Επιχειρήσεις: Πώς θα προστατεύσετε την εφοδιαστική αλυσίδα

Το «οικοσύστημα» της εφοδιαστικής αλυσίδας αφορά σε εταιρείες που βρίσκονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι επιχειρήσεις προμηθεύονται αγαθά και υπηρεσίες από συνεργάτες ανά τον κόσμο, οι οποίοι με τη σειρά τους αγοράζουν από άλλους προμηθευτές. Όπως και οι μέλισσες, έτσι και το εμπόριο προσφέρει μια απαραίτητη υπηρεσία. Ωστόσο, όταν ένα μέρος του δικτύου επηρεάζεται από κάποιο γεγονός, όπως η Covid-19, ολόκληρο το οικοσύστημα γίνεται ευάλωτο. Αυτό σημαίνει ότι καμία εταιρεία δεν έχει «ανοσία».

Όπως συμβαίνει με τις μέλισσές μου, η αλληλεξάρτηση κάνει το σύστημα πιο αποτελεσματικό, αλλά από την άλλη πλευρά, το καθιστά πιο ευάλωτο και ενέχει απρόβλεπτους κινδύνους. Με τους καταναλωτές στην Ασία να αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της παγκόσμιας ανάπτυξης, ένα γεγονός «στην άλλη άκρη του κόσμου» μπορεί γρήγορα να επεκταθεί. Όπως μια αλυσίδα είναι τόσο δυνατή όσο ο πιο αδύνατός της κρίκος, έτσι, και οι επιχειρήσεις μπορεί να έρθουν αντιμέτωπες με απροσδόκητη αναστάτωση σε ολόκληρο το εύρος της εφοδιαστικής τους αλυσίδας.

Η πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα το 2011 πυροδότησε ένα απρόβλεπτο σοκ για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Οι εφοδιαστικές τους αλυσίδες εξαρτιόνταν από έναν και μοναδικό κατασκευαστή ηλεκτρονικών που αναγκάστηκε να κλείσει επειδή βρισκόταν πολύ κοντά στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Αυτός ο απότομος περιορισμός κατά 40% της παγκόσμιας προσφοράς μικροελεγκτών (ενός τύπου τσιπ που χρησιμοποιείται στα αυτοκίνητα) διέκοψε την παραγωγή αυτοκινήτων σε ολόκληρο τον κόσμο (1).

Παραδείγματα όπως αυτό ενισχύουν την αντίληψη ότι η εφοδιαστική αλυσίδα αποτελεί στρατηγικό παράγοντα για μια επιχείρηση. Πώς, λοιπόν, μπορούν οι επιχειρήσεις να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον κίνδυνο μιας απρόβλεπτης διακοπής;

Η άμεση προτεραιότητα είναι η φροντίδα των εργαζομένων και των οικογενειών τους. Είναι απαραίτητη η έγκαιρη αμφίδρομη ανταλλαγή πληροφοριών, ώστε οι επίσημες οδηγίες να γίνονται ευρέως γνωστές. Σε μια προσπάθεια περιορισμού της μόλυνσης από την Covid-19, οι εργαζόμενοι στις πληγείσες χώρες δεν μπορούν να δουλέψουν από τον κανονικό εργασιακό τους χώρο. Η ενεργοποίηση της εξ αποστάσεως εργασίας μπορεί να διατηρήσει τα επίπεδα παραγωγικότητας. Διάφορες επιπτώσεις της παρατεταμένης περιόδου εργασίας από το σπίτι, από πρακτικά μέχρι και προσωπικά, εξετάζονται -όπως η ταχύτητα του ίντερνετ και η ευεξία των εργαζομένων.

Το επόμενο βήμα είναι να εξεταστεί ολόκληρο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να αποκαλυφθούν οι κρυμμένες εξαρτήσεις. Μπαίνοντας στη διαδικασία χαρτογράφησης προμηθευτών και αγοραστών, οι εταιρείες μπορούν να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο αναταράξεων σε κάθε διαφορετικό κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας. Στη συνέχεια, όταν οι δρόμοι, τα λιμάνια και οι εγκαταστάσεις φόρτωσης αντιμετωπίζουν προβλήματα, μπορεί να απαιτούνται εναλλακτικές λύσεις υλικοτεχνικής υποστήριξης και διανομής.

Τον μήνα που ακολούθησε τους πρώτους περιορισμούς μετακινήσεων λόγω του ξεσπάσματος της Covid-19, ακυρώθηκαν περίπου οι μισές προγραμματισμένες αναχωρήσεις σε μια μεγάλη ναυτιλιακή γραμμή μεταξύ Ασίας-Ευρώπης (2).

Το να έχουν οι επιχείρησες την πλήρη εικόνα όλων των βημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τις προμήθειες και την παραγωγή έως τη διανομή, θα τους επιτρέψει να προετοιμάσουν τις επιλογές που θα έχουν στη διάθεσή τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Όταν οι άμεσες επιπτώσεις υποχωρήσουν, οι επιχειρήσεις πρέπει να προετοιμαστούν για την εποχή της πιεσμένης ζήτησης. Αυτή η ανατροπή μπορεί να φέρει μια αύξηση στις παραγγελίες, απαιτώντας ευελιξία. Η εξασφάλιση χρηματοδότησης επιτρέπει την ταχεία και ευέλικτη κατανομή των πόρων για την αύξηση της δυναμικότητας και την αποφυγή των σημείων συμφόρησης.

