Εκλογές ΗΠΑ: Από το κακό ως το… χειρότερο σενάριο

Η νύχτα των αμερικανικών εκλογών έχει τελειώσει, αλλά τα ξεκάθαρα συμπεράσματα προσώρας είναι μόνο δύο και δεν αφορούν το πρόσωπο του Προέδρου.

• Τα «προγνωστικά» των δημοσκόπων, στη χώρα που καθιέρωσε τις δημοσκοπήσεις και έχει το μεγαλύτερο know how, έπεσαν για μια ακόμη φορά έξω, γεγονός που αναμένεται ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τον συγκεκριμένο κλάδο, παγκοσμίως.
• Η αμερικανική κοινωνία εμφανίζεται διχασμένη, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά, με μεγάλες διαφορές όχι μόνο ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές και μορφωτικό επίπεδο αλλά κι ανάμεσα σε λευκούς και έγχρωμους, άνδρες και γυναίκες, ακόμη και στο θέμα της αντιμετώπισης της πανδημίας.
• Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι πολύ δύσκολα οι Δημοκρατικοί (που ελέγχουν τη Βουλή) θα ελέγξουν και τη Γερουσία.

Εν ολίγοις, ακόμη κι αν ο Τραμπ χάσει την εκλογική μάχη, όπως φαίνεται να ελπίζει η πλειονότητα του… υπόλοιπου κόσμου, η «κληρονομιά» του διχασμού θα παραμείνει, ενώ όσοι έτρεφαν προσδοκίες για μεγάλες αλλαγές πολιτικής λόγω κυριαρχίας των Δημοκρατικών (π.χ. στην οικονομική πολιτική) μάλλον θα απογοητευθούν.

Για την Ελλάδα αλλά και τη Δύση συνολικά, το χειρότερο σενάριο είναι μια οριακή επανεκλογή του Τραμπ, για λόγους που έχουν παρουσιαστεί διεξοδικά, είτε αφορούν τη σχέση του με απολυταρχικούς ηγέτες όπως ο Πούτιν και ο Ερντογάν, είτε λόγω της σφοδρής διαταραχής που έχει επιφέρει στις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ, ακόμη και με στενούς συμμάχους της σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο, είτε λόγω του άτσαλου «αναχωρητισμού» της υπερδύναμης, που αφήνει πίσω της δυσαναπλήρωτο κενό. Αλλά και για το πλήγμα που έχει επιφέρει στην αξιοπιστία και στο κύρος των ΗΠΑ.

Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλα άσχημα σενάρια. Ο ίδιος ο Τραμπ φρόντισε ήδη από σήμερα να προϊδεάσει ότι προτίθεται να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα, μιλώντας για απάτη κι αφήνοντας έκπληκτους ακόμη και τους παρουσιαστές του FOX News, που τον έχει στηρίξει πολλάκις στο παρελθόν.

Το γεγονός ότι οι εκλογές διεξήχθησαν ως τώρα χωρίς παρατράγουδα και βίαιες εντάσεις τείνει να διασκεδάσει τους φόβους πολλών, για πρωτοφανή έκτροπα, σε μια χώρα όπου η πλειονότητα των πολιτών είναι οπλισμένη. Εντούτοις, ουδείς μπορεί να αποκλείσει αυτή την ώρα, το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης αμφισβήτησης του αποτελέσματος, για διάστημα μηνών, κάτι που έχει να συμβεί περίπου 150 χρόνια στις ΗΠΑ, όταν είχε λυθεί με έναν αμφιλεγόμενο συμβιβασμό μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων.

Τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα στο, ελπίζουμε απόμακρο, ενδεχόμενο να υπάρξει τελικά μη αποδοχή του αποτελέσματος εκ μέρους του ηττημένου, παρά τις διαδικασίες που θα μεσολαβήσουν, καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελέσει συντριπτικό πλήγμα για τη δημοκρατική διαδικασία, με πιθανώς απρόβλεπτες συνέπειες για την εσωτερική σταθερότητα των ΗΠΑ. Κι αν αυτό ομοιάζει εντελώς με σενάριο φαντασίας για τον Έλληνα αναγνώστη, ο φόβος για κάτι τέτοιο είναι δυστυχώς υπαρκτός στις ΗΠΑ, ειδικά μετά τα όσα συνέβησαν τους προηγούμενους μήνες, γύρω από το κίνημα «Black Lives matter» αλλά και τη δραστηριοποίηση διάφορων ειδών οπλισμένων πολιτοφυλακών.

Ίσως το σημαντικότερο, όμως, είναι τα σημάδια εσωτερικής αποσύνθεσης των Ηνωμένων Πολιτειών, που αναδύονται από τις εξελίξεις των τελευταίων ετών. Όσο «τοξικός» κι αν είναι ο Τραμπ, δεν ευθύνεται εκείνος για τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που του επέτρεψαν να καταλάβει τον προεδρικό θώκο, ξεκινώντας χωρίς καν την υποστήριξη του κόμματός του. Δεν ήταν ο Τραμπ εκείνος που οδήγησε τη μισή Αμερική να απαρνηθεί το υπάρχον καθεστώς, να άρει την εμπιστοσύνη της στο «σύστημα», ούτε ευθύνεται εκείνος για το γεγονός ότι ο καλύτερος αντίπαλος που μπόρεσε να κατεβάσει στο «γήπεδο» το κόμμα των Δημοκρατικών, μετά από 4 χρόνια «Τραμπισμού», ήταν ο Μπάιντεν, ένας μάλλον μέτριος πολιτικός, με εμφανή θέματα «βιολογικής επάρκειας».

Όπως και το γεγονός, δε, ότι ο Τραμπ παρουσίασε αυτές τις επιδόσεις, με 230.000 νεκρούς από τον κορωνοϊό κι ενώ η πανδημία βρίσκεται σε έξαρση, έχοντας κάνει ο ίδιος σωρεία λανθασμένων χειρισμών κι εκτιμήσεων, αυτά θα πρέπει να απασχολήσουν τους πολιτικούς στα υπόλοιπα κράτη της Δύσης, ιδίως δε την Ευρώπη, όχι μόνο για τις πιθανές συνέπειες που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά και ως παράδειγμα εξελίξεων που κυοφορούνται από καιρό, ίσως και επιταχυνόμενες από την τρέχουσα συγκυρία εξαιρετικής αβεβαιότητας και ανασφάλειας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.