Εννέα + 1 απαντήσεις για την αναστολή των συμβάσεων εργασίας

Οι καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα σε νομοθετικό (βεβαίως και υγειονομικό) επίπεδο, υπήρξαν αδικαιολόγητες κατά το κρίσιμο, δεύτερο, κύμα της πανδημίας. Έχουμε αναφερθεί σ’ αυτές σε προηγούμενη αρθρογραφία μας.

Το φαινόμενο ξεπέρασε κάθε λογική όταν στις 26.11.20 δημοσιεύθηκε το νομοθετικό πλαίσιο για την αναστολή συμβάσεων εργασίας για τον μήνα Νοέμβριο (:μολονότι είχε προαναγγελθεί, από 31.10.20, από τα πρωθυπουργικά χείλη). Δημοσιεύθηκε ήδη (:ΦΕΚ Β’ 5391/7.12.20) η ΚΥΑ 49989/20 που αφορά την αναστολή συμβάσεων εργασίας για τον μήνα Δεκέμβριο. Αποτελεί μια μικρή, χρονικά, πρόοδο.

Ας δούμε όμως τις βασικές της πρόνοιες.

Α. Επιχειρήσεις των οποίων αναστέλλεται η λειτουργία με εντολή δημόσιας αρχής

Ερώτημα 1ο: Ποιες οι ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους και για τους εργαζόμενούς τους;

Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις αφορούν τις επιχειρήσεις των οποίων αναστέλλεται η λειτουργία της έδρας ή υποκαταστημάτων τους, με εντολή δημόσιας αρχής. Επίσης και τους εργαζομένους τους, οι οποίοι προσλήφθηκαν έως 4.11.2020. Οι συμβάσεις των τελευταίων τίθενται υποχρεωτικά σε αναστολή από 1.12.20 έως και την 31.12.2020. Τα αντίστοιχα ισχύουν και για τους εργαζόμενους που έχουν ενταχθεί στον Μηχανισμό ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ αλλά και τους επιδοτούμενους από το Ανοικτό Πρόγραμμα 100.000 νέων θέσεων εργασίας.

Ερώτημα 2ο: Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου;

Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στις ανωτέρω επιχειρήσεις τίθενται, υποχρεωτικά, σε αναστολή. Μετά το πέρας της αναστολής συνεχίζονται για τον συμφωνηθέντα, υπολειπόμενο, χρόνο (εκτός κι αν υφίσταται σχετική, αντικειμενική, αδυναμία).

Ερώτημα 3ο: Τι ισχύει όσον αφορά τις εξαιρέσιμες δραστηριότητες των συγκεκριμένων επιχειρήσεων;

Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, για τις περιπτώσεις εξαιρέσιμων δραστηριοτήτων από την απαγόρευση λειτουργίας τους, έχουν τη δυνατότητα: (α) να θέτουν εργαζόμενους (των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους δεν έχουν τεθεί σε αναστολή), σε καθεστώς τηλεργασίας, όταν αυτή είναι δυνατή, (β) να προσλαμβάνουν εργαζομένους αξιοποιώντας το «Ανοικτό Πρόγραμμα 100.000 νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας»-τις συμβάσεις τους όμως δεν είναι δυνατό να θέσουν σε αναστολή και (γ) να θέτουν σε αναστολή συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους.

Ερώτημα 4ο: Είναι δυνατή η ανάκληση της αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων των συγκεκριμένων επιχειρήσεων;

Είναι δυνατή η προσωρινή, μόνον, ανάκληση αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους. Αποκλειστικά όμως για κάλυψη έκτακτων, πρόσκαιρων, κατεπειγουσών και ανελαστικών αναγκών εξαιτίας της πανδημίας.

Ερώτημα 5ο: Είναι δυνατή η καταγγελία συμβάσεων εργασίας;

Δεν είναι επιτρεπτή (με ποινή ακυρότητας) η καταγγελία συμβάσεων εργασίας του προσωπικού των εν λόγω επιχειρήσεων, για όσο χρονικό διάστημα συμβάσεις των εργαζομένων τους τελούν σε αναστολή και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι και την 31.12.2020.

