Πώς πρέπει να λειτουργεί ένα Marketplace

Η ολοένα αυξανόμενη τάση της αγοράς στην ανάπτυξη λύσεων με τη μορφή “marketplace” ή “aggregator”, δημιουργεί και τις ανάλογες ανάγκες στην αγορά. Με αυτούς του όρους εννοούμε επιχειρήσεις που λειτουργούν όπως η Amazon, το Skroutz και το Public Marketplace.

Αντίστοιχα για το μοντέλο “marketplace” ήρθαν και αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε., με την λεγόμενη ντιρεκτίβα PSD2, η οποία είναι σε ισχύ από το 2018, με το νόμο 4537/2018.

Τί είναι τα Marketplaces

Πριν λίγα χρόνια αν θέλαμε να αναζητήσουμε ένα προϊόν, πραγματοποιούσαμε χρονοβόρες αναζητήσεις καταστημάτων στη google ή τις υπόλοιπες μηχανές αναζήτησης.

Στη συνέχεια, δημιουργήθηκαν περισσότερα online σημεία αναζήτησης, με δυνατότητες όπως να φιλτράρουμε με βάση τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, ενώ σταδιακά ανέκυψε και η ανάγκη προϊοντικής συγκέντρωσης, με άξονες την ταχύτητα και την ευκολία των αγορών του καταναλωτή.

Η συγκέντρωση καταστημάτων-πωλητών που πωλούν προϊόντα σε ένα online πολυκατάστημα ή Mall, με ένα ταμείο για τον καταναλωτή, μπορεί να ορίζεται με την λέξη, “Marketplace”.

Τα πλεονεκτήματα αυτών των αγορών είναι μεγάλα, καθώς αποτελούν σημεία αναφοράς και στο μέλλον θα υπάρχει ολοένα περισσότερη εξειδίκευση, με βάση τις κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών.

Μέσα από αυτά τα κανάλια των marketplaces ή των aggregators, κάποιος μπορεί και πάλι να ξεχωρίσει και να αποτελέσει ο ίδιος κανάλι ή brand. Σύμφωνα με έρευνες, το ηλεκτρονικό εμπόριο θα αυξηθεί 30% εντός διετίας, ενώ το 40% των πωλήσεων θα προέρχεται από marketplaces.

Πώς μπορεί να λειτουργεί νόμιμα ένα marketplace

Οι επιλογές που υπάρχουν, ώστε να λειτουργούν νόμιμα τα marketplaces, με βάση την ντιρεκτίβα PSD2 που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα με τον νόμο 4537/2018, είναι οι παρακάτω:

1. Οι πληρωμές να πραγματοποιούνται από αδειοδοτημένο ίδρυμα πληρωμών ή
2. Το ίδιο τοmarketplace να αποκτήσει άδεια ιδρύματος πληρωμών
To γιατί και το πως, θα τα δούμε στη συνέχεια.

Τι ορίζει η PSD2 - Οι εξαιρέσεις καταργήθηκαν

Ενώ η PSD2 συζητείται πολύ, οι συζητήσεις επικεντρώνονται στο τι θα σημαίνει ο κανονισμός για τις τράπεζες που αναγκάζονται να ανοίξουν τα συστήματά τους για χρήση από εξωτερικούς παρόχους.

Λιγότερο συζητούνται οι άδειες των ιδρυμάτων πληρωμών,που είναι απαραίτητες για τις επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες Marketplace στην Ευρώπη.

Η προηγούμενη ντιρεκτίβα (PSD1) όριζε ότι οι εμπορικοί αντιπρόσωποι (commercial agents) απαλλάσσονταν από την υποχρέωσης της άδειας ιδρύματος πληρωμών, μέσα από την φράση: «ένας αντιπρόσωπος εξουσιοδοτημένος να διαπραγματεύεται ή να συνάπτει την πώληση ή την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών για λογαριασμό του πληρωτή ή του δικαιούχου».

Η PSD2 εισάγει μια μικρή αλλά σημαντική διαφορά στο ότι ένας αντιπρόσωπος εξουσιοδοτείται να διαπραγματεύεται ή να συνάπτει την πώληση ή την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών για λογαριασμό μόνο του πληρωτή ή μόνο του δικαιούχου. Αυτή η προσθήκη "μόνο" σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις που βασίζονταν σε αυτή την εξαίρεση, δεν εξαιρούνται πλέον.

Καταργούνται επίσης και άλλες εξαιρέσεις.

Για παράδειγμα, τα διεθνή marketplaces που βασίζονταν στη λογική του “onelegout”, δεν μπορούν πια να βασίζονται σε αυτή. Πριν την PSD2, εάν μέρος μιας συναλλαγής λάμβανε χώρα εκτός Ευρώπης, ήταν εκτός εμβέλειας και δεν καλυπτόταν από ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Πλέον, αυτές οι συναλλαγές διέπονται από το Ευρωπαϊκό δίκαιο και απαιτείται από τα marketplaces, να διαθέτουν άδεια ιδρύματος πληρωμών.

Πώς εκδίδεται μια άδεια ιδρύματος πληρωμών

Η απάντηση φαίνεται εύκολη. Τα Marketplaces για να συμμορφωθούν με τον κανονισμό PSD2, θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για άδεια ιδρύματος πληρωμών.

