Φυσικό αέριο: Πώς να επιλέξετε πάροχο

Η πλήρης απελευθέρωση της λιανικής αγοράς φυσικού αερίου από 1.1.2018 συνεπάγεται ότι όλες οι κατηγορίες καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών και εμπορικών, μπορούν πλέον να επιλέγουν ελεύθερα πάροχο αερίου και να επωφελούνται από τον ανταγωνισμό.

Επισημαίνεται ότι πριν από το στάδιο αυτό, η πρόσβαση στον ανταγωνισμό αφορούσε μόνο μεγάλους καταναλωτές, κατεξοχήν βιομηχανικούς και μεγάλους επαγγελματικούς. Προφανής προϋπόθεση για τη μετάβαση ενός καταναλωτή στο φυσικό αέριο αλλά και την αλλαγή προμηθευτή ενός υφιστάμενου καταναλωτή αερίου είναι η ύπαρξη ή η δυνατότητα σύνδεσης με το δίκτυο διανομής αερίου.

Αξίζει να τονιστεί ότι μετά από μια εκτενή περίοδο στατικότητας, η διείσδυση του φυσικού αερίου εμφανίζει πλέον μια ισχυρή δυναμική στην ελληνική επικράτεια. Αν και μέχρι πρόσφατα το δίκτυο διανομής, όσον αφορά οικιακούς καταναλωτές, περιοριζόταν στα μεγάλα αστικά κέντρα και συγκεκριμένες περιφέρειες (Αττική, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία), πλέον έχει δρομολογηθεί τόσο η περαιτέρω επέκτασή του στις υφιστάμενες περιοχές όσο και η ανάπτυξή του σε νέες.

Στη διάρκεια της πενταετίας 2017-2022, οι επενδύσεις που αναμένονται στο δίκτυο αερίου υπερβαίνουν τα 250 εκατ. ευρώ και αντιστοιχούν σε υποδομές της τάξης των 1.600 χλμ. Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που εποπτεύει την ενεργειακή αγορά και προσδιορίζει τους κανόνες λειτουργίας της, καθόρισε τον προηγούμενο Ιούλιο, το πλαίσιο για την τροφοδοσία απομακρυσμένων περιοχών με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG).

Καταλυτικός παράγοντας για τη νέα αυτή δυναμική ήταν η υλοποίηση δομικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα του φυσικού αερίου, με κομβικό σημείο τον μετασχηματισμό των εταιρειών παροχής αερίου (ΕΠΑ), ώστε να δραστηριοποιούνται, από 1.1.2017, μόνο στην προμήθεια αερίου. Με τη σύσταση των εταιρειών διανομής αερίου (ΕΔΑ), οι οποίες διαχειρίζονται πλέον τα δίκτυα, αντιμετωπίζοντας ισότιμα τους διάφορους προμηθευτές, υλοποιήθηκε ο διαχωρισμός της δραστηριότητας της διανομής από την προμήθεια του φυσικού αερίου. Ο μονοπωλιακός ρόλος των ΕΠΑ στις γεωγραφικές τους περιφέρειες έχει πλέον καταργηθεί.

Στο νέο αυτό πλαίσιο, μια κρίσιμη παράμετρος για την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική ανάπτυξη των δικτύων διανομής ήταν η θέσπιση από τη ΡΑΕ ενός πλέγματος ρυθμιστικών κινήτρων. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

α) η δυνατότητα χορήγησης εκπτώσεων στα τέλη σύνδεσης, μέσω της επιδότησης εξωτερικών ή και εσωτερικών εγκαταστάσεων. Προϋπόθεση συνιστά οι νέες συνδέσεις να λειτουργούν αντισταθμιστικά για το σύνολο των καταναλωτών μιας περιοχής, δηλαδή να προκαλούν αύξηση στις ποσότητες του αερίου στο δίκτυο, αποτρέποντας επιβαρύνσεις ή επιφέροντας και μειώσεις στις χρεώσεις διανομής.

β) η προσαύξηση της απόδοσης για τις επενδύσεις των Διαχειριστών σε περίπτωση υπέρβασης των στόχων που έχουν τεθεί, και

γ) το άνοιγμα της δραστηριότητας της διανομής σε νέους επενδυτές για περιοχές που οι υφιστάμενοι διαχειριστές δεν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ή δεν έχουν υλοποιήσει εμπρόθεσμα το σχεδιασμό τους.

