Ο αντι-φιλελευθερισμός απειλεί την Ευρώπη

Χειμαρρώδης, πολυγραφότατος, βαθύς γνώστης της ελληνικής μυθολογίας, ο Γάλλος φιλόσοφος Λικ Φερί, 69 ετών, καθηγητής Φιλοσοφίας, συγγραφέας και πολιτικός πριν από αρκετά χρόνια, επί προεδρίας Ζακ Σιράκ (1995-2007) χρημάτισε υπουργός Νεολαίας και Παιδείας (2002-2004), προκαλώντας τότε θύελλα αντιδράσεων με το πρόγραμμά του «κατά της αγραμματοσύνης».

Κατά την άποψη του Γάλλου φιλοσόφου και συγγραφέα, βιβλία του οποίου έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Πλέθρον» και «Πατάκη», η παιδεία πρέπει να μαθαίνει στον νέο να επιτίθεται στα εμπόδια που ενίοτε φέρνει μπροστά του η πραγματικότητα και να τα ξεπερνά. Από την άποψη αυτή, ο φιλόσοφος Λικ Φερί δίνει στην εργασία την ίδια σημασία με το νόμο. Αμφότερες οι έννοιες, τονίζει, προσφέρουν στον άνθρωπο τη δυνατότητα να αποκτήσει την ευθύνη του εαυτού του και μέσω αυτής να ανέβει στη ζωή εκεί που έχει επιλέξει.

Αυτή η ευθύνη, κατά τον Λικ Φερί, είναι σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο, ο μεγάλος εχθρός των δυνάμεων της ανελευθερίας και του ιδιοτελούς παραλογισμού, που θέλουν να αξιοποιήσουν τη νόσο Covid-19 για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη.

«Με αφορμή τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της νόσου Covid-19, οι αντιφιλελεύθερες δυνάμεις σε παγκόσμιο επίπεδο πιστεύουν ότι έχουν μπροστά τους πεδίον δόξης λαμπρόν. Ο λαϊκισμός θα ξεσπαθώσει και η αποπληροφόρηση θα πάει σύννεφο. Όσο για τις θεωρίες συνωμοσίας θα δώσουν ρέστα, πράγμα που ήδη είναι χειροπιαστό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», τονίζει ο Γάλλος φιλόσοφος.

Μιλώντας δε στο γαλλόφωνο τηλεοπτικό κανάλι διεθνούς εμβέλειας i24news, είπε ότι «οι αντιφιλελεύθερες δυνάμεις είναι σήμερα σοβαρότατη απειλή για τη Γαλλία και κατ' επέκταση για την Ευρώπη».

«Στη Γαλλία», επισημαίνει ο Λικ Φερί, «δεν είναι πια διόλου απίθανη η εκλογή της Μαρίν Λεπέν στην προεδρία στις εκλογές του 2022. Αλλά και αν αυτό αποφευχθεί και η υποψήφια της ακροδεξιάς πάρει ένα 48% για παράδειγμα, θα πρόκειται για πραγματικό σεισμό. Δυστυχώς, δε, όχι χωρίς συνέπειες για τη δημοκρατία…».

Στο σημείο αυτό ο Λικ Φερί υπογραμμίζει ότι στη σημερινή Γαλλία υπάρχει μια άτυπη συμμαχία μεταξύ της άκρας δεξιάς και της άκρας αριστεράς στο θέμα της Ευρώπης, με αποτέλεσμα οι μισοί και πλέον ψηφοφόροι του κόμματος του Ζαν-Λικ Μελανσόν να δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν τη Μαρίν Λεπέν, αν είναι υποψήφια για τον δεύτερο γύρο των προσεχών προεδρικών εκλογών, που θα γίνουν τον Μάιο του 2022.

«Το γεγονός αυτό, από μόνο του, τα λέει όλα», τονίζει ο Γάλλος φιλόσοφος. Δηλώνει δε ότι στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, η κυβέρνηση Μακρόν διέπραξε σοβαρά λάθη, δείχνοντας απειρία και έλλειψη προετοιμασίας.

Αναφορικά δε με τη μετά την πανδημία εποχή, ο Λικ Φερί πιστεύει ότι από οικονομικής πλευράς θα είναι τρομερά δύσκολη και επικίνδυνη, διότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υπάρχει ένας μωρός, αλλαζών που ούτε ακούει, ούτε βλέπει, αλλά ούτε και θέλει να καταλάβει ποια είναι τα σοβαρά διακυβεύματα της εποχής μας. Δυστυχώς, δε, ένα αξιοπρόσεκτο κομμάτι της αμερικανικής κοινής γνώμης τείνει ευύκοον ους σε αυτά που λέει και υπόσχεται.

«Η πανδημία», τονίζει, «θα δημιουργήσει σοβαρές και όχι σύντομες συνθήκες ύφεσης, οι οποίες θα οδηγήσουν σε όξυνση της ήδη σοβαρής κρίσης χρέους, η οποία θα απαιτήσει νέες προσεγγίσεις. Παράλληλα όμως η ίδια η κρίση θα έχει και αρκετές θετικές πλευρές, γιατί θα φέρει στο προσκήνιο νέες δεξιότητες, καινοτόμες δραστηριότητες και πιο υπεύθυνες συμπεριφορές. Με πιο απλά λόγια, η πανδημία είναι νόμισμα με δύο όψεις και θεωρώ λάθος τη μονοδιάστατη προβολή της. Σε κάθε περίπτωση, θα έχουμε σύγκρουση του παλιού με το καινούργιο, αλλά σε πρωτόγνωρες συνθήκες, όπως αυτές της πανδημίας».

Υπό αυτή την έννοια, πιστεύει ο Λ. Φερί, είναι νωρίς να γίνονται γρήγορες αποτιμήσεις του κόστους της πανδημίας. Αναγνωρίζει όμως ότι είναι πολύ πιο εύκολο να σταματήσεις μια οικονομία, από το να την επανεκκινήσεις και να την τονώσεις. Κατά συνέπεια, οι πρώτες κεϋνσιανές ενέσεις δεν θα είναι αρκετές. Θα χρειαστεί πολύ χρήμα για να αποσοβηθούν τα χειρότερα στις αγορές. Στο μεταξύ, όμως, θα απαιτηθούν κολοσσιαίες αλλαγές σε ζωτικούς τομείς με προϊστορία. Τι θα συμβεί;».

Κατά την εκτίμησή μας, αυτό είναι το τεράστιο πρόβλημα σήμερα για την Ευρώπη, την ενιαία αγορά της και το ενιαίο νόμισμά της. Πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν παραγωγικές δραστηριότητες που έχουν πίσω τους πολλές δεκάδες χρόνια ύπαρξης; Και αν τελικά συμβεί αυτό, ποιο θα είναι το οικονομικό και κοινωνικό κόστος;