To παζάρι για το χρέος και ο… Ουμπέρτο Εκο

Εάν οι εκπρόσωποι των θεσμών και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβάζουν Ουμπέρτο Έκο, είναι οπαδοί της φιλοσοφίας και είναι ρομαντικοί, θα μπορούσαν ίσως να πιστεύουν σε ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Εάν πάλι διαβάζουν Ουμπέρτο Έκο, είναι ρεαλιστές, αντιλαμβάνονται τη σημερινή παγκόσμια πολιτική και οικονομική κατάσταση και ασκούν πολιτική, είναι φανερό ότι δεν θα στήριζαν ποτέ την πολιτική τους σε ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Θα τις χρησιμοποιούσαν μεν ως φράσεις στην καθομιλουμένη, αλλά εμείς οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα περιμέναμε τίποτε από την εφαρμογή τους. Διότι υπό τις υπάρχουσες πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι αδύνατον να αναμένεις από πολιτικούς να είναι ταυτόχρονα και οραματιστές.

Ας δούμε λοιπόν με ποιο παράδειγμα ο Ουμπέρτο Έκο αντιλαμβανόταν μια διαπραγμάτευση.

Ας υποθέσουμε, έλεγε, ότι ένα θέατρο πιάνει φωτιά και οι θεατές τρέχουν προς την έξοδο κινδύνου. Επειδή ο κάθε θεατής θα κάνει τα πάντα για να βγει πριν από τους άλλους, θα μπλοκαριστεί η έξοδος κινδύνου, με αποτέλεσμα το 80% των θεατών να πεθάνουν.

Εάν, αντιθέτως, έμπαιναν στη σειρά και διαπραγματεύονταν απέναντι στην καταστροφή μια στάση μεγαλύτερης αλληλεγγύης, θα έβγαιναν μέσα από το φλεγόμενο θέατρο σχεδόν όλοι, με ένα ποσοστό θυμάτων, ας υποθέσουμε, 5%.

Γιατί όμως προτιμούν έναν κίνδυνο του ύψους 80% από έναν κίνδυνο του ύψους 5%; Τον προτιμούν επειδή πιστεύουν ότι η τύχη θα είναι με το μέρος τους και έτσι θα αποτελούν μέρος της μειοψηφίας που θα σωθεί. Ναι μεν είναι παράλογο, αλλά είναι ανθρώπινο.

Τη στιγμή λοιπόν που ο κίνδυνος είναι άμεσος και θανάσιμος, η οποιαδήποτε διαπραγμάτευση και αλληλεγγύη μοιάζει να είναι εντελώς αδύνατη. 

Η μέχρι σήμερα πορεία της διαπραγμάτευσης για το ελληνικό χρέος δείχνει ότι συμβαίνουν τα εξής. Πρώτον, ότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι συμμετέχοντες υπουργοί Οικονομικών του Eurogroup, οι επικεφαλείς της ΕΚΤ και οι επικεφαλείς του ΔΝΤ διαβάζουν Ουμπέρτο Έκο και θα κάνουν οτιδήποτε απαιτείται προκειμένου να μην αφήσουν την ύπαρξή τους στην τύχη και δεύτερον, ότι οι περισσότεροι από εμάς τους Έλληνες δεν διαβάζουμε Ουμπέρτο Έκο και ως εκ τούτου πιστεύουμε ότι η τύχη θα είναι με το μέρος μας.

*Ο Σάββας Πούλος είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Ανάπτυξης Αγοράς Φυσικού Αερίου