Στη συνέχεια, προκειμένου να προετοιμαστούν για μια μελλοντική διακοπή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εξετάσουν τη διαφοροποίηση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας. Ένα ευρύτερο φάσμα προμηθευτών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές μετριάζει τον κίνδυνο αποκοπής μίας χώρας. Η εταιρεία Stanley Black & Decker, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής εργαλείων στον κόσμο, πρόσφατα επέκτεινε την παραγωγή της στις ΗΠΑ για να αποφύγουν την εξάρτηση από μία και μόνο γεωγραφική περιοχή (3).

Συνδυάζοντας αυτά τα βήματα ενισχύεται η ανθεκτικότητα της επιχείρησης. Αυτό γίνεται ολοένα και σημαντικότερο καθώς πολλαπλασιάζονται οι ενδεχόμενες επιχειρηματικές «αναταράξεις»: μολυσματικές ασθένειες (όπως το SARS, ο Ebola ή η Covid-19), περιβαλλοντικά προβλήματα (όπως η περίπτωση της Φουκουσίμα), οικονομικές κρίσεις όπως η παγκόσμια οικονομική κρίση ή ακόμα και η πολιτική αστάθεια.

Σε έκθεσή του το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, αναλύοντας τους Παγκόσμιους Κινδύνους, σκιαγραφεί ένα ασταθές τοπίο, επισημαίνοντας τους εντεινόμενους περιβαλλοντικούς κινδύνους (4). Η αποτυχία περιορισμού της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής σε αυτήν αποτελεί τον σημαντικότερο κίνδυνο ενώ ακολουθεί το ζήτημα της απώλειας της βιοποικιλότητας, την οποία έχω διαπιστώσει από πρώτο χέρι.

Σταδιακά, οι αποστάσεις μεταξύ των εταιρειών και των προμηθευτών τους μπορεί να μειωθούν. Και οι δύο ενδέχεται να βρίσκονται πιο κοντά στον καταναλωτή και να μετριάσουν, έτσι, τον κίνδυνο. Ωστόσο, η αποκοπή των συνδέσεων που ενισχύουν παγκόσμια ανάπτυξη θα ήταν κοντόφθαλμη. Η πρόταση να εστιάσουμε μόνο σε εγχώριους προμηθευτές θα μείωνε την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων. Χρειάζεται να γίνουν διάφορες επιλογές, καθώς τα αγαθά, οι υπηρεσίες και οι δεξιότητες μπορεί να μην είναι διαθέσιμα, ανταγωνιστικά ή εξασφαλισμένα «κοντά στο σπίτι». Και καθώς η φύση διαταράσσει το παγκόσμιο εμπόριο, όσοι χαράσσουν πολιτικές πρέπει να φροντίσουν να χαλαρώσουν και όχι να ενισχύσουν τα εμπόδια που έχουν περιορίσει το εμπόριο τα τελευταία χρόνια (5).

Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να ελέγξουν ένα ασταθές και αβέβαιο εξωτερικό περιβάλλον, αλλά ως απάντηση, μπορούν να γίνουν πιο ευέλικτες. Καθώς οι απειλές πολλαπλασιάζονται, η ανθεκτικότητα γίνεται πιο κρίσιμη. Οι επιχειρήσεις απομονώνονται προκειμένου να ανταποκριθούν στις εξωτερικές αναταράξεις, εμβολιάζοντας έτσι τον εαυτό τους απέναντι στο κεντρί που έχουν στην ίδια τους την ουρά.

Σημειώσεις

1. New York Times, A Japanese Plant Struggles to Produce a Critical Auto Part, 27/05/2011. 

2. “46% of scheduled departures on a major Asia to Europe route had been cancelled in the past four weeks as of Feb 20.” McKinsey, COVID-19: Facts and insights, slide 14. 

3. CNBC Television interview, CEO James Loree: “Diversification of our manufacturing base is very important… because we don’t want to be reliant on any one geography for production,” 21/5/2019.

4. World Economic Forum, The Global Risks Report 2020.

5. World Trade Organization, Trade restrictions among G20 economies remain at historic highs, 21/11/2019. 

Το παρόν έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί ούτε μπορεί να θεωρηθεί προτροπή ή συμβουλή για την αγορά ή την πώληση καταθέσεων, χρεογράφων, αγαθών ή άλλων επενδυτικών προϊόντων ή υπηρεσιών ή επενδυτικής συμφωνίας. Η HSBC France, Athens Branch δεν συμβουλεύει με το παρόν, δεν δέχεται καμία υποχρέωση και δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για την απόφαση του αναγνώστη που τυχόν βασίστηκε στην ενημέρωση αυτή.

* Η κ. Natalie Blyth είναι Επικεφαλής Trade and Receivables Finance της HSBC