Ολες οι άδειες που δικαιούται ο εργαζόμενος γονιός

Το ζήτημα των αδειών των εργαζομένων, υπό το πρίσμα του πρόσφατου νόμου (ν. 4808/2021), ξεκίνησε να μας απασχολεί σε προηγούμενη αρθρογραφία μας. Προσεγγίσαμε, ήδη, τις άδειες που στοχεύουν στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για γονείς και φροντιστές. Θα μας απασχολήσουν εδώ οι άδειες που στοχεύουν στην προστασία της οικογένειας. Συγκεκριμένα:

Άδεια και ειδική προστασία μητρότητας (άρθρα 34 & 36)

Επεκτείνεται το δικαίωμα λήψης του μεταγενέθλιου τμήματος της άδειας μητρότητας, διάρκειας εννέα εβδομάδων (και) στις εργαζόμενες μητέρες που υιοθετούν στην οικογένειά τους τέκνο έως 8 ετών (δικαίωμα που αναγνωρίζεται, ήδη, και στις παρένθετες μητέρες). Επεκτείνεται, επίσης, η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας στις θετές και τεκμαιρόμενες μητέρες.

Άδεια για ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (άρθρο 35)

Παρέχεται δικαίωμα λήψης άδειας 7 εργάσιμων ημερών με αποδοχές σε εργαζόμενες, οι οποίες υποβάλλονται σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Άδεια φροντίδας τέκνου (άρθρο 37)

Αφορά, εναλλακτικά, και στους δύο (φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, τεκμαιρόμενους) γονείς. Παρέχεται ακόμα κι αν δεν εργάζεται ο άλλος από τους γονείς. Η συγκεκριμένη άδεια εκτείνεται σε χρονικό διάστημα 30 μηνών από γέννηση του τέκνου και αναφέρεται, κατά βάση, σε μειωμένο ωράριο του εργαζόμενου γονέα, κατά μία 1 ώρα (:προσέλευση αργότερα, αποχώρηση νωρίτερα ή ενδιάμεση διακοπή). Είναι δυνατό να συμφωνηθούν εναλλακτικά σενάρια της μειωμένης απασχόλησης του εργαζόμενου.

Για τους θετούς ή αναδόχους γονείς, το δικαίωμα λήψης της προκείμενης άδειας γεννιέται από την ένταξη τέκνου, έως οκτώ ετών, στην οικογένεια.

Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης (άρθρο 38)

Η συγκεκριμένη ρύθμιση προβλέπει το δικαίωμα χορήγησης άδειας (μετ’ αποδοχών -έως τέσσερις εργάσιμες ημέρες κατ’ έτος) παρακολούθησης της σχολικής επίδοσης τέκνων σε εργαζόμενους γονείς πλήρους ή μερικής απασχόλησης. Επεκτείνει, μάλιστα, το δικαίωμα των γονέων στην εν λόγω άδεια μέχρι το 18ο έτος ηλικίας (συμπληρωμένο) του παιδιού καθώς και, ανεξαρτήτως ηλικίας, στην περίπτωση τέκνων με αναπηρία.

Άδεια γάμου (άρθρο 39)

Η συγκεκριμένη άδεια παρέχεται σε περίπτωση γάμου και σύναψης συμφώνου συμβίωσης. Αντιστοιχεί σε μια πλήρη εργάσιμη εβδομάδα. Σε πέντε ημέρες δηλ. επί πενθήμερης εργασίας και σε έξι ημέρες επί εξαήμερης.

Άδεια προγεννητικών εξετάσεων (άρθρο 40)

Η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει το δικαίωμα απαλλαγής εγκύων εργαζομένων από την εργασία, χωρίς περικοπή αποδοχών, προκειμένου να υποβληθούν σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, οι οποίες πρέπει να διενεργηθούν κατά τον χρόνο εργασίας.

