Τώρα είναι η ώρα της εγχώριας παραγωγής

Η ταινία «Μετά την επόμενη μέρα» μάς έχει σημαδέψει. Δεν αναφέρεται στην κρίση της πανδημίας όπως το Contagion, αλλά σε μια προδιαγεγραμμένη κρίση, αυτή της κλιματικής αλλαγής. Το «Μετά την επόμενη μέρα» όχι συμβολικά αλλά πρακτικά, μας αφορά, γιατί η προετοιμασία για αυτήν αποτελεί επείγουσα υποχρέωση.

Η Ελλάδα μέχρι τώρα τα καταφέρνει πολύ καλά στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Είναι αλήθεια ότι χρειαζόμαστε μεγάλα γεγονότα για να αποδείξουμε ότι μπορούμε. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 ήταν μια πρόσφατη απόδειξη: παρά το υψηλό κόστος, τότε, τα καταφέραμε. Αν και είναι ακόμη νωρίς, και τώρα μπορούμε να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί για το καλύτερο.

Φαντασία, όραμα και σχέδιο

Η συζήτηση για την επόμενη μέρα στην οικονομία είναι επείγουσα. Η αλήθεια είναι επίσης ότι καλούμαστε να λύσουμε μια πολύ δύσκολη εξίσωση, χωρίς μάλιστα να διαθέτουμε τα παλιά «λυσάρια», χρησιμοποιώντας φαντασία, όραμα και σχέδιο. Και σίγουρα μία από τις συνιστώσες της λύσης θα είναι η βιομηχανία και γενικότερα η παραγωγή, με μεγάλη δόση καινοτομίας, με ταχύτητες πολλών G, αλλά και με επιμονή στην ενίσχυση κλάδων που εδώ και χρόνια αφήσαμε εν πολλοίς στην τύχη τους.

Εάν κάτι κατέδειξε η πανδημία του κορωνοϊού είναι ότι οφείλουμε να παράγουμε εκ νέου χρήσιμα προϊόντα που μέχρι πρότινος νομίζαμε ότι δεν τα χρειαζόμασταν, γιατί απλώς αρκούσε να τα εισάγουμε, κυρίως από την Κίνα. Είχαμε μάθει ότι η Ασία (της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης) είναι το μεγάλο εργοστάσιο της Δύσης.

Ξαφνικά τόσο εμείς όσο και ολόκληρη η Ευρώπη συνειδητοποιήσαμε ότι δεν έχουμε μάσκες και αντισηπτικά προϊόντα χαμηλής αξίας σε εποχές ευμάρειας, πολύτιμα όμως σήμερα στη μάχη αντιμετώπισης της κρίσης του κορωνοϊού. Αναμφίβολα, η αξία της παραγωγής αναδύεται αβίαστα.

Η «ευαισθησία» του τουρισμού

Η χώρα μας στήριξε την έξοδό της από την κρίση στον τουρισμό, που έγινε σχεδόν «μονοκαλλιέργεια» για την ελληνική οικονομία. Και είναι αλήθεια ότι ο κλάδος του τουρισμού προσέφερε πολλά όλα αυτά τα χρόνια, σε εισοδήματα και σε θέσεις εργασίας, έστω εποχιακές. Ωστόσο ξεχάσαμε ότι ο τουρισμός ως κλάδος είναι πολύ ευαίσθητος στις διακυμάνσεις, στους κάθε λογής «μαύρους κύκνους».

Η Ελλάδα εμφανίζεται με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ ως η πλέον εξαρτημένη οικονομία από τον τουρισμό. Αυτό οφείλουμε να το δούμε και να το αλλάξουμε. Όχι γιατί την προσεχή περίοδο ο τουρισμός και τα συν αυτώ θα υποστούν δραματική υποχώρηση, αλλά γιατί οφείλουμε να βελτιώσουμε το τουριστικό μας προϊόν, ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερο βάθος και αντοχές. Η λογική του να κυνηγάμε τις αφίξεις και όχι την κατά κεφαλήν δαπάνη μάς οδήγησε στο να υποβαθμίσουμε τη μακροπρόθεσμη δυναμική του.

Η ώρα των μεγάλων αποφάσεων

Έφθασε η ώρα της παραγωγής. Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να ενισχύσουμε την ικανότητά μας να παράγουμε. Επιβάλλεται να το κάνουμε, γιατί η βιομηχανία εμφανίζει τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, με σταθερές εξειδικευμένες δουλειές. Είναι η βασική συνθήκη για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Μετά την επόμενη μέρα θα ξανασχεδιαστούν οι παραγωγικές δομές. Η κρίση του κορωνοϊού ανασύρει στην επιφάνεια την ανάγκη να δημιουργηθούν πιο ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες.

Εδώ αναδύεται μια σημαντική ευκαιρία για εμάς. Η δημιουργία σύγχρονων παραγωγικών δομών στη χώρα μας εξυπηρετεί έτσι ευρύτερους στόχους, εμπλουτίζοντας το παραγωγικό μείγμα της οικονομίας. Συγχρόνως δε, θα αποτελέσει μια αναγκαία γέφυρα έως ότου ξαναπάρει μπρος και η μηχανή του τουρισμού –ελπίζουμε με νέους όρους.

Οι νέες τεχνολογίες

Τώρα είναι η ευκαιρία λοιπόν να τρέξουμε την απλοποίηση διαδικασιών, μέσω και της ψηφιοποίησης. Να στοχεύσουμε σε υποδομές που υποστηρίζουν τη βιομηχανική αναγέννηση. Να μειώσουμε το κόστος παραγωγής, με αποκλιμάκωση του κόστους ενέργειας, του μη μισθολογικού κόστους, όπως και των κάθε επιβάρυνσης στην παραγωγή που δεν έχουν ανταποδοτικότητα.

Να επιταχύνουμε την ανασυγκρότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, φέροντας κοντά τις δομές κατάρτισης και εκπαίδευσης στις σύγχρονες παραγωγικές ανάγκες και αντιμετωπίζοντας τις επενδύσεις στη βιομηχανία και στις νέες τεχνολογίες ως εθνική προτεραιότητα.

Το ανθρώπινο κεφάλαιο

Η κρίση που βιώνουμε απέδειξε επίσης ότι η συνταγή της επιτυχίας στηρίζεται στους κατάλληλους ανθρώπους, στους πολλούς Τσιόδρες που έχει αυτός ο τόπος. Δεν είναι τυχαίο ότι στο δείκτη ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum η χώρα μας εμφανίζεται με ισχυρό πλεονέκτημα στη λεγόμενη διάθεση επιστημόνων και μηχανικών (10η στον κόσμο).

Η πρόκληση για το άμεσο μέλλον είναι το πώς αξιοποιούμε το πολύτιμο ανθρώπινο κεφαλαίο που διαθέτουμε εντός και εκτός της χώρας. Ο ΣΕΒ, κατ’ επανάληψη, έχει διατυπώσει ολοκληρωμένες προτάσεις για τον παραγωγικό και ψηφιακό μετασχηματισμό. Είναι στο χέρι μας να αποδείξουμε, όλοι μαζί, ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε όχι μόνο στον «πόλεμο» αλλά και στην «ειρήνη». Γιατί μετά την επόμενη μέρα, δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες.

* Ο Δημ. Βέργαδος είναι χημ. Μηχανικός ΕΜΠ, Δ/ντής Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