Η εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος με την είσοδο του καλοκαιριού ήρθαν και οι φωτιές με τις καταστροφές που προκαλούν. Και φυσικά κάθε φωτιά συνοδεύεται όπως είναι αναμενόμενο από ατέλειωτες συζητήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα ή μη του κρατικού μηχανισμού στην κατάσβεσή της και την ευθύνη των κρατικών λειτουργών για τις ανθρώπινες και υλικές ζημιές που προκαλούνται.

Όμως ίσως το θέμα να μην εξαντλείται εδώ. Ισως, όπως υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές το θέμα να είναι πιο γενικό και να αφορά αυτή καθ' εαυτή τη μεθοδολογία της αντιμετώπισης της φωτιάς. Διότι στην ουσία υπάρχουν δύο προσεγγίσεις, δύο μοντέλα αντιμετώπισης των πυρκαγιών πού με τη σειρά τους εκφράζουν δυο διαφορετικές φιλοσοφίες.

Η πρώτη προσέγγιση την οποία ακολουθούν οι Ευρωπαίοι και οι Βορειοαμερικάνοι είναι η «μηδέν ανοχή στη φωτιά». Αυτό το μοντέλο βασίζεται στην ταχύτατη χρήση όλων των διαθέσιμων ανθρωπίνων και τεχνολογικών πόρων προκειμένου να σβήσει η πυρκαγιά από την πρώτη της σπίθα και να μην επεκταθεί.

Η δεύτερη προσέγγιση βασίζεται περισσότερο στην γνώση των παραδοσιακών κοινωνιών και εφαρμόζεται στην Αυστραλία. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζει το σύστημα των ελεγχόμενων πυρκαγιών χαμηλής έντασης σε προκαθορισμένες ζώνες δημιουργώντας έτσι ένα μωσαϊκό από καμένες και μη καμένες ζώνες. Αυτό βοηθάει στη μείωση της συσσώρευσης καύσιμης οργανικής ύλης.

Σύμφωνα με την Γιόσι Μαεζούμι, που ειδικεύεται στην παλαιοοικολογία της φωτιάς στο Ινστιτούτο Μαξ Πλάνκ της Γεωανθρωπολογίας (Γερμανία), οι παραδοσιακές πρακτικές τής διαχείρισης των πυρκαγιών έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με το δυτικό μοντέλο της άμεσης κατάσβεσης της φωτιάς:

«Πραγματοποιώντας ελεγχόμενες πυρκαγιές, οι παραδοσιακές κοινότητες μιμούνται τις φυσικές πυρκαγιές ενισχύοντας την υγεία των οικοσυστημάτων και ελαχιστοποιώντας το ρίσκο για τους ανθρώπινους οικισμούς και τις υποδομές». Αντίθετα το δυτικό μοντέλο οδηγεί σε μεγαλύτερη συσσώρευση εύφλεκτης ύλης (ξερά φύλλα και ξυλεία)και σε μεγαπυρκαγιές.

Το κυριότερο πρόβλημα του δυτικού μοντέλου είναι ότι η άμεση κατάσβεση των πυρκαγιών έχει οδηγήσει σε μία σημαντική συσσώρευση καύσιμης ύλης σε πολλές χώρες. Μάλιστα υπάρχουν αναλυτές που υποστηρίζουν ότι η χρήση αυτού του μοντέλου στο παρελθόν προκαλεί τις πυρκαγιές σήμερα.

Οπως υποστηρίζει ο καθ. Βίκτορ Ρέσκο του Πανεπιστημιου του Λάιντεν (Ολλανδία): «Το παράδοξο της κατάσβεσης είναι ότι στο βαθμό που πνίγεις τις πυρκαγιές στη γέννα τους αυξάνεις τον κίνδυνο να προκληθεί μια μεγαπυρκαγιά στο μέλλον». Αυτό για πολλούς αναλυτές είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί τις φωτιές στην Καλιφόρνια.

Αμεσο σβήσιμο της πυρκαγιάς λοιπόν η καταπολέμηση της φωτιάς με την φωτιά; Το θέμα είναι ότι πολλές φορές δεν έχει κανείς την επιλογή. Η Ευρώπη π.χ. είναι τόσο πυκνοκατοικημένη ώστε να μην είναι εφικτή η επιλογή του μοντέλου των ελεγχόμενων πυρκαγιών. Από την άλλη πλευρά και στην Αυστραλία οι ελεγχόμενες πυρκαγιές μπορεί να ξεφύγουν ορισμένες φορές και να μεταβληθούν σε ανεξέλεγκτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.