Το ETF που άλλαξε τη μορφή του... χρυσού!

Το μεγαλύτερο ETF* στη Wall Street με φυσικό χρυσό γιορτάζει τη 15η επέτειό του. Πρόκειται για το SPDR Gold Shares (GLD), ένα fund 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων υπό διαχείριση. Ένα από τα πιο δημοφιλή χρηματιστηριακά προϊόντα παγκοσμίως και το μεγαλύτερο στον χώρο των πολύτιμων μετάλλων.

Όταν το GLD ξεκίνησε στις 18 Νοεμβρίου 2004, πρόσφερε κάτι πρωτοποριακό. Ήταν το πρώτο ETF που έδινε στους επενδυτές έναν εύκολο τρόπο για έμμεση έκθεση στον χρυσό. Δεν είναι παράγωγο, συνεπώς δεν υπάρχει μόχλευση, ούτε έχει ημερομηνία λήξεως. Αν η μεταβολή της τιμής του χρυσού είναι για παράδειγμα 1%, η ζημιά ή το κέρδος είναι 1%. Παρακολουθεί τη φυσική τιμή του χρυσού, που υπολογίζεται σε δολάρια ΗΠΑ και είναι υπό την κηδεμονία της HSBC Bank USA του Λονδίνου. Κάθε τεμάχιο αντιπροσωπεύει το 1/10 μιας ουγγιάς του χρυσού σε τρέχουσες τιμές και καλύπτεται από πραγματικές ράβδους χρυσού. Όπως ισχυρίζονται, βρίσκονται φυλαγμένες σε ασφαλές θησαυροφυλάκιο.

Τι πλεονέκτημα έχει; Μπορείς να αγοράσεις χρυσό, σαν να είναι μετοχή. Σε ψηφιακή μορφή. Πριν από αυτό μπορούσες να αγοράσεις μόνο ράβδους χρυσού ή νομίσματα. Την πρώτη ημέρα της διαπραγμάτευσης στη Wall Street, άνοιξε στα 44 δολάρια, ενώ σήμερα έχει 139. Έχει τριπλασιάσει την αξία του.

«Αυτό που κάναμε ήταν να δημοκρατικοποιήσουμε τον χρυσό» δήλωσε ο George Milling-Stanley, αντιπρόεδρος και επικεφαλής στο τμήμα πολύτιμων μετάλλων, για το SPDR ETFs. Μόνο φέτος οι εισροές έχουν φτάσει τα 5,5 δισ. Μια φανταστική απόδοση. Όταν οι αγορές είναι ταραγμένες, ο χρυσός πηγαίνει πάντοτε καλά», δήλωσε στο CNBC.

Ποιοι αγοράζουν χρυσό; Οι μεγάλοι παίκτες βρίσκονται στις αναδυόμενες οικονομίες. Οι Κεντρικές Τράπεζές τους είναι σημαντικοί αγοραστές χρυσού. Τα τελευταία χρόνια τον χρησιμοποιούν προς αντικατάσταση των αμερικανικών ομολόγων. Ταυτόχρονα, οι αγορές κοσμημάτων πήγαν αρκετά καλά, ενώ υπάρχει και επενδυτικό ενδιαφέρον από τους πολίτες.

Ο χρυσός λειτουργεί τόσο ως στρατηγική επένδυση, όσο και ως αντιστάθμιση του κινδύνου, διαφοροποιώντας ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο. Έχει αποδείξει στο πέρασμα του χρόνου πως μπορεί να προσφέρει μια πραγματική απόδοση, παρόλο που δεν υπάρχει κουπόνι ή μέρισμα. Ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι κατά τα τελευταία 50 χρόνια, ο χρυσός αποδίδει καλά όταν το δολάριο χάνει σε αξία, είναι σταθερός όταν το δολάριο είναι αμετάβλητο και χάνει έδαφος όταν το αμερικανικό νόμισμα ανεβαίνει. Παρ' όλα αυτά η σχέση μεταξύ του χρυσού και του δολαρίου δεν πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα, αλλά σε σχέση με άλλα νομίσματα. Η πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των υπόλοιπων νομισμάτων μπορεί να αλλάξει την αρνητική συσχέτιση μεταξύ τους.

Η τιμή του χρυσού όχι μόνο δεν είναι εύκολο να αποτιμηθεί, αλλά ούτε καν να συγκριθεί, καθώς δεν αποφέρει ούτε τόκους, ούτε μερίσματα. Είναι δύσκολο γιατί η αξία του διαμορφώνεται κυρίως από την αντανάκλαση τρίτων προς αυτό οικονομικών στοιχείων και δεδομένων. Πρόκειται  δηλαδή για παθητικό δέκτη μηνυμάτων και προσδοκιών.

Η προσφορά του χρυσού δεν γίνεται μόνο από τα ορυχεία. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί η ανακύκλωση, δηλαδή η πώληση χρυσών κοσμημάτων για μετρητά. Σχεδόν το 1/3 της προσφερόμενης ποσότητας προέρχεται από εκεί. Συνεπώς, όσο πιο πολύ ανεβαίνει η αξία του, τόσο μεγαλύτερες ρευστοποιήσεις πρέπει να αναμένουμε.

Όπως βλέπουμε στο παρακάτω διάγραμμα, από την αρχή της λειτουργίας τους, τα ETFs του χρυσού ήταν συνεχώς ανοδικά μέχρι την κορυφή του 2011. Μετά υπήρξαν εκτεταμένες εκροές, απόρροια της πτώσης του χρυσού. Σιγά σιγά όμως, από το 2015 και μετά, ανακάμπτουν σταθερά. 

Με την ευκαιρία, να διορθώσουμε κάτι για τον John Maynard Keynes που είχαμε πει εδώ. Ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι ο χρυσός είναι βάρβαρο λείψανο. Την έκφραση αυτή την είχε χρησιμοποιήσει για τον κανόνα του χρυσού στο βιβλίο Monetary Reform το 1924. Ωστόσο ο ίδιος υποστήριξε ενεργά τον χρυσό κανόνα το 1914 και το 1944.  

*Exchange Traded Funds (Χρηματιστηριακά Συναλλασσόμενα Κεφάλαια) είναι κάτι σαν αμοιβαίο κεφάλαιο που όμως διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο σαν μια συνηθισμένη μετοχή.