Εναλλακτικοί προμηθευτές - Συνδυαστικά πακέτα ρεύματος και αερίου

Αντίστοιχα, στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ως απόρροια των μεταρρυθμίσεων που υλοποιήθηκαν για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, έχει ανακύψει ένα σημαντικό φάσμα εναλλακτικών προϊόντων ρεύματος. Τα προϊόντα αυτά εμφανίζουν διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά, ώστε να αντανακλούν τις διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες των καταναλωτών, αλλά και σημεία που χρήζουν προσοχής, καθώς συχνά δημιουργούν παραπλανητικές εντυπώσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις ωστόσο, η αλλαγή παρόχου μπορεί να επιφέρει αισθητά οφέλη για τους καταναλωτές. Οι πάροχοι ρεύματος αγγίζουν πλέον τους 20 και αρκετοί επεκτείνονται και στο φυσικό αέριο, αξιοποιώντας την απελευθέρωση της λιανικής αγοράς φυσικού αερίου. Αντίστροφα, οι παραδοσιακοί πάροχοι φυσικού αερίου έχουν ήδη εντάξει την ηλεκτρική ενέργεια στη δραστηριότητά τους.

Με την άρση του μονοπωλίου των ΕΠΑ, αναδύεται πλέον ένα πλήθος προϊόντων φυσικού αερίου, αλλά και συνδυαστικά προϊόντα ρεύματος και φυσικού αερίου, λόγω των εξελίξεων που προαναφέρθηκαν στην ηλεκτρική ενέργεια. Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να τονιστεί ότι υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις στην τιμολόγηση των δύο ενεργειακών προϊόντων, παρά τη συνάφειά τους. Επίσης, είναι χρήσιμο να αναδειχθούν κάποια κρίσιμα σημεία που πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές, όταν συγκρίνουν προϊόντα αερίου, ώστε να επιλέξουν εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στα δικά τους χαρακτηριστικά και να έχουν αντικειμενική εικόνα για την εξοικονόμηση που θα επέλθει στον λογαριασμό τους.

Οφέλη και θεμιτά χαρακτηριστικά

Αρχικά, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η μετάβαση στο φυσικό αέριο επιτρέπει ένα φάσμα χρήσεων που συνδυάζει ποιοτικά χαρακτηριστικά, αισθητή μείωση του κόστους και πιο φιλική σχέση με το περιβάλλον συγκριτικά με το πετρέλαιο. Κυρίαρχη χρήση είναι η θέρμανση (κεντρική ή αυτόνομη) καθώς και η παροχή ζεστού νερού, ενώ ακολουθεί η μαγειρική χρήση και σπανιότερα ο κλιματισμός (για επαγγελματικούς χώρους). Σημαντικές είναι και οι χρήσεις βιομηχανικού και τεχνολογικού τύπου, όπως η συμπαραγωγή, καθώς και οι μεταφορές, οι οποίες δεν εξετάζονται στην ανάλυσή μας.

Εκτιμάται ότι για έναν μέσο οικιακό καταναλωτή, η μετάβαση στο φυσικό αέριο για τη θέρμανση και το ζεστό νερό, συγκριτικά με το πετρέλαιο και τον ηλεκτρισμό αντίστοιχα, μπορεί να επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση, της τάξης των 500-600 ευρώ ετησίως, ανάλογα με τις διακυμάνσεις των τιμών συμβατικών καυσίμων, και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής του. Παράλληλα, η μείωση των ρύπων που εκλύονται υπερβαίνει συνήθως τους 1.2 τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2).

Επισημαίνεται ότι με πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, διευκολύνεται η εγκατάσταση αυτόνομης θέρμανσης φυσικού αερίου σε διαμερίσματα πολυκατοικιών, καθώς δεν τίθεται πλέον ως προϋπόθεση η έγκριση κάποιου οργάνου (όπως της γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας). Σημειώνεται ότι η αυτόνομη σύνδεση με ανυψωτική στήλη (riser) και τοποθέτηση του μετρητή στο μπαλκόνι μειώνει αισθητά το κόστος της εγκατάστασης.