Μειωμένο ωράριο γονέων παιδιών με αναπηρία (άρθρο 41)

Η εν λόγω ρύθμιση αφορά γονείς (φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, τεκμαιρόμενους), οι οποίοι έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία και εργάζονται σε επιχείρηση με πενήντα, τουλάχιστον, εργαζόμενους. Στους γονείς αυτούς παρέχεται το δικαίωμα να ζητήσουν μείωση ωραρίου, κατά μια ώρα ημερησίως, με ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους.

Άδεια λόγω ασθενείας παιδιού ή άλλου εξαρτώμενου μέλους (άρθρο 42)

Με τη διάταξη αυτή παρέχεται στον εργαζόμενο δικαίωμα λήψης άδειας χωρίς αποδοχές σε περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας. Ανέρχεται σε έως έξι εργάσιμες ημέρες συνολικά. Σε περίπτωση γονέα (φυσικού, θετού, αναδόχου, τεκμαιρόμενου), ο οποίος φροντίζει δύο παιδιά, η διάρκεια της άδειας αυξάνεται σε οκτώ ημέρες. Αν προστατεύει περισσότερα από δύο, σε 14 ημέρες.

Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων παιδιών (άρθρο 43)

Με τη διάταξη αυτή παρέχεται το δικαίωμα λήψης ειδικής γονικής άδειας σε εργαζόμενους γονείς (φυσικούς, θετούς, αναδόχους, τεκμαιρόμενους) λόγω σοβαρών ασθενειών των τέκνων τους -ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Η διάρκεια της άδειας αυτής ανέρχεται σε 10 εργάσιμες ημέρες ετησίως με αποδοχές.

Άδεια λόγω νοσηλείας παιδιών (άρθρο 44)

Με τη συγκεκριμένη διάταξη παρέχεται σε εργαζόμενους γονείς (θετούς, φυσικούς, αναδόχους, τεκμαιρόμενους) το δικαίωμα λήψης ειδικής γονικής άδειας, λόγω νοσηλείας των παιδιών τους -εξαιτίας ασθένειας ή ατυχήματος. Η άδεια αυτή είναι άνευ αποδοχών και διαρκεί όσο και η νοσηλεία. Δεν μπορεί να υπερβεί τις 30 ημέρες ετησίως.

Άδεια για μονογονεϊκές οικογένειες (άρθρο 45)

Αφορά εργαζόμενους γονείς (φυσικούς, θετούς, αναδόχους, τεκμαιρόμενους), είτε χήρους είτε άγαμους, που έχουν την αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου τους. Στους γονείς αυτούς χορηγείται επιπρόσθετη άδεια, με αποδοχές, έξι εργάσιμων ημερών ετησίως. Στην περίπτωση που ο δικαιούχος της συγκεκριμένης άδειας έχει τρία ή περισσότερα τέκνα, η διάρκειά της αυξάνεται σε οκτώ εργάσιμες ημέρες ετησίως.

Με τον (ανωτέρω) πρόσφατο νόμο επιχειρήθηκε η συγκέντρωση, κωδικοποίηση και επέκταση διατάξεων, που αναφέρονται στις άδειες τις σχετικές με την προστασία της οικογένειας.

Είναι δεδομένο πως ρυθμίσεις σαν κι αυτές δεν θα λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας˙ θα συνδράμουν όμως, αναμφίβολα, στην υποβοήθηση της καθημερινότητας των εργαζομένων, την ελάφρυνσή τους και, μέσω αυτών, στην υποβοήθηση των ίδιων των επιχειρήσεων -στις οποίες παρέχουν τις υπηρεσίες τους.

Προκειμένου, όμως, να μην καταστούν «γράμμα κενό» οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις, ο νομοθέτης έκρινε σκόπιμο, και ορθά, να προστατεύσει τους εργαζόμενους που κάνουν χρήση των σχετικών δικαιωμάτων τους.

Για την προστασία όμως αυτή θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο μας.

* Ο κ. Σταύρος Κουμεντάκης είναι Managing Partner στην Koumentakis and Associates Law Firm