Η σημασία των κριτηρίων ESG και το πρόβλημα των προτύπων

Το θέμα του κλίματος και του περιβάλλοντος, γενικότερα, σχετίζεται και με την ευθύνη του ιδιωτικού τομέα. Οι επιχειρήσεις, ως βασικοί αντιπρόσωποί του, δεν έχουν βασικό στόχο μόνο τη δημιουργία κερδών, αλλά και τη διασφάλιση της ευημερίας των εργαζομένων και του συλλογικού καλού. Μια πραγματικότητα που έγινε εμφανής κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης και άνευ προηγουμένου περιόδου κρίσης υγείας που επηρεάζει τόσο τους πληθυσμούς, όσο και τις επιχειρήσεις – μικρές και μεγάλες.

Η επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Financial Engineering έχει ασχοληθεί με το θέμα του ESG πρόσφατα με πολυάριθμες δημοσιεύσεις (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ: Η επιχείρηση ως σύστημα με απεριόριστη υπευθυνότητα, ιστορική αναδρομή, Πολυτεχνείο Κρήτης, 04/07/2021).

Η επένδυση ESG θεωρείται ως επιτακτική ανάγκη για τις επιχειρήσεις και τον πλανήτη. Στη συνέχεια αναφέρονται μερικοί λόγοι για τους οποίους οι μάνατζερ των επιχειρήσεων θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στις αρχές του τρίπτυχου ESG και να επενδύσουν σε αυτά τα κριτήρια για να εξασφαλίσουν το μέλλον και την ανάπτυξη της επιχείρησής τους.

Διαχείριση κινδύνων

Τα διοικητικά συμβούλια που δεν γνωρίζουν τα κριτήρια ESG και δεν τα συζητούν τακτικά, είναι σπάνια αν όχι ανύπαρκτα. Πράγματι, η ανάγκη για στρατηγική και σχεδιασμό ESG αυξάνεται λίγο περισσότερο κάθε μέρα, όπως και το κόστος της αδράνειας.

Οι κλιματικοί κίνδυνοι δεν μπορούν να διαχωριστούν από τους επιχειρηματικούς κινδύνους. Αρκετές έρευνες έδειξαν ότι η κλιματική αλλαγή έχει ένα έμμεσο αντίκτυπο στους απλήρωτους λογαριασμούς των επιχειρήσεων μέσω συχνότερων και σοβαρότερων κλιματικών καταστροφών.

Μεσοπρόθεσμα, ορισμένοι τομείς κινδυνεύουν να χρηματοδοτηθούν με λιγότερο καλούς όρους από τις τράπεζες και επομένως να επηρεαστεί η φερεγγυότητά τους. Η αποτίμηση επενδύσεων σε μετοχές χωρίς πραγματικά πρότυπα και χωρίς γνωστοποίηση δεικτών ESG είναι πολύ δύσκολη. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να βρουν ένα τρόπο να ενσωματώσουν τόσο το κόστος της επένδυσης ESG στις επενδυτικές αποφάσεις όσο και το κόστος που αποδίδεται στην έλλειψη επένδυσης ESG. Ίσως αυτό είναι το κλειδί: ποιο τελικό κόστος θα πρέπει να αναληφθεί από τη μη επιλογή να πραγματοποιηθεί η επένδυση ESG;

Είναι καλό για τις επιχειρήσεις

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πραγματική ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG είναι μια επένδυση που μπορεί να αποδώσει με πολλούς τρόπους. Πράγματι, μια προσέγγιση που προωθεί τη διαχείριση των κινδύνων ESG, όπως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ερωτήσεις που σχετίζονται με την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια των πελατών, καθώς και η προώθηση της διαφορετικότητας στην εργασία ως κινητήρια δύναμη της καινοτομίας, μπορεί να επιτρέψει τη μεγιστοποίηση των κερδών. Μέσα από μια σύγκριση σημείο με σημείο, οι επιχειρήσεις που έχουν πραγματικά εστίαση σε διαδικασίες ESG μπορούν να ξεχωρίσουν από το πλήθος, και αυτό θα κάνει τη διαφορά για τους επενδυτές.

Οι μελλοντικές γενιές

Οι νέες γενιές Χ, Υ και Ζ αντιμετωπίζουν θετικά τις επενδύσεις ESG και τα πρότυπα και τα αποτελέσματα ESG μιας επιχείρησης θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο δρουν και επιλέγουν αυτοί οι νέοι επενδυτές. Έχουν συνηθίσει να αναζητούν βιώσιμες επιχειρήσεις για να τους δείξουν το δρόμο και να τους βοηθήσουν πού και πώς να επενδύσουν. Οι επιχειρήσεις που δεν προβλέπουν τις συμπεριφορές των μελλοντικών γενεών θα μείνουν πίσω, καθώς η μεταφορά του πλούτου των γενεών θα πραγματοποιηθεί τα επόμενα είκοσι χρόνια.

Αξιολόγηση επενδύσεων ESG

Παρόλο που οι επενδύσεις ESG είναι ευρέως διαδεδομένες και αποδεκτές, δεν υπάρχουν πραγματικά πρότυπα για τις βαθμολογήσεις ESG. Είναι δυνατό να εκτιμήσουμε το χρέος μιας επιχείρησης με βάση διεθνή πρότυπα και να το συγκρίνουμε με το χρέος μιας άλλης επιχείρησης. Επί του παρόντος, το ESG δεν έχει αντίστοιχο.

Ωστόσο, η κατάσταση αλλάζει. Πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν δημιουργήσει μηχανισμούς βαθμολόγησης που βοηθούν τους επενδυτές να κατανοήσουν τις προσπάθειες και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων. Το Εργαστήριο Financial Engineering έχει ήδη προχωρήσει στις βαθμολογήσεις ελληνικών επιχειρήσεων ( Κ. Ζοπουνίδης et al., πολυκριτήρια αξιολόγηση χρηματοοικονομικών επιδόσεων επιχειρήσεων με χαρακτηριστικά ESG, Πολυτεχνείο Κρήτης, 23/05/2021).

Τέλος, οι δημοσιεύσεις των βαθμολογήσεων θα βοηθήσουν στην ανακάλυψη των εσωτερικών διαδικασιών μιας υποδειγματικής επιχείρησης ESG. Οι επιχειρήσεις προτιμούν τις επενδύσεις ESG επειδή έχουν αποφασίσει ότι αυτό που είναι καλό για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, αξίζει να γίνεται θυσία σήμερα για να εξασφαλίσει στόχους και κέρδη αύριο.

Είναι καλό για τον πλανήτη

Κάθε έτος φέρνει μαζί του νέες ανησυχητικές ειδήσεις σχετικά με την επιταχυνόμενη παρακμή του περιβάλλοντος (δες πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν πρόσφατα στο εξωτερικό και στην Ελλάδα). Ενώ οι κυβερνήσεις σίγουρα πρέπει να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στη μείωση του προβλήματος και στην εξεύρεση λύσεων για ένα καλύτερο μέλλον, οι επιχειρήσεις πρέπει επίσης να πρωτοστατήσουν. Μπορούν να συνεργαστούν με κυβερνήσεις και οργανισμούς για να θεσπίσουν ή ακόμη και να επιβάλουν συστημικές αλλαγές που θα επιφέρουν καρπούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Παραδείγματα υπάρχουν, όπως σχέδιο για ουδέτερο άνθρακα, επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κ.ά. Βραχυπρόθεσμα θα κοστίσει πόρους, αλλά θα πληρώσει μερίσματα μακροπρόθεσμα.

* Καθηγητής, Ακαδημαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, επίτιμος Δρ. ΑΠΘ