Σκοπιανό: Οσα δεν έδειξαν τα συλλαλητήρια

Τώρα που τα συλλαλητήρια τελείωσαν(;) ίσως είναι μια ευκαιρία για συμπεράσματα. Τουλάχιστον, ας προσπαθήσουμε να δούμε κάποιες αθέατες πλευρές χωρίς συναισθηματισμούς.

Όσα δεν μετρήθηκαν στα συλλαλητήρια

Δεν θα σταθώ στον αριθμό του πλήθους, γιατί δεν έχει σημασία πόσο ήταν, αν θέλουμε να διατηρήσουμε το πολίτευμα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Όταν όμως επτά στους δέκα Έλληνες «δεν θέλουν να περιέχεται το όνομα Μακεδονία», κάνουν μία εύκολη (και ανέξοδη) δήλωση.

Όλοι θα μπορούσαμε να συνυπογράψουμε αυτή τη θέση. Όμως πρόκειται για απάντηση σε λάθος ερώτημα. Το πραγματικό δίλημμα θα έπρεπε να τίθεται ως εξής: «Θέλετε να μη συμφωνήσουμε ποτέ με τους γείτονές μας για το πώς θα ονομάσουν το κράτος τους, ακόμη και αν όλες οι χώρες του κόσμου (όσες λίγες απομένουν) αναγνωρίσουν τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και το ΝΑΤΟ και η ΕΕ τη δεχθούν με αυτό το όνομα ως νέο μέλος; Θα επιμένατε στη θέση σας, αν αυτό θα είχε ως συνέπεια η Ελλάδα να απομονωθεί, να γίνει φτωχότερη και τις αρνητικές επιπτώσεις να τις ζήσουν οι νεότερες γενιές;».

Δεν αμφιβάλλω ότι πολλοί θα επιμείνουν στο «Ελλάς πτωχή πλην τίμια», αλλά ίσως θα καταλάγιαζε σε αρκετούς ο «πατριωτικός» οίστρος. Γιατί η συμμετοχή στα συλλαλητήρια είχε περισσότερο συναίσθημα και ελάχιστη λογική. Ήταν ένα μέσο έκφρασης πολλών συμπατριωτών μας που αισθάνονται ταπεινωμένοι, ιδιαίτερα μετά από χρόνια απανωτών μνημονίων. Και αυτοί είναι πολλοί, με την αγανάκτηση μέσα τους σε καταστολή.

Η ταύτιση με τους ένδοξους προγόνους αντισταθμίζει τη σύγχρονη εθνική κατρακύλα και την οικονομική εξαθλίωση. (Εξαιρώ όσους κατέβηκαν στις συγκεντρώσεις μόνο για να διαδηλώσουν εναντίον της κυβέρνησης και τρύπωσαν στα συλλαλητήρια, γιατί αλλιώς θα μαζεύονταν κάνα δυό τριανταδυό). Το συμπέρασμα όμως που θα έπρεπε να είχαμε αποκομίσει από την περιπέτεια των τελευταίων χρόνων είναι ότι κανείς έξω από τη χώρα δεν λαμβάνει υπόψη τον πληγωμένο συναισθηματικό μας κόσμο.

Οσα δεν φωτογραφήθηκαν στα συλλαλητήρια

Θα ήθελα πολύ να ήξερα πώς αισθάνθηκαν οι επώνυμοι πολιτικοί, που ανέβαζαν χαμογελαστοί φωτογραφίες τους στο Instagram μέσα στο γαλανόλευκο πλήθος, όταν αυτό φώναζε «αλήτες, προδότες πολιτικοί, η Μακεδονία είναι ελληνική». Απαθανάτισαν την ανικανότητά τους να διαχειριστούν τα συμφέροντα της χώρας, με αντάλλαγμα την επιθυμία τους να απολαύσουν την εξουσία.

Η διαχείριση του θέματος από κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση ήταν άθλια. Παίζοντας το παιχνίδι της πολιτικής πόλωσης, οι μεν προσπάθησαν να πλήξουν τους δε, χωρίς καμία προσπάθεια συνεννόησης. Δεν αμφιβάλλω ότι η σημερινή κυβέρνηση προσπάθησε να αποκομίσει οφέλη, φέρνοντας τη ΝΔ σε δύσκολη θέση. Έτσι συμπεριφέρεται σε όλα τα θέματα, συντηρώντας την πόλωση μέσω της διαίρεσης σε «πατριώτες και δοσίλογους» ή ανάμεσα σε «τίμιους και διεφθαρμένους». Τελικά κατάφερε και την αντιπολίτευση να οδηγήσει όπισθεν ολοταχώς σε αδιέξοδες θέσεις, που μόνο ζημιά θα κάνουν στη χώρα, αλλά και, αντί να λύσει ένα θέμα της εξωτερικής μας πολιτικής, να οξύνει προβλήματα στο εσωτερικό.

