Οι οικονομικές προκλήσεις και το τέλμα της απαισιοδοξίας

Καταλαβαίνω ότι μια κυβέρνηση με ορίζοντα σχετικά περιορισμένο από πλευράς χρόνου δεν ενδιαφέρεται τόσο για μεσομακροπρόθεσμα μέτρα, όσο για άμεσες λύσεις σε προβλήματα τα οποία έχουν την ιδιότητα να θεαματοποιούνται με εξαιρετική ταχύτητα.

Και από την άποψη αυτή είναι γνωστή η φράση του Ζακ Ντελόρ, τέως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είχε πει ότι «δεν ερωτεύεται κανείς μια ενιαία αγορά». Τουναντίον θα λέγαμε, κάποιοι χρησιμοποιούν αυτό το κορυφαίο επίτευγμα της ΕΕ για να παραπλανήσουν και να εξαπατήσουν αφελείς και μάλλον σοβαρά αμαθείς πολίτες στις χώρες-μέλη της Ένωσης.

Τούτων λεχθέντων, σήμερα η ελληνική οικονομία και κοινωνία βρίσκονται μπροστά σε δύο ζωτικά και κρίσιμα προβλήματα: αυτό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας για το υπόλοιπο του 21ου αιώνα και το πώς θα αντιμετωπίσει τη δημογραφική της κάμψη σε μια εποχή έντονης πληθυσμιακής κινητικότητας, αλλά και διάχυτης έλλειψης αισιοδοξίας στην Ελλάδα.

Αμφότερα τα προβλήματα βρίσκονται στο προσκήνιο σε μια εποχή όπου ανεβαίνει διεθνώς ο πληθωρισμός, ενώ πολύς λόγος γίνεται για την «πράσινη μετάβαση», χωρίς ο όρος αυτός να είναι εννοιολογικά ξεκάθαρος.
Ενόψει λοιπόν εξελίξεων που ήδη έχουν δρομολογηθεί, η κυβέρνηση θα πρέπει πέρα από την καθημερινή περί την πανδημία ενημέρωση να κινητοποιήσει ψυχολογικά την κοινωνία και προς τομείς που αφορούν το μέλλον της.

Στην Ελλάδα παρατηρείται έντονο τα τελευταία χρόνια ένα σοβαρό έλλειμμα κοινωνικού και οικονομικού εν μέρει δυναμισμού, οι συνέπειες του οποίου, αν και όχι άμεσα ορατές, είναι εκ τούτοις αισθητές, σε καίριους κλάδους της οικονομίας και της κοινωνικής συμπεριφοράς. Η χώρα υστερεί σε έρευνα και ανάπτυξη, καινοτομεί ελάχιστα και δεν διαθέτει πολλούς επιχειρηματίες έτοιμους να αναλάβουν υψηλούς κινδύνους. Σε μια εποχή λοιπόν γρήγορων μεταβολών, βραδυπορεί όταν θα έπρεπε να διαθέτει από τις πρώτες ταχύτητες.

Κόλαση απαισιοδοξίας

Ένα άλλο σοβαρό έλλειμμα που πλήττει την ελληνική κοινωνία είναι αυτό της αισιοδοξίας. Οι γνωστές δυνάμεις του ζόφου και της οργάνωσης της βλακείας έχουν καταφέρει να καταστήσουν την πιο πλούσια σε φυσικό περιβάλλον χώρα της Μεσογείου, σε πραγματική κόλαση απαισιοδοξίας.

Καθημερινά τα μέσα μαζικής επικοινωνίας βρίθουν καταστροφολογικών ειδήσεων, συνωμοσιών και άλλων γελοιοτήτων, που μοναδικό στόχο έχουν τη δημιουργία «ανάγκης» για κάποιους «σωτήρες».

Το δε κακό ξεκινά από τη Βουλή. Στην τελευταία έχουν παρεισφρήσει άτομα που κυριολεκτικά προσβάλλουν τον πολιτικό πολιτισμό και των οποίων η θέση θα ήταν σε χαμαιτυπεία αλλ’ όχι στο ναό της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Είναι κατάδηλο δε, υπό τις παραπάνω συνθήκες, ότι οι εχθροί της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, βασικό στόχο έχουν να επιβάλουν στον κοινό θνητό τον ζυγό του φόβου και άρα της ανελευθερίας. Κατά συνέπεια, η ελληνική κοινωνία σαν σύνολο τελεί υπό καθεστώς άγνοιας της πραγματικότητας, γεγονός που καταγράφεται και στην τοποθέτηση της κοινής γνώμης απέναντι στην ευρωπαϊκή μας πορεία.

Είναι απογοητευτικό να διαπιστώνει κανείς ότι μια χώρα που κυριολεκτικά σώθηκε από τραγική χρεοκοπία λόγω της συμμετοχής της στην ΕΕ, να είναι θλιβερός ουραγός σε θετική τοποθέτηση απέναντι στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Και αυτό την ώρα που ετοιμάζεται να δεχθεί πακτωλό ευρωπαϊκών αναπτυξιακών πόρων.

Με παρόμοια ψυχολογία και την ελληνική γραφειοκρατία να είναι πάντα ενεργή και αντιπαραγωγική, πολύ φοβούμεθα ότι ο δρόμος για μια από τα ίδια έχει δυστυχώς ανοίξει. Παρ' όλα αυτά, αισιοδοξούμε, γιατί ελπίδα μάς επιτρέπει να καταλαβαίνουμε. 

Κάτι είναι και αυτό.