Στην πραγματικότητα αυτό είναι αρκετά σύνθετο, για τους παρακάτω λόγους:
• Η απόκτηση μιας άδειας ενδέχεται να κοστίσει περισσότερο από €200.000
• Ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο από 2 έτη
• Για να ενσωματωθούν οι απαιτούμενες πολιτικές, ίσως διαρκέσει περισσότερο από 6 μήνες, με τη βοήθεια συμβούλων και εξειδικευμένων δικηγορικών γραφείων.
• Η επιχείρηση θα ενταχθεί σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό ρυθμιστικό πλαίσιο
• Επιβάλλεται η ενσωμάτωση διαδικασιών για τους συνεργάτες, όπως π.χ. AML “Anti-Money Laundering”, KYC “Know Your Customer”

Όπως επίσης και:

• Δημιουργία νέων θέσεων στην επιχείρηση (π.χ. AMLofficer&Riskofficer)
• Συνεργασία με κάποιον acquirer που θα δρομολογούνται οι συναλλαγές

Κατόπιν ολοκλήρωσης των παραπάνω διαδικασιών, θα πρέπει να παρέχονται τακτικές πληροφορίες και αναφορές στο ρυθμιστικό όργανο, (για την Ελλάδα είναι η Τράπεζα της Ελλάδος), κάθε φορά που προκύπτουν σημαντικές αλλαγές στην επιχείρηση, όπως:

• Τροποποίηση μετοχικής σύνθεσης
• Χρηματοδότηση ή ανακεφαλαιοποίηση
• Μείωση διαθεσίμων
• Πώληση μέρους της εταιρείας
• Έγκριση CEO ή ανώτατων στελεχών, βάσει των κριτηρίων που θέτει η ΕΚΤ
• Κοινοποίηση ή/και έγκριση όρων χρήσης, συμβάσεων με τρίτους κλπ.

Επίσης, όλα αυτά θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα ανάλογο σύστημα διεκπεραίωσης συναλλαγών (paymentgateway) όπου αν γίνει developed “in-house”, ενδέχεται να κοστίσει χιλιάδες ώρες σε development κι εν συνεχεία να ελεγχθεί από το ρυθμιστικό πλαίσιο. Σε περίπτωση χρήσης 3rd party συστήματος, σε ένα μεσοπρόθεσμο βάθος χρόνου, το κόστος ενδέχεται να ξεπεράσει και τα €3.000.000.

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι η μη συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει σε βαριά πρόστιμα ή σε διακοπή διενέργειας πληρωμών, που ουσιαστικά θα τερματίσουν την επιχείρηση.

Ποια είναι η προτεινόμενη λύση

Για να είναι ένα marketplace καλυμμένο, βάσει τηςPSD2, η καλύτερη λύση είναι να αναθέσει εξωτερικά την επεξεργασία πληρωμών (payment processing), ώστε να αποφύγει το βάρος του κανονιστικού-ρυθμιστικού πλαισίου και φυσικά το οικονομικό βάρος.

Με βάση τα παραπάνω προτείνεται η ανάθεση των πληρωμών σε αδειοδοτημένα ιδρύματα πληρωμών, όπως η Everypay ΑΕ.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η συμμόρφωση της επιχείρησης με την PSD2, χωρίς να απαιτούνται οι προαναφερθείσες ενέργειες:

Επίσης, επιλέγοντας τον κατάλληλο συνεργάτη (ίδρυμα πληρωμών), το marketplace απολαμβάνει πέραν της κανονιστικής συμμόρφωσης πολλαπλά οφέλη όπως:

• Το αναίμακτο onboarding των sellers (διαδικασία ένταξης συνεργατών του marketplace)
• Βοηθά να μετατραπούν οι διερχόμενοι πελάτες σε αγοραστές
• Διακράτηση πληρωμών μέχρι την παράδοση
• Πληρωμές των συνεργατών (sellers) χωρίς υψηλά κόστη και καθυστερήσεις

Η τάση της αγοράς, η οποία προκύπτει από την ανάγκη συγκέντρωσης των επιχειρήσεων σε μοντέλα αυτού του τύπου (Marketplaces), οδηγεί σε αύξηση και αναδιάταξη του ανταγωνισμού.

• Ο κ. Θεόδωρος Κούνας είναι Γενικός Διευθυντής της Everypay A.E.

Λίγα λόγια για την Everypay

η Everypay (αδειοδοτημένο ίδρυμα πληρωμών από την Τράπεζα της Ελλάδος) υλοποίησε και προσφέρει λύσεις για τις επιχειρήσεις με μοντέλο λειτουργίας “marketplace” και αυτές περιλαμβάνουν:
• Ειδικό Marketplace API, όπου όλες οι απαραίτητες λειτουργίες γίνονται αυτοματοποιημένα.
• NativeSDKs για Android και IOS, ώστε να υπάρχει seamless εμπειρία για τον καταναλωτή.
• Δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε τεχνολογικό, λογιστικό και νομικό επίπεδο.
• Εύκολη απεικόνιση και εξειδικευμέναδιαχειριστικά εργαλεία για ταmarketplaces

Οι παραπάνω λύσεις, επιτρέπουν στους συνεργάτες μας να εστιάσουν σε αυτά που έχουν τη μεγαλύτερη αξία, την τεχνολογία και την εμπειρία του πελάτη. Αυτά είναι και η κινητήρια δύναμή μας, τα οποία με τη σειρά τους, αυξάνουν τις πιθανότητες της επιτυχίας.