Όσα δεν ακούστηκαν στα συλλαλητήρια

Χιλιάδες συμμετέχοντες στα συλλαλητήρια φώναξαν για τα ιστορικά κληρονομήματα. Είναι όμως βέβαιο ότι τις απόψεις του ιστορικού Άγγελου Χανιώτη δεν θα τις ακούσουν ποτέ. Σε ένα υπέροχο άρθρο («Απλά μαθήματα ονοματοδοσίας» - εφημ. ΒΗΜΑ 4/2/18) αναφέρει: «Οσο η ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων είναι αδιαμφισβήτητη, τόσο η ελληνικότητα της Μακεδονίας είναι αδιευκρίνιστη: ελληνικότητα πότε και πού;», θεωρεί ανιστόρητο «το να μιλά κανείς γενικά και αόριστα για την ελληνικότητα της Μακεδονίας», γιατί «όσο και αν αυτό δεν αρέσει στους ημιμαθείς φωνακλάδες πολιτικούς, την αρχαία Μακεδονία δεν την κατοικούσαν ποτέ μόνον ελληνικοί πληθυσμοί». Για να συμπεράνει: «Πολύ απλά: η όποια αναφορά στην ελληνικότητα της Μακεδονίας σε σχέση με την ονομασία της πΓΔΜ είναι αερολογία».

Αναρωτιέμαι αν δηλώνοντας ότι «η Μακεδονία είναι Ελλάδα», περιλαμβάνουμε και το κομμάτι που ανήκει σε άλλες χώρες; Γιατί τότε θα πρόκειται για αλύτρωτες πατρίδες που οφείλουμε να απελευθερώσουμε (φαντάζομαι με πολεμικές επιχειρήσεις που θα πρωτοστατήσουν οι ένστολοι των συλλαλητηρίων με «τα ράσα για σημαία, για να είναι η νίκη μας βεβαία»).

Οσα δεν έλυσαν τα συλλαλητήρια

Με την κοινή γνώμη ερεθισμένη εναντίον της σύνθετης ονομασίας (που είναι και η μοναδικά εφικτή λύση) και με την απουσία πολιτικών με ανάστημα υψηλότερο από τη λαϊκή επιθυμία, οδεύουμε σε ένα αδιέξοδο.

Επιμένουμε μέχρι και στην αλλαγή του Συντάγματος ενός άλλου κράτους, αντί να υπογράψουμε μια διεθνή συμφωνία που υπερισχύει του οποιουδήποτε Συντάγματος (και το οποίο κάθε κράτος μπορεί να τροποποιήσει όποτε θελήσει). Κάπως έτσι από ό,τι φαίνεται θα χάσουμε μια ευκαιρία να επιλύσουμε ένα ζήτημα που αρχίζει πλέον να στοιχειώνει και θα το κληρονομήσουν και οι επόμενες γενιές των Ελλήνων, μαζί με τα υπόλοιπα προβλήματα που τους φορτώνουμε, γιατί αρνούμαστε να δούμε την πραγματικότητα.

Υ.Γ. Το κόστος της διαφωνίας

Όσοι διατυπώνουν απόψεις διαφορετικές από τις πλειοψηφικές αναλαμβάνουν και το κόστος. Στο «Μακεδονικό» αυτό μεταφράζεται με τις κατηγορίες του ανθέλληνα και του ανιστόρητου. Στολίστηκα με διάφορα όμορφα «επιχειρήματα» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -όπου δόθηκε φωνή (αλλά και κραυγή) στον καθένα μας-, όταν δημοσίευσα άρθρο εναντίον των συλλαλητηρίων. Προτιμώ να ακολουθώ τη συμβουλή του Τουέιν: «Όποτε βρεθείς με την πλευρά της πλειοψηφίας, είναι η στιγμή που πρέπει να σταθείς και να συλλογιστείς».

* Ο Κώστας Μαρκάζος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ» (εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη).