Οικονομία-τράπεζες: Ο χρόνος δουλεύει εναντίον μας

Άγνωστος σε μένα επενδυτής από τη Λάρισα με πλησίασε πρόσφατα και με ευχαρίστησε θερμά. Γιατί; Γιατί, όπως θυμάται, με είχε ακούσει σε μια ημερίδα στην πόλη του το 2009, όταν προειδοποιούσα -από τότε- για τα μεγάλα δεινά που θα ακολουθούσαν στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό κλάδο. Ως αποτέλεσμα, τόσο ο ίδιος όσο και οι γνωστοί του που επηρέασε, τοποθετήθηκαν σε άλλες (μη τραπεζικές) μετοχές και έτσι σήμερα καταγράφουν κέρδη και όχι βαρύτατες ζημίες.

Με αφορμή αυτό το περιστατικό ανέτρεξα στο παρελθόν και συγκέντρωσα πλήθος επίσημων και καταγεγραμμένων δηλώσεών μου κατά την περίοδο 2002-2015 (βλέπε ενδεικτικά μερικές από αυτές στο συνοδευτικό αρχείο) στις οποίες:

• Προειδοποιούσα έγκαιρα για κινδύνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε οικονομική κρίση.

• Επεσήμαινα από τότε την απουσία αναπτυξιακής στρατηγικής σε μια σειρά από σημαντικά μέτωπα, όπως πχ στην ανάδειξη της χώρας μας ως περιφερειακό χρηματοοικονομικό κέντρο.

• Καυτηρίαζα τις επιλογές κρατικών αξιωματούχων, πολλές από τις οποίες αφορούσαν άτομα χαμηλών ικανοτήτων, που απλά «πουλούσαν» στο φακό της τηλεόρασης, ή είχαν άκρες σε κομματικούς μηχανισμούς.

• Έκρουα τον κώδωνα του κινδύνου για την αποκλίνουσα πορεία των δημόσιων οικονομικών, τις κρατικές σπατάλες και τις κοντόφθαλμες δημοσιονομικές πολιτικές.

• Προχωρούσα σε ρεαλιστικές προτάσεις που θα μπορούσαν να τονώσουν την ανάπτυξη της οικονομίας μας και να προσελκύσουν επενδύσεις στη χώρα.

Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι προειδοποιήσεις μου, η κριτική μου και οι αιχμηρές μου επισημάνσεις ελάμβαναν χώρα με βάση αποκλειστικά τεχνοκρατικά κριτήρια και ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρισκόταν κάθε φορά στην εξουσία και ανεξάρτητα επίσης, από το αν εγώ πολιτεύτηκα ενεργά με ένα από αυτά τα κόμματα.

Μετά από αυτή την εισαγωγή, θα αναφερθώ με την ειλικρίνεια που πάντα με διακρίνει στους σημερινούς «μεταμνημονιακούς» κινδύνους τους οποίους αντιμετωπίζει η πραγματική οικονομία. Κινδύνους που δυστυχώς, πολλοί από εμάς αγνοούν ή υποεκτιμούν, περιοριζόμενοι απλά σε κάποιους αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης και στην παρατηρούμενη μείωση της ανεργίας μέσω χαμηλότατων μισθών.

Αρχίζουμε λοιπόν.

Μπορεί οι τράπεζές μας να μην κλείσουν (οι καταθέτες ας μην ανησυχούν), αλλά πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Όσο και αν η κυβέρνηση προσπαθεί να το υποβαθμίσει σε κερδοσκοπική διάθεση κάποιων funds.

Μπορεί η ΔΕΗ να μην κλείσει, όμως σοβαρό πρόβλημα στη ΔEΗ υπάρχει, όσο και αν ο αρμόδιος υπουργός το ξορκίζει.

Μπορεί το δημοσιονομικό «άνοιγμα» στο χώρο της υγείας να μειώνεται, ωστόσο οι πολιτικές των τελευταίων ετών, απλά «κουκουλώνουν» το πρόβλημα, χωρίς να το αντιμετωπίζουν στη ρίζα του μέσα από τομές και διαρθρωτικές αλλαγές. Βαθείς γνώστες του προβλήματος κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Μπορεί τέλος, να μιλάμε για το περιβόητο «ολιστικό πρόγραμμα ανάπτυξης», ωστόσο οι μόνες συζητούμενες σήμερα επενδύσεις είναι όσες οι διαδικασίες τους είχαν ξεκινήσει έως το 2014 (π.χ. Ελληνικό, ΟΛΠ, περιφερειακά αεροδρόμια). Έκτοτε, άκρα του τάφου σιωπή…

Και ερωτώ: Πόσος μπορεί να είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας το 2019, αν ο τουρισμός εμφανίσει σημεία κοπώσεως, μετά από ένα πολυετές ράλι που έχει διατρέξει;

Πόσο μπορούν να εμποδίσουν την ελληνική οικονομία παράγοντες όπως η διεθνής άνοδος της τιμής του πετρελαίου, ή μια επιδείνωση του κλίματος στην Ευρώπη λόγω των εξελίξεων στην Ιταλία;

Με άλλα λόγια, η ελληνική οικονομία βγήκε από τα μνημόνια βαριά τραυματισμένη και η όποια ανάκαμψη εμφανίζει είναι τόσο εύθραυστη, όσο και αναστρέψιμη.

Και ξέρετε ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα; Ότι σε μια -ουσιαστικά- μακρά προεκλογική περίοδο, η κυβέρνηση δεν προσπαθεί να αντιμετωπίζει με ριζικό τρόπο και ταχύτητα τις υπάρχουσες προκλήσεις, αλλά «παίζει καθυστερήσεις» μήπως και τα «κληρονομήσει» στους επόμενους.

Παλιά τέχνη (των πολιτικών) κόσκινο…

*Καταγεγραμμένες δηλώσεις Αλέξανδρου Μωραϊτάκη κατά την περίοδο 2002-2015, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

**Ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι οικονομολόγος, τέως Βουλευτής Α’ Αθήνας