Οι... πειρατικοί κανόνες στο σύγχρονο management!

Στον κινηματογράφο και στα μυθιστορήματα, η φιγούρα του πειρατή είναι ίσως η πιο συμπαθής ανάμεσα στους «κακούς». Ο καπετάνιος εμφανίζεται ως αδίστακτος, αλλά και ατρόμητος εραστής της περιπέτειας.

Το δε πλήρωμα του σκάφος του, με τη χαρακτηριστική μαύρη σημαία, αποτελείται από μια παράτολμη ομάδα ακούραστων ναυτικών και γενναίων πολεμιστών.

Η πραγματικότητα όμως, όπως είναι καταγεγραμμένη στα βιβλία της ιστορίας, είναι λιγότερο ρομαντική. Οι πειρατές ήταν συνήθως απελπισμένοι άνθρωποι που ζούσαν στα όρια της λιμοκτονίας. Οι περισσότερες επιδρομές δεν γίνονταν για σεντούκια γεμάτα με χρυσά νομίσματα και διαμαντένια κοσμήματα. Σαν στόχο είχαν τρόφιμα, φάρμακα και ρούμι.

Παρά τη διαδεδομένη εντύπωση, η οποία θέλει τους πειρατές να υπακούν τυφλά στις αυστηρές διαταγές ενός αυταρχικού καπετάνιου, οι καπετάνιοι δεν καταλάμβαναν τη θέση με τη δύναμη των όπλων. Ήταν δημοκρατικά εκλεγμένοι από το πλήρωμα. Μάλιστα, κατά την ψηφοφορία, όλοι ήταν ίσοι. Κάθε μέλος του πληρώματος είχε από μία ψήφο.

Η καινοτομία ήταν αλλού: πως η θητεία των καπετάνιων δεν ήταν συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. Διαρκούσε όσο διάστημα τα κέρδη ήταν ικανοποιητικά και το πλήρωμα ευχαριστημένο.

Σταχυολογώ ορισμένους από τους κανόνες που ίσχυαν στα πειρατικά πλοία, σε σχέση με τις σύγχρονες πρακτικές management που εφαρμόζονται στις ημέρες μας:

*Ο καπετάνιος και ο ναύκληρος θα λαμβάνουν δύο μερίδια από τα λάφυρα, ο πρώτος, ο κελευστής και ο πυροβολητής από ένα μερίδιο και μισό, οι υπόλοιποι αξιωματικοί ένα μερίδιο και ένα τέταρτο.

Παρόλο που ο Διευθύνων Σύμβουλος και τα κορυφαία στελέχη παίρνουν καλύτερο μερίδιο από το απλό πλήρωμα, κανείς τους δεν παίρνει μερίδιο που να είναι εξωφρενικά μεγαλύτερο, όπως συνηθίζεται σήμερα.

*Αν κάποιος κλέψει από τη συμμορία, θα εγκαταλειφθεί σε ερημονήσι ή θα εκτελεστεί.

Στην εποχή μας, η αποδεκτή τιμωρία σε περίπτωση εξαπάτησης μιας εταιρείας είναι από το να βρεθεί στη φυλακή μέχρι να απομονωθεί στον επιχειρηματικό κόσμο, χωρίς συστατική επιστολή.

*Αν οποιαδήποτε στιγμή συναντήσουμε άλλο πειρατικό πλοίο, οποιοδήποτε μέλος του πληρώματος υπογράψει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη μας, θα τιμωρηθεί κατά την κρίση του καπετάνιου και της συμμορίας.

Η διαρκής μεταπήδηση από τη μία εταιρεία στην άλλη αποτελεί συνηθισμένη πρακτική για τα σημερινά στελέχη. Ωστόσο σε κανέναν δεν αρέσουν εκείνοι που βάζουν την προσωπική ανέλιξη πάνω από τα συμφέροντα των υπολοίπων.

*Οποιοσδήποτε δεν κρατά τα όπλα του καθαρά, έτοιμα για χρήση, ή αμελεί τη δουλειά του, θα χάσει το μερίδιό του και θα τιμωρηθεί κατά την κρίση του καπετάνιου και του πληρώματος.

Όλοι θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι για την καθημερινή συντήρηση των εργαλείων και του εξοπλισμού τους. Οι εργαζόμενοι πρέπει να σέβονται τον εξοπλισμό που τους παρέχει η εταιρεία και να τον διατηρούν σε καλή κατάσταση. Η ποινή πάντως αποφασιζόταν με πρακτικές άμεσης δημοκρατίας τότε.

*Αν κάποιος χάσει δάχτυλο ή δάχτυλα την ώρα της μάχης, θα λάβει 400 ρεάλια. Αν χάσει άκρο, 800 ρεάλια.

Η αποζημίωση των εργαζομένων για εργατικά ατυχήματα είναι σημαντική για την εξεύρεση προσωπικού και τη διατήρηση καλών εργασιακών σχέσεων.

*Αν οποιαδήποτε στιγμή συναντήσετε έντιμη γυναίκα, ο άντρας που θα προσπαθήσει να την πειράξει χωρίς τη συγκατάθεσή της θα τιμωρηθεί με θάνατο.

Η σεξουαλική παρενόχληση ήταν μεγάλο παράπτωμα και η τιμωρία της αμείλικτη.

*Ο πρώτος που θα εντοπίσει άλλο πλοίο, θα λάβει ως αμοιβή το καλύτερο πιστόλι ή μικρό όπλο που θα βρεθεί σε αυτό.

Τα μπόνους ως κίνητρα προκειμένου μια δουλειά να γίνεται σωστά και αποδοτικά δεν αποτελούν εφευρέσεις του σύγχρονου management.

*Εφόσον σε επιδρομή βρεθεί χρυσάφι, πετράδια, ασήμι και τα λοιπά, αν αυτός που τα βρει δεν τα παραδώσει στον ναύκληρο, θα τιμωρηθεί κατά την κρίση του καπετάνιου και της πλειοψηφίας.

Πλέον θεωρείται μη αποδεκτή πρακτική η επίπληξη ενός υπαλλήλου μπροστά στους συναδέλφους του. Ωστόσο η απόφαση για την ποινή του από την πλειοψηφία θα εξάλειφε κάθε υπόνοια άδικης μεταχείρισης.

*Δεν επιτρέπεται να χτυπήσει μέλος του πληρώματος άλλον στο πλοίο, όμως οι διαφωνίες τους θα τερματίζονται στην ξηρά, με σπαθί και πιστόλι, ως εξής: ο ναύκληρος του πλοίου, εφόσον οι πειρατές δεν δέχονται να συμφιλιωθούν, τους συνοδεύει στην ακτή με όσους βοηθούς κρίνει απαραίτητο και τους τοποθετεί πλάτη με πλάτη, σε απόσταση κάποιων βημάτων.

Η επιχείρηση δεν είναι ο κατάλληλος χώρος για έκφραση των προσωπικών αντιπαλοτήτων. Αυτά πρέπει να λύνονται εκτός εργασίας

Πηγή: Επιχειρηματικά μυστικά μέσα από την ιστορία, των Daniel Diehl και Mark Donnelly, Εκδόσεις Μίνωας

* Ο κ. Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα (www.ependytes.com).