Β. Πληττόμενες επιχειρήσεις

Ερώτημα 6ο: Ποιες οι ρυθμίσεις για τις πληττόμενες επιχειρήσεις και τους εργαζόμενούς τους;

Πληττόμενες θεωρούνται οι επιχειρήσεις που ορίζονται ως τέτοιες από το Υπουργείο Οικονομικών-βάσει ΚΑΔ. Οι συμβάσεις των εργαζομένων τους είναι δυνατό να τεθούν σε αναστολή (ή να παραταθεί προϋφιστάμενη) από 1.12 έως 30.12.2020. Τα αντίστοιχα ισχύουν και για τους εργαζόμενους που έχουν ενταχθεί στον Μηχανισμό ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ. Επίσης και για εκείνους που εντάσσονται στο Ανοικτό Πρόγραμμα 100.000 νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας-υπό την προϋπόθεση της θέσης σε αναστολή του συνόλου των εργαζομένων της επιχείρησης.

Ερώτημα 7ο: Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου;

Η αναστολή συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων, οι οποίες είχαν τεθεί σε αναστολή στο παρελθόν, είναι δυνατό να παραταθεί έως 31.12.20-κατ’ ανώτατο όριο. Είναι δυνατό να τεθούν, για πρώτη φορά, σε αναστολή συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου εργαζομένων, οι οποίοι είχαν προσληφθεί μέχρι την 4.11.20. Μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου συνεχίζονται για τον συμφωνηθέντα, υπολειπόμενο, χρόνο-εκτός κι αν υφίσταται αντικειμενική αδυναμία.

Ερώτημα 8ο: Είναι δυνατή η ανάκληση της αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων των συγκεκριμένων επιχειρήσεων; Η τηλεργασία;

Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις είναι δυνατό να προβαίνουν σε ανάκληση της αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους (αλλά και να τις θέτουν εκ νέου σε αναστολή) έως την 31.12.20. Υποχρεούνται, ταυτόχρονα, να θέτουν σε τηλεργασία τους εργαζομένους τους, των οποίων η εργασία μπορεί να παρασχεθεί με το σύστημα αυτό.

Ερώτημα 9ο: Ποιες οι υποχρεώσεις των συγκεκριμένων επιχειρήσεων;

Οι εν λόγω επιχειρήσεις υποχρεούνται να μην καταγγέλλουν (με ποινή ακυρότητας) συμβάσεις εργασίας, για όσο χρονικό διάστημα συμβάσεις εργαζομένων τους τελούν σε αναστολή και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι και την 31.12.2020. Υποχρεούνται επίσης να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας, για χρονικό διάστημα ίσο με το συνολικό χρονικό διάστημα της αναστολής των συμβάσεων εργαζομένων τους-εκτός κι αν συντρέχει αντικειμενική αδυναμία. Δεν υποχρεούνται να αναπληρώσουν τους οικειοθελώς αποχωρήσαντες, τους συνταξιοδοτούμενους, τους θανόντες κι εκείνους των οποίων η σύμβαση εργασίας τους λήγει κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.

Γ. Αποζημίωση ειδικού σκοπού

Ερώτημα 10ο: Σε ποιο ποσό ανέρχεται η αποζημίωση ειδικού σκοπού; Ποια η μεταχείρισή της και οι δικαιούχοι της;

Οι εργαζόμενοι των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή δικαιούνται αποζημίωση ειδικού σκοπού. Το ακριβές ποσό της προκύπτει, αναλογικά, από τις ημέρες αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους με ποσό αναφοράς τα €534, που αντιστοιχεί σε τριάντα ημέρες. Είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται.

Με την ανωτέρω αναφερόμενη ΚΥΑ ρυθμίζονται εντός του πρώτου δεκαημέρου του Δεκεμβρίου θέματα που θα ενδείκνυτο να είχαν ρυθμιστεί πριν την έναρξή του. Αποτελεί, εντούτοις, μια μικρή πρόοδο (σύμφωνα με όσα εισαγωγικά αναφέρθηκαν) σε σχέση με όσα έχουμε αρνητικά συνηθίσει, στο πλαίσιο του δευτέρου κύματος της πανδημίας.

Ας ελπίσουμε ταχύτερη και αποτελεσματικότερη να καταστεί και η διαχείριση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης.

* Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Managing Partner της Koumentakis and Associates Law Firm.