Η συνταγή για να στηθεί σωστά ομάδα διαχείρισης κινδύνου

Ζούμε σε έναν αλληλένδετο κόσμο και κάθε εταιρεία μπορεί να επηρεαστεί, άμεσα ή έμμεσα, από κρίσεις όπως αυτή που προκάλεσε ο κορωνοϊός, η κλιματική αλλαγή ή τώρα ο πόλεμος στην Ουκρανία. Όσο πιο καλά είναι προετοιμασμένη μια εταιρεία, τόσο πιο εύκολα προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και τόσο πιο αποτελεσματικά αντιμετωπίζει τους κινδύνους και τις απειλές που την περιβάλλουν.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή είναι μια περίοδος που παγκοσμίως οι υπηρεσίες διαχείρισης κινδύνων έχουν εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση. Μια έκθεση της Allied Market Research η οποία εξειδικεύεται σε έρευνες αγοράς και συμβουλευτικές υπηρεσίες, κατέδειξε, μεταξύ άλλων, την ανάγκη αυτή. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών διαχείρισης κινδύνων το 2019 ανήλθε στα $7,4 δισ. και υπολογίζεται να φτάσει τα $28,9 δισ. μέχρι το 2027.

Οι μεγάλες και συνειδητοποιημένες εταιρείες διαθέτουν εξειδικευμένα στελέχη στην διαχείριση κινδύνων και έχουν ήδη ξεκινήσει να σκέφτονται την επόμενη μέρα και την επόμενη πιθανή κρίση. Αυτά τα στελέχη είναι υπεύθυνα να αντιμετωπίσουν την επόμενη κρίση, να προετοιμαστούν για το χειρότερο, και αυτό μπορεί να γίνει με ευοίωνες προοπτικές, καθώς αξιολογούν συνεχώς νέα σενάρια κινδύνων συνδεδεμένα με το επιχειρηματικό πλάνο της εταιρείας και εξετάζουν τρόπους αντιμετώπισής τους.

Οι τράπεζες παραδοσιακά έχουν υιοθετήσει πολύ εξειδικευμένα συστήματα και μεθοδολογίες διαχείρισης κινδύνων, καθώς αυτό υπαγορευόταν από το εποπτικό τους πλαίσιο εδώ και κοντά 30 χρόνια (Βασιλεία Ι). Η αξιολόγηση σεναρίων κινδύνου και η εξέταση τρόπων αντιμετώπισής τους είναι βασικά συστατικά της σύγχρονης διαχείρισης κινδύνων στις τράπεζες.

Αυτό το αυστηρό πλαίσιο εποπτείας αναφορικά με τη διαχείριση κινδύνων που συναντάται στις τράπεζες και στις ασφαλιστικές εταιρείες, δεν συναντάται σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Σε μια εμπορική εταιρεία δεν υπάρχει αντίστοιχη υποχρέωση ύπαρξης θεσμοθετημένης ομάδας διαχείρισης κινδύνων.

Κάθε κρίση αντιμετωπίζεται συνήθως πυροσβεστικά. Για παράδειγμα, μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ-μάρκετ ίσως δεν εξετάζει σενάρια για το πώς θα διαχειριστεί μια παγκόσμια έλλειψη στο σιτάρι, ή μια αυτοκινητοβιομηχανία δεν εξετάζει σενάρια για το πως θα ανταπεξέλθει μετά από μια διακοπή του ίντερνετ.

Για να αλλάξει αυτήν την εικόνα, η ηγεσία μιας εταιρείας πρέπει να δεσμευτεί για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και αποτελεσματικής μονάδας διαχείρισης κινδύνων.

Το έργο αυτό είναι τρισδιάστατο και αποτελείται από:

1. Το λειτουργικό μοντέλο διαχείρισης κινδύνων που βασίζεται στις κύριες διαδικασίες
2. Μια δομή εταιρικής διακυβέρνησης των κινδύνων και λογοδοσίας γύρω από αυτές τις διαδικασίες, που ξεκινά από το επίπεδο των πωλήσεων και καταλήγει στο επίπεδο του διοικητικού συμβουλίου
3. Ενα σύνολο βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης κρίσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αντίδρασης της εταιρείας, αν το χειρότερο σενάριο πραγματοποιηθεί.

Στην Ελλάδα, το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με τις αντίστοιχες κατευθύνσεις της Διαχείρισης Κεφαλαίων και Κινδύνων / Risk Management και του Εσωτερικού Ελέγχου / Internal Audit, αποτελεί το μοναδικό εξειδικευμένο Πρόγραμμα στην Ελλάδα που ‘θεραπεύει’ πολυδιάστατα και ολιστικά τη Διαχείριση Κινδύνων.

Οι αιτήσεις ξεκίνησαν και μπορείτε να βρείτε την Προκήρυξη και την Αίτηση Συμμετοχής εδώ.

* Ο Δημήτρης Καινούργιος (φωτο) είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» και Διευθυντής του Κέντρου Μελετών και Εκπαίδευσης Χρηματοοικονομικής (ΚΕΜΕΧ) του ΕΚΠΑ.

* Ο Γιώργος Δότσης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και μέλος της συντονιστικής επιτροπής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων»

* Ο Δημήτρης Βραχωρίτης είναι εκπρόσωπος του Risk Management Society of Greece.