Πώς το Μεξικό δάμασε(;) την πανδημία και... το χρέος!

Τα μέτρα εναντίον της πανδημίας που έλαβαν πολλές κυβερνήσεις αναμφίβολα περιέχουν σημαντικούς κινδύνους για την οικονομία και το δημόσιο χρέος της χώρας.. Έτσι στην Ελλάδα π.χ. οι καραντίνες και τα lockdowns έχουν επιφέρει ανυπολόγιστες ζημιές στις επιχειρήσεις καθώς και στην δυνατότητα ολόκληρων γενιών να βρουν μια ανθρώπινη απασχόληση. Από την άλλη πλευρά, το χρέος της χώρας βρίσκεται πλέον ως ποσοστό άνω του 200% του ΑΕΠ ενώ ο φετινός προϋπολογισμός παραμένει βαθιά ελλειμματικός.

Μια χώρα που φαίνεται να ξεφεύγει από αυτή την μοιραία πορεία είναι το Μεξικό του εμπνευσμένου αριστερού («λαϊκιστή κατά άλλους) προέδρου Αndres Manuel Lopez Obrador (γνωστού ως AMLO). Eδω (την στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο τουλάχιστον) τόσο η πανδημία, όσο και το χρέος φαίνεται να είναι υπό έλεγχο. Ακολουθώντας πολιτικές που ήσαν εκ διαμέτρου αντίθετες από τις ελληνικές.

Σήμερα (23 Μαϊου) βρισκόμαστε στην 17η εβδομάδα συνεχούς μείωσης των θυμάτων της πανδημίας. Έτσι, ενώ ο αριθμός των προσβλημένων τον μήνα Ιανουάριο ήταν 438 χιλ τον Μάιο ήταν 44 χιλ. Ο αριθμός των θανατηφόρων κρουσμάτων τον Ιανουάριο ήταν 33 χιλ, ενώ τον Μάιο 4 χιλ. Ο αριθμός των κανονικών νοσοκομειακών κλινών που φιλοξενούν ασθενείς με covid δεν υπερβαίνει το 11% ενώ ο αριθμός των ΜΕΘ το 12% (ο πληθυσμός του Μεξικού είναι 120 εκατομμύρια).

Η πολιτική της αντιμετώπισης της πανδημίας εδώ ήταν περισσότερο το αποτέλεσμα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του Μεξικού, χώρας με μεγάλο αριθμό φτωχών ανθρώπων παρά μιας συγκεκριμένης φιλοσοφίας. Η εφαρμογή των διαφόρων μέτρων (μάσκα, ασφαλής απόσταση, πλύσιμο χεριών) ήταν αρκετά χαλαρή στο βαθμό που βασιζόταν στην ελεύθερη βούληση και όχι στον καταναγκασμό. Επιπλέον δεν υπήρξαν καραντίνες και lockdown με την ελληνική μορφή.

Η όλη πολιτική εδώ είχε στη βάση της την συνειδητοποίηση του πόσο ουσιαστικό είναι για τις ζωές και προοπτικές των ανθρώπων να συνεχίσει να λειτουργεί η οικονομία. Aυτή η απατηλή αντιδιαστολή μεταξύ του «σώζουμε την οικονομία ή τον άνθρωπο» δεν πήρε ποτέ την έκταση που πήρε στην Ελλάδα. Εδώ αντίθετα η συνειδητοποίηση ήταν πάντοτε ότι «σώζοντας την οικονομία σώζουμε ζωές». Να σημειωθεί εδώ ότι άνω του ήμισυ του εργαζόμενου πληθυσμού εργάζεται στην «παράλληλη οικονομία» (μικροπωλητές, οικιακοί βοηθοί οικοδόμοι, κ.λπ.) οι οποίοι αν δεν δουλέψουν καθημερινά δεν πρόκειται να επιβιώσουν. Οπότε σε συζητήσεις που είχα με ντόπιους τους ανέφερα ότι στην Ευρώπη σε πληρώνουν για να κάθεσαι σπίτι και να κάνεις γιόγκα τους φαινόταν εξωπραγματικό. «Καλά και πού βρίσκεται τα λεφτά;» ήταν το ερώτημα όλων.

Ο AMLO ευθύς εξ αρχής αρνήθηκε να πάρει τα δάνεια που του προσέφεραν οι διεθνείς οργανισμοί προκειμένου να «τονώσει» την οικονομία. Σε αντίθεση με τους Έλληνες πολιτικούς.

Με 50% χρέος η πιστοληπτική ικανότητα του Μεξικού ήταν εξαιρετική και οι ενδιαφερόμενοι να δανείσουν έκαναν ουρά. Ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να βλέπει κανείς τους Financial Times (αυτή την πάλαι ποτέ ναυαρχίδα της ελεύθερης οικονομίας) να επιτίθεται στον AMLO επειδή ο τελευταίος αρνείτο να πάρει τα δάνεια που του προσέφερε το IMF και άλλοι ανάλογοι διεθνείς οργανισμοί!

Να σημειωθεί ότι η άρνηση του Προέδρου του Μεξικού να διευρύνει τον δανεισμό της χώρας δεν πηγάζει από μια τεχνοκρατική αλλά μια ηθική αντίληψη σύμφωνα με την οποία το να δανείζεσαι είτε σαν οικογένεια είτε σαν έθνος δεν είναι απλά ένα οικονομικό λάθος αλλά «ανήθικο». Όπως γράφει «είναι θέμα ηθικής αρχής για μας ότι κάποιος δεν πρέπει να ξοδεύει περισσότερα από τα έσοδα του από τους φόρους».

Η στάση του Μεξικού στο θέμα του χρέους δεν έμεινε απαρατήρητη από τους διεθνείς επενδυτές. Αντίθετα τόνισε το ενδιαφέρον τους για να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στην χώρα. Έτσι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών οι άμεσες ξένες επενδύσεις στο Μεξικό αυξήθηκαν κατά 14,8% στο πρώτο τρίμηνο αυτού του έτους σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους. Πρόκειται για επενδύσεις ρεκόρ: τα 11 δισ. δολάρια των επενδύσεων αντιπροσωπεύουν το υψηλότερο ποσό επενδύσεων του πρώτου τριμήνου από τότε που αρχίσαν οι καταγραφές το 1999!

Πράγματι αμφιβάλλουμε αν η Ελλάδα της καραντίνας και της διόγκωσης του χρέους θα παρουσιάσει ανάλογα αποτελέσματα. Φυσικά υπάρχει πάντοτε η περίπτωση να αλλάξουν τα πράγματα...