Κρίσιμα συμπεράσματα από το πεδίο των μαχών στην Ουκρανία

Εκ των μέχρι τούδε πεπραγμένων επί του πεδίου της μάχης, αβίαστα μπορούμε να προβούμε σε ουσιώδη συμπεράσματα μη επιδεχόμενα αμφισβήτησης, βάσει της κοινής λογικής αλλά και των βασικών αρχών διεξαγωγής ενός πολέμου με τους ισχύοντες κανόνες χρησιμοποίησης των εμπλεκόμενων δυνάμεων.

1. Οι εμπλεκόμενες δυνάμεις τακτικού στρατού ήταν αριθμητικά ισοδύναμες, περίπου 150.000, με σαφή υπεροχή των ουκρανικών δυνάμεων, εάν υπολογισθεί και η πολιτοφυλακή ενδεχομένως άνω των 200.000 χιλ. -που έχει μακρά παράδοση στην Ουκρανία, από τον Β' ΠΠ- καθώς και η μεγάλη προσέλευση Ουκρανών εθελοντών. Ο επιτιθέμενος (Ρωσία) δεν έλαβε υπόψη τον κανόνα ότι πρέπει να έχει υπεροχή 3 προς 1.

2. Εκ της μελέτης του χάρτη επιχειρήσεων, διαπιστώνουμε ότι ο επιτιθέμενος δημιούργησε πολλά μέτωπα και ενήργησε επί πολλών κατευθύνσεων, ως παρακάτω:

Α. Λευκορωσία - Κίεβο, η οποία και πρέπει να ήταν η κυρία προσπάθεια, εάν ληφθεί υπόψη ο όγκος των στρατευμάτων με τις ατέλειωτες ακινητοποιημένες φάλαγγες επί της δημοσίας οδού (μέγα ολέθριο σφάλμα).

Β. Ρωσία - Χάρκοβο και από εκεί μάλλον προς Κίεβο, προκειμένου να κλείσει η λαβίδα κατάληψης του Κιέβου. Λέω μάλλον προς Κίεβο, καθόσον ουδέποτε ολοκληρώθηκε αυτή η προσπάθεια και ως εκ τούτου, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε, βασιζόμενοι στον στρατιωτικό τρόπο σκέψης και μόνον.

Γ. Ρωσία - Λουγκάνσκ και από εκεί προς Ντονμπάς δεν επετεύχθη.

Δ. Κριμαία - Ντονέτσκ. Επετεύχθη μερικώς, καθόσον συνάντησε ισχυρά αντίσταση στη Μαριούπολη, όπου και καθηλώθηκε.

Ε. Κριμαία - Οδησσός. Δεν επετεύχθη, καθόσον σκάλωσε στο Μικολάιβ, όπου συνάντησε σθεναρή αντίσταση.

Παγκόσμια πρωτοτυπία αποφυγής στα στρατιωτικά χρονικά, όπου σε ένα πεδίο μάχης παραβιάζεται ο κανόνας της στρατιωτικής αρχής κυρίας και βοηθητικής προσπάθειας και αντ’ αυτού ορίζονται πέντε κατευθύνσεις.

3. Υπήρξε πρωτοφανής διαρροή πληροφοριών εκ μέρους του επιτιθεμένου, με το κωμικοτραγικό της υπόθεσης, η τηλεόραση να ανακοινώνει ακόμη και την ημερομηνία της εισβολής του επιτιθέμενου. Αποτέλεσμα ήταν να χαθεί το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, το οποίο οφείλει να έχει ο επιτιθέμενος.

4. Στον σχεδιασμό υπολόγισαν ότι οι Ουκρανοί θα τους υποδεχθούν ως απελευθερωτές και ουσιαστικά θα έκαναν στρατιωτικό περίπατο, με την κυβέρνηση Ζελένσκι να έχει αυτομολήσει στο εξωτερικό. Μη λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στρατιωτικός οφείλει να σχεδιάζει λαμβάνοντας υπόψη του το δυσμενέστερο σενάριο.

5. Η Ρωσία υποτίμησε τον αντίπαλο, με αποτέλεσμα να επαναπαυθεί στην ανωτερότητα της ισχύος πυρός της και να υποστεί ισχυρό πλήγμα το ναυτικό της, με τη βύθιση της ναυαρχίδας η οποία επιχειρούσε με τα ραντάρ σε αναμονή και τα αντιαεροπορικά της κλειστά!

Εν ολίγοις, διαπιστώνουμε ότι ο πόλεμος-αστραπή που ευαγγελίζονταν οι Ρώσοι μετατράπηκε στο πεδίο της μάχης σε μια αποτυχημένη πολεμική επιχείρηση με καθηλωμένες φάλαγγες επί των δημοσίων οδών, στερώντας ισχύ πυρός και πόρους από το πεδίο σύγκρουσης. Οι στρατιωτικοί ελιγμοί και η πρωτοβουλία των διοικήσεων ανύπαρκτοι, κάνοντας τα κόκκαλα μεγάλων στρατηλατών να τρίζουν. Η στασιμότητα των μηχανοκίνητων σχηματισμών κατά μήκος των οδών χαρακτηριστική, παραβλέποντας τη βασική αρχή πυρ και κίνηση.

