Τι ξεχωρίζει τις άριστες εταιρείες

Το In Search of Excellence είναι ένα βιβλίο που γράφτηκε από τον Tom Peters και τον Robert H. Waterman Jr., δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1982 και ήταν βασισμένο σε μια μελέτη σαράντα τριών από τις καλύτερες εταιρείες της Αμερικής από μια ποικιλία επιχειρηματικών τομέων.

Στο βιβλίο περιγράφονται οκτώ βασικές αρχές διοίκησης που ενεργοποιούν τους οργανισμούς, προσανατολίζονται στους ανθρώπους και μεγιστοποιούν το κέρδος και που εφάρμοσαν αυτοί οι οργανισμοί με επιτυχία. Το βιβλίο πούλησε τρία εκατομμύρια αντίτυπα στα πρώτα τέσσερα χρόνια του και ήταν η πιο ευρέως διαδεδομένη μονογραφία στις Ηνωμένες Πολιτείες για 17 συνεχόμενα χρόνια.

Καταλαβαίνουμε ότι η αριστεία και η επιτυχία αναζητούνται, τουλάχιστον στις ΗΠΑ…

Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, δεν υπάρχει κάποιο αντίστοιχο ή ανάλογο βιβλίο για τις ελληνικές επιχειρήσεις, όμως αυτό δεν μας περιορίζει να αναζητήσουμε τα χαρακτηριστικά των άριστων επιχειρήσεων μαζί και αυτό ακριβώς θα κάνουμε στις επόμενες παραγράφους, με την υπόσχεση να επανέλθουμε με μεγαλύτερη ανάλυση σε ένα επόμενο επεισόδιο του podcast «O Koubaras μου».

Από τα παιδικά μας χρόνια γνωρίζουμε ότι το άριστο χτίζεται νωρίς. Κάποιες φορές από το δημοτικό, κάποιες από το γυμνάσιο και το λύκειο, κάποιες λιγότερες, στις πανεπιστημιακές σπουδές. Ας μάθουμε λοιπόν την ιστορία κάθε εταιρείας. Πώς ξεκίνησε, πέτυχε όσα στόχευε; Οι άριστες εταιρείες είναι πάντα εστιασμένες στο αποτέλεσμα.

Από την άλλη, οι άριστες επιχειρήσεις αναζητούν το άριστο, το καλύτερο, πάντα και παντού. Δεν κάνουν εκπτώσεις, δεν παρεκκλίνουν «για μια φορά», δεν κάνουν «τα στραβά μάτια» και κυρίως δεν ψάχνουν για δικαιολογίες, δεν βιάζονται να βαθμολογήσουν με άριστα τα αποτελέσματά τους και τα πάνε πολύ καλά με τον… «καθρέπτη» τους…

Τις ξεχωρίζουμε εύκολα γιατί τοποθετούν την ομάδα τους πρώτα. Είναι ταπεινές και στοχεύουν πάντα στην καλύτερη ομάδα. Οι άνθρωποι βρίσκονται στην πρώτη θέση. Μόνο έτσι μπορούν να πετύχουν ατσάλινη ηθική, ισχυρές αξίες και βαθιά θεμέλια στις σχέσεις μεταξύ τους, με τους πελάτες τους και τους προμηθευτές τους.

Είναι επίσης σημαντικό να τις ξεχωρίσουμε από το γεγονός ότι «ορίζουν το γήπεδο». Όχι το αποτέλεσμα, όχι το παιχνίδι. Το ίδιο το γήπεδο που θα διεξαχθούν όλοι οι μελλοντικοί επιχειρηματικοί αγώνες. Η επιχειρηματικότητα είναι μακροπρόθεσμος αγώνας ή, αν θέλετε, μια μεγάλη σειρά από παιχνίδια που διεξάγονται σε ολόκληρο τον κόσμο ταυτόχρονα και όχι ένα, μόνο σε μια χώρα, που παίζεται στα πέναλτι…

Ίσως το πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό που έχουν είναι η αισιοδοξία για τα αποτελέσματα. Αισιοδοξία που εδράζεται σε ενέργειες, μεγάλη πίστη και συγκεκριμένες δράσεις και όχι στη φαντασία και τα ελπίζω… Οι άριστοι μοιράζουν ευκαιρίες στην ομάδα, στους συνεργάτες και στην αγορά και όχι προβλήματα! Αποφύγετε τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους που έχουν αρκετά προβλήματα να αντιτάξουν για κάθε μια ευκαιρία που παρουσιάζεται.

Αυτοί οι οργανισμοί που θέλουμε να μοιάσουμε, έχουν ισχυρή πίστη όπως είπαμε, αλλά δεν βασίζονται στις επιθυμίες τους. Επιμένουν να καταλαβαίνουν αυτά που μπορούν και που δεν μπορούν να κάνουν, ώστε να μπορούν να βελτιωθούν και συγκεντρώνονται πάντα στις δράσεις σε άμεσο χρόνο. Δεν αφήνουν για αύριο αυτό που μπορούν να κάνουν σήμερα…

Και κάτι επίκαιρο. Δεν θεωρούν την αλλαγή λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων κάτι νέο. Ξέρουν ότι η αλλαγή συμβαίνει τουλάχιστον τα τελευταία 30.000 χρόνια. Είναι άραγε οι τεχνολογίες που οδηγούν τόσες χιλιετίες την αλλαγή, ή η ανάγκη για αλλαγή που οδηγεί την έρευνα στις τεχνολογίες και την ανάπτυξή τους;

Οι άριστες επιχειρήσεις πιστεύουν στην αλλαγή, την αναπτύσσουν αργά, εσωτερικά και επενδύουν πάντα σε πραγματικά κέρδη και όχι σε φούσκες. Τελικά αφήνουν τα αποτελέσματά τους να μιλούν για τις ίδιες και δεν κάνουν άσκοπη φασαρία.

Κλείνοντας, οι άριστες επιχειρήσεις είναι «ευτυχισμένες» και το δείχνουν. Δεν σκέφτονται την πιθανότητα αποτυχίας. Γνωρίζουν ότι το ρητό λέει: ή κερδίζεις ή μαθαίνεις. Δεν αναζητούν το μόνιμο κέρδος. Ξέρουν ότι δεν υπάρχει. Ρισκάρουν και «χαίρονται» το νέο που βρίσκεται μπροστά τους. Σχεδιάζουν και τρέχουν προς το μέλλον. Ρωτούν, όπως τα μικρά παιδιά, τους πάντες για τα πάντα. Ξέρουν πότε να πουν ΝΑΙ και πότε ΟΧΙ.

Αυτό το τελευταίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της επιτυχίας τους. Δεν κυνηγούν το μέγιστο κέρδος, διαχειρίζονται τους κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνο…

(*) Θεόδωρος Ν. Κρίντας, Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία με επίκεντρο τη Διαδοχή στις επιχειρήσεις), Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.