Επιπρόσθετα, οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα ελέγχου της κατανάλωσής τους, απόλυτη ανεξαρτησία (θέρμανση και ζεστό νερό οποιαδήποτε στιγμή επιθυμούν) και τιμολόγηση με βάση την κατανάλωση, χωρίς να χρειάζεται να προκαταβάλλουν το κόστος του καυσίμου. Καθώς το φυσικό αέριο δεν απαιτεί ύπαρξη δεξαμενής αποθήκευσης, αλλά είναι άμεσα διαθέσιμο μέσα από το δίκτυο, ένα πρόσθετο πλεονέκτημα είναι ότι εξοικονομείται χώρος. Δεν είναι επίσης απαραίτητο να ελέγχονται τακτικά τα αποθέματα του καυσίμου, ώστε να διενεργούνται παραγγελίες και προπληρωμές.

Ποιες οι διαφορές στην τιμολόγηση αερίου και ρεύματος;

Οι αποκλίσεις στην τιμολόγηση των δύο ενεργειακών προϊόντων αντανακλούν τις ιδιαιτερότητες αλλά και τις διαφορές στον τρόπο συναλλαγών τους σε επίπεδο χονδρεμπορικής αγοράς. Ειδικότερα, η ύπαρξη οργανωμένης χονδρεμπορικής αγοράς στον ηλεκτρισμό σε αντιδιαστολή με το αέριο, ο τύπος των συμβάσεων και τα εργαλεία διαχείρισης ρίσκου στα οποία έχουν πρόσβαση οι προμηθευτές, αλλά και τα χαρακτηριστικά του κάθε προϊόντος (όπως το ύψος των εποχικών διακυμάνσεων της κατανάλωσης, οι οποίες είναι πολύ πιο έντονες στο αέριο) επηρεάζουν αισθητά τον τρόπο με τον οποίον καθορίζεται η τιμολόγηση ρεύματος και φυσικού αερίου στη λιανική αγορά.

Μια κρίσιμη διάσταση είναι ότι το φυσικό αέριο αποτελεί εισαγόμενο καύσιμο και όχι εθνικό πόρο, με βασικές πηγές προέλευσης τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και την Αλγερία, και σε μικρότερο βαθμό, άλλες πηγές υγροποιημένου αερίου, όπως το Κατάρ. Με κυρίαρχο τον ρόλο των μακροχρόνιων συμβάσεων, τα εργαλεία ευελιξίας των προμηθευτών λιανικής είναι σχετικά περιορισμένα, αν και έχουν αυξηθεί αισθητά πρόσφατα, μέσω του ανοίγματος στον ανταγωνισμό του Σιδηροκάστρου, δηλαδή του διασυνδετηρίου σημείου με τη Βουλγαρία, αλλά και τη λειτουργία της πλατφόρμας εξισορρόπησης αερίου στην Ελλάδα.

Σημαντικές είναι και οι επιδράσεις θεμελιωδών παραγόντων, όπως οι τιμές του πετρελαίου και οι ισοτιμίες συναλλάγματος. Στον ηλεκτρισμό ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η σύνθεση του ενεργειακού μίγματος (λιγνίτης, φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικά, ΑΠΕ, εισαγωγές) για την παραγωγή ρεύματος και οι τιμές των εκπομπών CO2 στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων.

Επιγραμματικά, κάποιες διαφορές στην τιμολόγηση των δύο προϊόντων, υπό το πρίσμα των καταναλωτών, είναι οι εξής:

1) Στον ηλεκτρισμό, η ανταγωνιστική χρέωση (το κόστος προμήθειας της KWh σε €) είναι γνωστή εκ προοιμίου στον καταναλωτή. Η χρέωση αυτή μπορεί να είναι ενιαία ή να αλλάζει κλιμακωτά ανά επίπεδο κατανάλωσης (π.χ. να αυξάνεται αν η τετραμηνιαία κατανάλωση υπερβεί τις 2000 KWh). Στο φυσικό αέριο ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις το κόστος της KWh σε € αποκαλύπτεται εκ των υστέρων στους προμηθευτές, ανάλογα με το κόστος που επωμίζονται για τη χονδρεμπορική αγορά του φυσικού αερίου τον εκάστοτε μήνα. Το κόστος αυτό εμφανίζει σημαντικές διακυμάνσεις, που αντανακλούν εποχικότητα, τις τιμές διαφόρων προϊόντων πετρελαίου, αλλά και τις πηγές από τις οποίες προμηθεύτηκε φυσικό αέριο ο κάθε πάροχος, ενώ προστίθεται και ένα εύλογο περιθώριο κέρδους. Έτσι, η ανταγωνιστική χρέωση γίνεται γνωστή εκ των υστέρων στους καταναλωτές. Σπανιότερα, εμφανίζονται και προϊόντα φυσικού αερίου με ανταγωνιστική χρέωση που είναι εκ των προτέρων δεδομένη και σταθερή.

