοιχεί στο φθινόπωρο. Το τέταρτο «Κρίση» και αντιστοιχεί στον χειμώνα. Mετά ακολουθεί ένας νέος μεγάλος κύκλος.

Κάθε γύρισμα συνοδεύεται από μια γενιά. Για αυτό και η θεωρία ονομάζεται «Θεωρία των Γενεών». Ετσι έχουμε την «Μεγάλη Γενιά» (1900-1923), την «Σιωπηλή Γενιά»(1923-1943), την «Γενιά των Baby Boomers (1945-1963), την «Γενιά Χ» (1963-1984), την «Γενιά Υ» (1984-2004) και την «Γενιά Ζ» (2004-2024).

Σύμφωνα με την θεωρία αυτή η δεκαετία των '40 και '50 του 20ου αιώνα αποτελεί το πρώτο γύρισμα του μεγάλου κύκλου, το Απόγειο. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από κινητοποίηση του λαού, κοινωνικές ανακατατάξεις, ενδυνάμωση των κοινωνικών θεσμών. Ειναι μία περίοδος ενθουσιασμού, αισιοδοξίας, αλληλεγγύης και πίστης σε αξίες.

Μετά έρχεται το δεύτερο γύρισμα, η Αφύπνιση, που συνίσταται από τις δεκαετίες '60 και '70 του 20ου αιώνα. Αυτή είναι η εποχή συγκέντρωσης στον εσωτερικό κόσμο -η περίοδος των χίπις, των γκουρού. Υπάρχει μία στροφή προς τον (πνευματικό) ατομικισμό που σηματοδοτεί την αρχή της υπονόμευσης της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ειναι η περίοδος της ροκ και της σεξουαλικής απελευθέρωσης.

Μετά έρχεται η περίοδος της σταδιακής αποσύνθεσης-οι δεκαετίες '80 και '90 του περασμένου αιώνα, το γύρισμα που ονομάζεται Ξετύλιγμα. Εδώ παρατηρούμε μια μετάβαση από τον πνευματικό ατομικισμό στον κοινό υλιστικό. Η κοινωνικότητα διαβρώνεται και υπονομεύεται. Οι χίπηδες και η ροκ αντικαθίστανται από το πάνκ και την τέχνο.

Και ο μεγάλος κύκλος κλείνει με τις δεκαετίες από το 2000 στο 2020 -την ονομαζόμενη Κρίση. Χαρακτηρίζεται από την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, τις αμερικανικές επεμβάσεις σε διάφορα σημεία του κόσμου την πανδημία και το ουκρανικό.

Ο κοινωνικός ιστός αποσυντίθεται ταχύτατα. Η αισιοδοξία μειώνεται αισθητά. Σε αυτή την περίοδο ο ατομικισμός μετατρέπεται σε δόγμα νομιμοποίησης των σεξουαλικών ιδιαιτεροτήτων. Βρισκόμαστε στην εποχή του θριάμβου του woke (προοδευτισμού).

Από τη σκοπιά λοιπόν αυτής της θεωρίας οι εκλογές του Νοεμβρίου που έφεραν στην εξουσία τον Ντόναλντ Τράμπ δεν σηματοδοτούν απλά μια αλλαγή πολιτικής ηγεσίας, αλλά την μετάβαση σε ένα νέο πολιτικό «Αιώνα» -με διαφορετικές αξίες, νόρμες και αρχές.

Το να προσπαθεί κανείς να ερμηνεύσει την νέα κατάσταση με την γλώσσα και τις έννοιες του παρελθόντος είναι μάταιος κόπος. Αυτό εξηγεί και την παντελή αδυναμία της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ να κατανοήσει τι συμβαίνει και να έχει περιπέσει σε αμηχανία αν όχι πανικό.

Οπως σωστά επεσήμαναν οι Financial Times όλη η επιχειρηματολογία με την οποία η ευρωπαϊκή ελίτ προσπαθεί να νομιμοποιήσει την επέμβασή της στο ουκρανικό έχει τελείως καταρρεύσει μετά από τα αιτήματα που διατύπωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος.

Θα μας εισάγει λοιπόν ο Τράμπ σε ένα Νέο Αιώνα και μάλιστα από το Απόγειο πού έρχεται μετά την Κρίση του παλαιού Αιώνα; Δύσκολο να διακινδυνεύσει κανείς μια πρόβλεψη. Προς το παρόν μπορεί κανείς να αρκεσθεί στα λόγια του τραγουδοποιού:

«Κάτι συμβαίνει και δεν ξέρεις τι/ ξέρεις κ. Τζόνς;»