Στη συνέχεια, η Ρωσία προέβη σε μία ανακοίνωση ότι, αφού επέτυχε τους αντικειμενικούς σκοπούς, τώρα περνά στην επόμενη φάση, ανασυντάσσοντας τις δυνάμεις της προκειμένου να προχωρήσει στην επόμενη φάση που αφορά την κατάληψη του Ντονμπάς.

Η ανακοίνωση αυτή, πέρα από του ότι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, όπου ο επιτιθέμενος ανακοινώνει δημόσια τον επόμενο στόχο του, δημιουργεί πληθώρα ερωτημάτων σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο.

Στο Ντονμπάς μπορούσε να επιτύχει μια πολιτική λύση, χωρίς να χρειαζόταν όλος αυτός ο πόλεμος. Η όλη αυτή πολυδάπανη και αιματηρή κινητοποίηση προς τι; Προκειμένου να σταθμεύσουν τα στρατεύματά της στα περίχωρα του Κιέβου; Λες και ήταν ανάγκη να πραγματοποιήσουν στρατιωτικό περίπατο σε μια ξένη χώρα, φέρνοντάς την αντιμέτωπη με τη Δύση;

Απλά η ανακοίνωση προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα και να πείσει το εσωτερικό της ακροατήριο ότι όλα έχουν καλώς.

Επιτρέψτε μου να υποθέσω ότι το σχέδιο που εφαρμόστηκε, είναι αδύνατον να σχεδιάσθηκε από τον ΓΕΕΘΑ της Ρωσίας Βαλερί Γερασίμοφ, ο οποίος είναι θαυμαστής του κεραυνοβόλου πολέμου (από το γερμανικό Blitzkrieg, είναι μια πολεμική τακτική την οποία επινόησε και εφάρμοσε ο Γερμανός στρατηγός Φον Γκουτέριαν κατά τη διάρκεια του Β' ΠΠ). Εξάλλου οι ικανότητες του Γερασίμοφ είναι δεδομένες και το απέδειξε από το 2012, όπου ανέλαβε τα καθήκοντά του (Συρία αλλά και η προσάρτηση της Κριμαίας χωρίς να χυθεί αίμα). Το πιο πιθανό είναι να έχει επέμβει κάποιος ανώτερός του (ενδεχομένως ο Πούτιν;), κάτι ανάλογο με αυτό που έκανε και ο Χίτλερ, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις ανέτρεπε τα σχέδια των στρατηγών του, με ολέθριο αποτέλεσμα.

Ο κατακερματισμός των δυνάμεων του ρωσικού στρατού και η εμπλοκή του σε πέντε κατευθύνσεις χωρίς να έχει τις απαιτούμενες αναλογίες είναι η βασική αιτία της αποτυχίας και μου θυμίζει στρατηγική τακτική καφενείου, όπου οι θαμώνες φωνασκούν και απαιτούν «επίθεση προς πάσα κατεύθυνση».

Ο πόλεμος εκτός από τα δεινά που κουβαλά δεν παύει να είναι τέχνη και μάλιστα πολύ υψηλού επιπέδου. Οι ελιγμοί στο πεδίο της μάχης και οι υπερκεράσεις είναι μαγεία συγχρονισμού και υψηλού επιπέδου στρατηγικής. Στον συγκεκριμένο πόλεμο, αν και το σύνολο των ρωσικών δυνάμεων ήταν μηχανοκίνητα και τεθωρακισμένα, δεν είδαμε τίποτε από την ταχύτητα του Φον Γκουτέριαν, ούτε από τους ελιγμούς του Ρόμελ ούτε από την ορμή του Πάτον, αλλά ούτε και από τον λεπτομερή συντονισμό του Μονάδων του Νταγιάν. Το μόνο που είδαμε, ήταν μία στασιμότητα με αργοκίνητα τμήματα, τα οποία στην καλύτερη περίπτωση κυριολεκτικά σερνόντουσαν ενώ στη χειρότερη, ήταν σταθμευμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα επί των λεωφόρων (ό,τι το χειρότερο).

Και ό,τι απέτυχαν οι ρωσικές δυνάμεις σε επίπεδο σχεδιασμού αλλά και υλοποίησης, προσπάθησαν να το επιτύχουν με την ισχύ πυρός, βομβαρδίζοντας και ισοπεδώνοντας ολόκληρες πόλεις (Μαριούπολη κ.λπ.), εκ του ασφαλούς με την ισχύ του πυροβολικού και πυραύλων τρομακτικής ισχύος και τεχνολογίας.

Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ο παραπάνω πόλεμος θα διδάσκεται σε όλες τις στρατιωτικές ακαδημίες προς αποφυγήν λαθών τα οποία συντελέστηκαν τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση του, με κορυφαίο λάθος την αδράνεια των διοικήσεων επί του πεδίου της μάχης και την πολυμέτωπη διάσπαση των δυνάμεών του επί πολλών κατευθύνσεων.

*Ο κ. Νίκος Καρατουλιώτης είναι Υποστράτηγος ΕΑ.