2) Στον ηλεκτρισμό, οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις (χρέωση συστήματος μεταφοράς, χρέωση δικτύου διανομής, το ειδικό τέλος για τη μείωση εκπομπών αερίων ρύπων ή ΕΤΜΕΑΡ, και η χρέωση για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας) είναι κοινές για όλους τους προμηθευτές και επομένως ο ανταγωνισμός επηρεάζει μόνο την ανταγωνιστική χρέωση. Συνοπτικά, το μισό περίπου κόστος ενός λογαριασμού ρεύματος είναι ανελαστικό. Στο φυσικό αέριο, οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις (χρέωση χρήσης συστήματος μεταφοράς και χρέωση χρήσης δικτύου διανομής) δεν είναι απολύτως ταυτόσημες για όλους τους προμηθευτές ή για όλη την επικράτεια.

Πιο συγκεκριμένα, οι χρεώσεις μεταφοράς εξαρτώνται από το χαρτοφυλάκιο του κάθε παρόχου, και έτσι, αν και υπόκεινται στους όρους του ρυθμιστικού πλαισίου, δύνανται να διαφοροποιούνται μεταξύ των προμηθευτών ανάλογα με τις συμβάσεις που έχουν συνάψει. Επίσης, τα τέλη διανομής εξαρτώνται από τη γεωγραφική περιφέρεια. Πρόσθετες χρεώσεις, κοινές μεταξύ των προμηθευτών, περιλαμβάνουν το τέλος ασφάλειας εφοδιασμού, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και το ειδικό τέλος 5‰.

13 Χρήσιμα σημεία

Προκειμένου να συγκρίνετε καλύτερα τα προϊόντα φυσικού αερίου και να εντοπίσετε αυτό που ταιριάζει στις δικές σας ανάγκες, είναι σημαντικό να μην εντυπωσιάζεστε από τα ποσοστά εκπτώσεων που αναφέρονται συνήθως στις διαφημίσεις. Είναι ασφαλέστερο να κατανοήσετε ποιο σκέλος του λογαριασμού σας αφορούν, τι συνεπάγονται για τον ετήσιο λογαριασμό σας, και ποιες προϋποθέσεις ισχύουν.

Ακολουθούν κάποια σημεία που χρήζουν προσοχής.

1. Εξοικειωθείτε με τα χαρακτηριστικά και το προφίλ της κατανάλωσής σας. Ελέγξετε αν το προϊόν που εξετάζετε απευθύνεται σε οικιακούς καταναλωτές για αυτόνομη ή κοινόχρηστη θέρμανση ή σε εμπορικούς. Δεν είναι επίσης σπάνια η περαιτέρω εξειδίκευση των τιμολογίων ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των πελατών. Έτσι, επιπρόσθετες διαφοροποιήσεις μπορεί να προκύπτουν ανά τύπο μετρητή (G4 ή G10), γεωγραφική περιφέρεια, κατηγορία ανάλογα με το ύψος της κατανάλωσης ή τη χρήση (π.χ. μαγειρική χρήση, κλιματισμό). Κατανοήστε τις διακυμάνσεις της κατανάλωσής σας, όπως διαμορφώνεται από τα μηνιαία επίπεδα που αναγράφονται στους λογαριασμούς σας, ιδανικά για τα δύο τελευταία έτη. Αν είστε νέος καταναλωτής, ζητήστε ένα τυπικό προφίλ για πελάτη της κατηγορίας σας (π.χ. τετραμελή οικογένεια στην γεωγραφική περιοχή σας) από τον προμηθευτή με τον οποίον συνδιαλέγεστε.

