Η αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ και ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Η πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ να ανεβάσει το επιτόκιο στο 4,5% -η δέκατη αύξηση από τα μέσα του 2022- εγκυμονεί, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, τον κίνδυνο να στείλει την ευρωζώνη σε βαθιά ύφεση.

Επιπλέον πολλοί διερωτώνται αν η αύξηση των επιτοκίων αποτελεί το σωστό φάρμακο για την καταπολέμηση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη. Διότι η αύξηση των επιτοκίων είναι σωστή πολιτική, αν ο πληθωρισμός οφείλεται σε ενδογενή υπερθέρμανση της οικονομίας -δηλαδή αύξηση των καταναλωτικών δαπανών και των επενδύσεων.

Όμως στην προκειμένη περίπτωση, ο πληθωρισμός δεν πηγάζει από αυτό. Πηγάζει από τις αυξήσεις στην τιμή της ενέργειας λόγω του πολέμου ΝΑΤΟ/Ουκρανίας εναντίον Ρωσίας. Αυτός είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο, τον οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρνούνται να δουν, πολύ περισσότερο να προβάλουν.

Γεγονός απόλυτα κατανοητό, καθόσον η παραδοχή αυτού του γεγονότος θα σήμανε αποδοχή της τεράστιας ευθύνης την οποία θα φέρουν για ενδεχόμενες καταστροφικές οικονομικές εξελίξεις στην ευρωζώνη. Η απόφασή τους να επιβάλουν οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή τους στον πόλεμο είναι το αίτιο της ξέφρενης κούρσας στις τιμές της ενέργειας που απειλούν την οικονομία της ευρωζώνης.

Η Ελλάδα, μια αδύναμη οικονομία με χωλαίνουσες δημόσιες υπηρεσίες και υψηλό δημόσιο χρέος, βρίσκεται σε ιδιαίτερα ασθενή θέση να αντιμετωπίσει την αύξηση των επιτοκίων και την αύξηση στις τιμές της ενέργειας, παρότι σημαντικό κομμάτι του είναι με σταθερό επιτόκιο και οφείλεται σε «επίσημους» δανειστές.

Γι' αυτό ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η κυβέρνηση της ΝΔ, που (με την πλήρη ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ) υιοθέτησε μια φιλοπόλεμη γλώσσα και πολιτική, που της στέρησε τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση σε φτηνή ενέργεια. Αντί να ακολουθήσει μια πολιτική ενεργητικής ουδετερότητας όπως η Τουρκία, Βραζιλία κ.λπ., που θα στόχευε στον τερματισμό της σύγκρουσης.

Αυτή η νέα αύξηση του κόστους του χρήματος θα αυξήσει προφανώς το κόστος της χρηματοδότησης οικογενειών και επιχειρήσεων. «Αυτός ο συνδυασμός υψηλών τιμών, κινδύνου ύφεσης και υψηλών επιτοκίων», γράφει η ισπανική El Pais, «συνιστά ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που μπορεί να καταλήξει να πλήξει την οικονομική σταθερότητα των πιο ευάλωτων οικονομιών».

Όπως π.χ. της Ελλάδας.