H καινοτομία μόνη απάντηση στα ελληνικά προβλήματα

Κάποτε ο Βίκτωρας Ουγκώ είχε πει ότι: «Μπορείς να αντισταθείς σε έναν στρατό εισβολέων, αλλά όχι σε μία ιδέα της οποίας η ώρα έχει έλθει».

Και μια τέτοια ιδέα αναγνωρίζεται από πολλές πλευρές ότι είναι η επιχειρηματικότητα σε συνδυασμό με την καινοτομία. Επίσης, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η επιχειρηματικότητα και η ανάδειξή της σε κυρίαρχη ιδέα καθοδηγείται από ριζικές τεχνολογικές αλλαγές οι οποίες, όπως είναι επόμενο, διαμορφώνουν σε ποικίλα επίπεδα και ένα νέο περιβάλλον.

Από την άποψη αυτή, έτσι, τρεις κορυφαίες εφευρέσεις της εποχής μας –το κινητό τηλέφωνο, ο προσωπικός υπολογιστής και το Διαδίκτυο– είναι οι παράγοντες που εκδημοκρατίζουν πληροφορίες και γνώσεις και διευκολύνουν την πρόσβαση στο επιχειρείν.

Έτσι, στο νέο περιβάλλον, νέοι με πρωτοπόρες ιδέες αλλά περιορισμένη ρευστότητα, μπορεί να προσεγγίσουν αγορές που κάποτε αποτελούσαν προπύργιο των επιχειρηματικών γιγάντων, παραλλήλως δε βρίσκουν και εύκολα χρήμα αν γνωρίζουν πού να το αναζητήσουν. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Δημήτρης Μαύρος, επικεφαλής του Τμήματος Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, «για τις καινοτόμες ιδέες λεφτά υπάρχουν, και πολλά μάλιστα».

Στο πλαίσιο λοιπόν μίας αφ’ εαυτής καινοτομικής πραγματικότητας, το Διαδίκτυο είναι ένα οικονομικό όχημα μέσω του οποίου οι επιχειρηματίες μπορούν να στήσουν διαδραστικές (interactive) εταιρείες. Η Meg Whitman πλούτισε αναπτύσσοντας την online αγορά eBay, όπου οι άνθρωποι πωλούν και αγοράζουν χωρίς να συναντώνται καν μεταξύ τους. Μια στρατιά από bloggers έχει επανειλημμένα νικήσει σε ετοιμότητα πολύπειρες εφημερίδες στην κάλυψη έκτακτων γεγονότων. Οι αυτοματοποιημένες υπηρεσίες ενημέρωσης, όπως η RealClearPolitics και η Memeorandum, έχουν καθιερωθεί, χρησιμοποιώντας ελάχιστα κεφάλαια, ως αναντικατάστατα εργαλεία για τους εθισμένους στην ενημέρωση χρήστες.

Η ανάπτυξη του «cloud computing» προσφέρει σε μικρές ομάδες μεγαλύτερες ευκαιρίες απόλαυσης των πλεονεκτημάτων μεγάλων οργανισμών, χωρίς το συνοδευόμενο μη ανακτήσιμο κόστος. Τα άτομα που διευθύνουν μικρές επιχειρήσεις, είτε βρίσκονται σε δικά τους γραφεία είτε σε ένα ξενοδοχείο στην άλλη άκρη του κόσμου, μπορούν να χρησιμοποιήσουν υπολογιστές γραφείου, φορητούς υπολογιστές, ταμπλέτες και iPad για να έχουν πρόσβαση σε εξελιγμένες εταιρικές υπηρεσίες και αμέτρητες πηγές πληροφόρησης.

Όσο για την κινητή τηλεφωνία, υπήρξε μία πραγματική επανάσταση. Πάνω από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε αυτήν –γεγονός αφ’ εαυτό ανατρεπτικό, γιατί εκ των πραγμάτων απελευθερώνει αγορές. Η εξέλιξη δε αυτή έδωσε την ευκαιρία στις αναπτυσσόμενες χώρες να μπουν ορμητικά στην παγκοσμιοποιημένη πλέον αγορά και να διεκδικούν σημαντικά ποσοστά συμμετοχής σε αυτήν.

Χάρη στον συνδυασμό της τεχνολογίας των οθονών αφής και των ολοένα και ταχύτερων ασυρμάτων δικτύων, η κινητή τηλεφωνία καθίσταται η πρώτη επιλογή των επιχειρηματιών του κλάδου τεχνολογίας. Από το 2010 και μετά, η Apple επέτρεψε σε τρίτους να αναρτήσουν περίπου 45.000 προγράμματα ή εφαρμογές στο ηλεκτρονικό σύστημα εφαρμογών που διαθέτει, επιτρέποντας στα τηλέφωνα να κάνουν ο,τιδήποτε: από το να αναγνωρίζουν τον τραγουδιστή ενός τραγουδιού στο ραδιόφωνο μέχρι να μιμούνται διάφορους ήχους. Μέχρι στιγμής έχουν «κατεβεί» 600 εκατομμύρια εφαρμογές, με κόστος περίπου 1 δολάριο έκαστη.

Είναι έτσι προφανές ότι μία οικονομία, αφ’ ενός, δεν μπορεί να παραμένει κλειστή στο καβούκι της και, αφ’ ετέρου, δεν νοείται στην εποχή μας να διέπεται από γραφειοκρατικές και θεσμικές αγκυλώσεις των αρχών του περασμένου αιώνα. Στην εποχή μας,οι εφαρμογές θα παίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο στην παραγωγή πλούτου. Τάσεις όπως αυτές του UBER και του Airbnb θα διευρύνονται και έχουν όλο και περισσότερους φίλους.

Η Ελλάδα –η οποία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και άρα, για να επιβιώσει, μόνον τον δρόμο της εξωστρεφούς ανάπτυξης θα πρέπει να ακολουθήσει– δεν έχει άλλη επιλογή. Είναι ζωτική ανάγκη να τονώσει και να διαδώσει την επιχειρηματικότητα, κάνοντας ταυτοχρόνως εθνικό όραμα την καινοτομία.

Η χώρα διαθέτει υψηλού επιπέδου ανθρώπινο κεφάλαιο, παρά το πελατειακό πολιτικό σύστημα, και δεν έχει κανένα δικαίωμα να το καταστρέψει δείχνοντας, στους νέους κυρίως, τον δρόμο της φυγής.