2. Εξοικειωθείτε με τη δομή ενός λογαριασμού φυσικού αερίου. Το ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού είναι αυτό που κατεξοχήν διαφοροποιείται μεταξύ των προμηθευτών. Ονομάζεται χρέωση προμήθειας και διακρίνεται σε αναλογική χρέωση, η οποία υπολογίζεται επί της ποσότητας φυσικού αερίου που καταναλώθηκε, και σε πάγια χρέωση, η οποία βασίζεται στις ημέρες της περιόδου κατανάλωσης.

3. Βεβαιωθείτε για το ύψος της πάγιας ανταγωνιστικής χρέωσης. Το μηνιαίο πάγιο κατά την τρέχουσα περίοδο στην αγορά κυμαίνεται από 0 έως 7.6 €, επηρεάζοντας αισθητά τον λογαριασμό σας σε ετήσια βάση. Παράλληλα, ωστόσο, η εφαρμογή παγίου μπορεί να αξιοποιηθεί από έναν πάροχο, ώστε να απορροφά ένα τμήμα των μηνιαίων διακυμάνσεων της ανταγωνιστικής χρέωσης, εξομαλύνοντας έτσι τις απότομες μεταβολές της. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να δείτε συνδυαστικά το πάγιο και την αναλογική χρέωση, για να έχετε σαφή εικόνα για το πλήρες ύψος του λογαριασμού σας.

4. Λάβετε υπόψη τη μεταβλητότητα αλλά και την περιορισμένη προβλεψιμότητα της αναλογικής ανταγωνιστικής χρέωσης, η οποία πολλαπλασιάζεται με την κατανάλωσή σας. Η χρέωση αυτή παρουσιάζει τέσσερις σημαντικές ιδιαιτερότητες.

α) Εμφανίζει σημαντικές διακυμάνσεις εντός του έτους. Σε αντίθεση με τον ηλεκτρισμό, στο αέριο η αναλογική χρέωση προμήθειας μεταβάλλεται κάθε μήνα, ακολουθώντας το κόστος προμήθειας που αντιμετωπίζει ο κάθε πάροχος. Εξαρτάται δηλαδή από τις συμβάσεις που έχει συνάψει για τις ποσότητες που διοχετεύει στους πελάτες του και τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου του.

Για να γίνει κατανοητή η μεταβλητότητα της συγκεκριμένης χρέωσης, σημειώνεται ενδεικτικά η διακύμανση που παρουσίασε στην περίπτωση της κεντρικής θέρμανσης σε έναν από τους βασικούς παρόχους αερίου. Το επίπεδο της χρέωσης κυμάνθηκε στα 0.0263 €/KWh τον Ιανουάριο του 2017, αυξήθηκε στα 0.0326 τον Φεβρουάριο του 2017, κλιμακώθηκε στα 0.0338 τον Απρίλιο του 2017, υποχώρησε στα 0.0256 τον Ιανουάριο του 2018 και ανήλθε στα 0.0335 €/KWh τον Ιούλιο του 2018.

β) Αποκαλύπτεται εκ των υστέρων στους καταναλωτές με μεμονωμένες εξαιρέσεις προϊόντων που προσφέρουν σταθερή χρέωση. Είναι ενδεικτικό ότι για αυτόνομη θέρμανση και ζεστό νερό, τον Ιούλιο του 2018, η αναλογική χρέωση των προϊόντων αερίου που διατίθενται στην αγορά κυμάνθηκε από 0.0225 έως 0.031655 €/KWh. Για τον Φεβρουάριο του 2018, η ίδια χρέωση κυμάνθηκε από 0.01988 έως 0.02742, ενώ σε συνδυαστικά πακέτα με ρεύμα, υποχώρησε σε επίπεδα έως και 0.01546 €/KWh.

γ) Στον τελικό λογαριασμό αερίου, η αναλογική ανταγωνιστική χρέωση σχεδόν διπλασιάζεται αν ενσωματώσουμε πρόσθετες χρεώσεις (τα διάφορα τέλη και φόρους). Ας δούμε κάποια ενδεικτικά παραδείγματα. Για τον Ιανουάριο του 2018, η αναλογική χρέωση παρόχου ίση με 0.02346 €/KWh καταλήγει σε πλήρη αναλογική χρέωση ίση με 0.0447 €/KWh, ενώ σε άλλη γεωγραφική περιφέρεια για την ίδια κατηγορία καταναλωτή καταλήγει σε 0.0477 €/KWh.

δ) Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τις παραμέτρους ενός προϊόντος αερίου, η εξοικονόμηση που προκύπτει για ένα νοικοκυριό υπερβαίνει συνήθως το 40% της δαπάνης για θέρμανση και ζεστό νερό, συγκριτικά με την επιλογή πετρελαίου και ρεύματος, αντιστοίχως για τις δύο χρήσεις.

5. Αξιολογήστε τη σαφήνεια της τιμολόγησης και την πληρότητα των δεδομένων. Μέχρι να αποκρυσταλλωθούν οι ενδεδειγμένες πρακτικές σε μια αγορά που βρίσκεται στην απαρχή της απελευθέρωσής της, οι προσεγγίσεις ποικίλουν μεταξύ των προμηθευτών. Κάποιοι πάροχοι εμφανίζουν έναν μαθηματικό τύπο που επιτρέπει την εκ των υστέρων επαλήθευση των χρεώσεων που εφαρμόζονται για το ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού. Είναι αλήθεια ότι οι τιμές που υπεισέρχονται στους υπολογισμούς ενέχουν μια πολυπλοκότητα για τους καταναλωτές, αλλά αποτελούν μια βάση επαλήθευσης. Άλλοι προμηθευτές αποφεύγουν την αναφορά σε περιθώριο κέρδους, θεωρώντας ότι πρόκειται για ευαίσθητο εμπορικό δεδομένο.

Αντίστοιχα, κάποιοι πάροχοι δημοσιεύουν τα πλήρη ιστορικά δεδομένα των χρεώσεων που εφάρμοσαν και αναλυτικά παραδείγματα. Άλλοι προμηθευτές εμφανίζουν παραλείψεις (π.χ. δεν δημοσιεύουν τη χρέωση του προηγούμενου μήνα) ή κάνουν αόριστες αναφορές σε ποσοστά μειώσεων επί των βασικών προμηθευτών αερίου (δηλαδή τις ΕΠΑ). Αξιολογήστε και τη χρέωση χρήσης του συστήματος μεταφοράς, η οποία διαφοροποιείται μεταξύ των προμηθευτών.

6. Μια χρήσιμη προσέγγιση. Καθώς η πρόβλεψη του κόστους του λογαριασμού για μελλοντικές καταναλώσεις ενέχει σημαντική αβεβαιότητα, η ασφαλέστερη, ενδεχομένως, προσέγγιση είναι να ζητήσετε να υπολογιστεί για ένα πλήρες ημερολογιακό έτος, το ετήσιο κόστος του λογαριασμού σας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις μηνιαίες καταναλώσεις σας από τα ιστορικά σας δεδομένα. Για να είναι πιο ρεαλιστικός ο προσεγγιστικός αυτός υπολογισμός, θα πρέπει να εφαρμόζει τις παραμέτρους του συγκεκριμένου πακέτου τιμολόγησης, το οποίο εξετάζετε, καθώς και τα κόστη προμήθειας αερίου, που αντιμετώπισε ο συγκεκριμένος πάροχος.

7. Εξετάστε εάν υπάρχουν ρήτρες ή πρόσθετες χρεώσεις και σε τι αφορούν. Καθώς οι προμηθευτές αερίου προαγοράζουν ποσότητες σε δημοπρασίες που διεξάγονται σε τακτική βάση (ετήσια, τριμηνιαίες), για την κάλυψη της έκθεσής τους στις διακυμάνσεις των τιμών τους, κάποιοι πάροχοι θέτουν όρια αποδεκτής διακύμανσης, εντός των οποίων οι ανταγωνιστικές χρεώσεις τους παραμένουν αμετάβλητες.

Εάν οι τιμές αυτές υπερβούν τα όρια ανοχής που έχουν τεθεί, τότε ενδέχεται να εφαρμόζεται πρόσθετη χρέωση ή και πίστωση. Καλό θα ήταν να αποσαφηνιστεί το περιεχόμενο της ρήτρας και οι συνθήκες ενεργοποίησής της, και να δοθεί στους καταναλωτές ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για το ύψος της επιβάρυνσης κατά το τελευταίο έτος. Γενικότερα, η συμβατότητα της εφαρμογής διαφόρων τύπων ρήτρας με το θεσμικό πλαίσιο εξετάζεται πληρέστερα από τη ΡΑΕ ώστε να αποφευχθούν τυχόν μη εύλογες χρεώσεις.

8. Δεσμεύσεις και πρόωρη λήξη συμβολαίου. Ενημερωθείτε για το χρονικό διάστημα της σύμβασης (ετήσια, 18μηνη, ή διετής, αορίστου χρόνου), αν υπάρχει ελάχιστος χρόνος παραμονής και τι ακριβώς συνεπάγεται η αποχώρησή σας πριν τη λήξη του συμβολαίου σε διάφορα χρονικά σημεία. Καθώς η αλλαγή αυτή επιφέρει κάποια κόστη στους προμηθευτές, συχνά εφαρμόζεται μια αναδρομική εκκαθάριση, καταργώντας την ειδική έκπτωση και επαναφέροντας το βασικό τιμολόγιο, ή μια ποινή πρόωρης αποχώρησης για το εναπομείναν διάστημα.

9. Εγγυήσεις. Ελέγξτε το ύψος της εγγύησης και τυχόν διαφοροποίησή της ανάλογα με την κατηγορία σας. Συνήθως αντιστοιχεί στην κατανάλωση μιας χρονικής περιόδου και αφορά στην εξασφάλιση του παρόχου από τυχόν μελλοντικές οφειλές του πελάτη. Εξετάστε αν υπάρχει μερική ή πλήρης απαλλαγή υπό προϋποθέσεις, όπως η ενεργοποίηση πάγιας εντολής ή πιστωτικής κάρτας.

10. Πρόσθετες παροχές. Πέρα από τη μείωση του λογαριασμού σας, μπορείτε να συναξιολογήσετε συμπληρωματικές παροχές, όπως συνδυαστικά πακέτα με άλλες υπηρεσίες (ηλεκτρισμό, ασφαλιστική κάλυψη, τηλεπικοινωνία, τεχνική στήριξη) ή πόντους επιβράβευσης.

11. Ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μια θεμελιώδης παράμετρος είναι η αξιοπιστία των παρόχων και η ποιότητα εξυπηρέτησης των πελατών τους. Σημαντική είναι η φιλική σχέση με τους καταναλωτές με αναβαθμισμένες υπηρεσίες που διευκολύνουν την καθημερινότητα τους, ενώ ενέχουν και μια περιβαλλοντική διάσταση. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται η ηλεκτρονική έκδοση λογαριασμού, η δυνατότητα ηλεκτρονικής καταχώρησης μέτρησης, η περιοδικότητα λογαριασμών, η παροχή στοιχείων στο λογαριασμό που αποτυπώνουν με εύληπτο τρόπο την διακύμανση της κατανάλωσης, το πλήθος των καταστημάτων εξυπηρέτησης, και η λειτουργία αξιόπιστου τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης πελατών.

12. Σε περίπτωση που είστε ευάλωτος καταναλωτής, ενημερωθείτε για τις ειδικές ρυθμίσεις που έχουν θεσπιστεί για την προστασία σας. Μια σημαντική ασφαλιστική δικλείδα είναι ότι ο προμηθευτής σας δεν μπορεί να ζητήσει την αποσύνδεσή σας για το κρίσιμο χρονικό διάστημα από τον Νοέμβριο έως τον επόμενο Μάρτιο κάθε έτους.

13. Μια βασική προϋπόθεση. Προκειμένου να μπορέσετε να αλλάξετε προμηθευτή αερίου και να επωφεληθείτε από τα πρόσθετα οφέλη που προκύπτουν για την περίπτωσή σας, είναι απαραίτητο να εξοφλήσετε τον υφιστάμενο προμηθευτή σας ή να προβείτε σε διακανονισμό για τυχόν ληξιπρόθεσμες οφειλές σας.

*Η Νεκταρία Καρακατσάνη είναι μαθηματικός, με εξειδίκευση στα οικονομικά της ενέργειας. Είναι μέλος της Ολομέλειας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, του ACER και του CEER.