Οι υποθηκοφύλακες, τα ακίνητα και οι... ανάπηροι θεσμοί της χώρας

Ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν υιοθετήσει μια τακτική a priori αντιπολίτευσης. Για κάθε μέτρο που ψηφίζει η κυβέρνηση γράφουν αρνητικές κριτικές, πριν καν διαβάσουν τα νομοσχέδια και χωρίς να γνωρίζουν στοιχειωδώς το θέμα.

Έτσι, με αφορμή το νομοσχέδιο-μαμούθ που ψηφίστηκε στις 15/1 και στο οποίο υπήρχαν διατάξεις για το Κτηματολόγιο, γράφτηκε ότι «θέλει ο κ. Τσίπρας να δημιουργήσει (ακόμη) μία λερναία ύδρα του κρατισμού, συγχωνεύοντας το κτηματολόγιο... με τα υποθηκοφυλακεία».

Οι φύλακες του γαλαξία των συναλλαγών

Σε ανακοίνωση της Ένωσης Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος αναφέρεται: «Με τη σχεδιαζόμενη "μεταρρύθμιση"-απορρύθμιση, θα χαθεί ανεπιστρεπτί η βεβαιότητα, η ασφάλεια, η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα με την οποία τα Άμισθα Υποθηκοφυλακεία εξυπηρετούν το κοινό και εξασφαλίζουν τις εμπράγματες συναλλαγές στα πλαίσια της δικαστικής εξουσίας και θα γκρεμιστεί μια στέρεη και λειτουργική δομή προς χάριν μιας υδροκέφαλης, γραφειοκρατικής και με πολλά και δικαιολογημένα ερωτηματικά αξιοπιστίας νέας δομής».

Τα περί υδροκεφαλισμού και ανασφάλειας των συναλλαγών αναπαράχθηκαν σε διάφορα δημοσιεύματα (αν και υπήρξαν και σοβαρές αναλύσεις). Οι άμισθοι υποθηκοφύλακες επίσης αναφέρουν: «Η ευθύνη μας, όμως, για την περιφρούρηση της ιδιοκτησίας, η οποία μας ανατέθηκε ως λειτούργημα από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους, επιβάλλει κάθε δυνατή αντίδραση». Έτσι αποφάσισαν να «απέχουν από τα καθήκοντά τους».

Στην Ελλάδα όσοι δεν νηστεύουν «βαφτίζουν το κρέας ψάρι» και όσοι δεν επιτρέπεται να απεργούν βαφτίζουν την απεργία «αποχή». Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με όσους, παρότι ασκούν επάγγελμα, αυτοχαρακτηρίζονται «λειτουργοί».

Οι 230 άμισθοι υποθηκοφύλακες που «λειτουργούν» στους ναούς των υποθηκοφυλακείων είναι ελεύθεροι επαγγελματίες (υπάρχουν και 17 έμμισθοι υποθηκοφύλακες που αμείβονται από το δημόσιο) και αυτό που έλεγχαν -με μεγάλη επιτυχία- ήταν την τσέπη τους.

Εισέπρατταν μεγάλες ποσοστιαίες αμοιβές (χωρίς κανένα ανώτατο όριο), πλουτίζοντας αδικαιολόγητα (εις βάρος της οικονομίας). Επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων (όσες κατάφεραν να γίνουν) επιβαρύνθηκαν σημαντικά, και για τις οποίες οι επενδυτές προφανώς μετακύλισαν το κόστος στον ανύποπτο καταναλωτή. Υπήρξαν ακόμα και μεταγραφές συμβάσεων, όπως αυτοκινητοδρόμων, όπου οι αμοιβές μεταγραφής ανέρχονταν σε εκατομμύρια ευρώ (!) και «ενσωματώθηκαν» στα διόδια.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα

Στην προσπάθεια μείωσης του κόστους δανεισμού (όταν ακόμα δίνονταν δάνεια στην Ελλάδα), διάφορες επιχειρήσεις -σε συνεργασία με τις τράπεζες- προτιμούσαν τη μορφή των ομολογιακών δανείων, γιατί απαλλάσσονται από τον ειδικό φόρο του Ν.128/75, ο οποίος ακόμα και στη σημερινή εποχή των μηδενικών βασικών επιτοκίων ανέρχεται σε 0,6% (για τα στεγαστικά 0,12%).

Κατά τη μεταγραφή όμως των προσημειώσεων ακινήτων (που κατά κανόνα συνοδεύουν σαν καλύψεις τα δάνεια), οι άμισθοι υποθηκοφύλακες απαιτούσαν την πληρωμή αναλογικών τελών, παρότι ο νόμος όριζε διαφορετικά.

Στα μεγάλα ποσά αντιστοιχούσε (με μαθηματική ακρίβεια) μία υπερβολική αμοιβή εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, ακόμη και για μία μοναδική συναλλαγή. Το αστείο είναι ότι στην ίδια χώρα, όσα ακίνητα ανήκαν σε περιοχές που υπάγονταν σε έμμισθους υποθηκοφύλακες, επιβαρύνονταν για τις ίδιες συναλλαγές με 100 ευρώ πάγιο τέλος συναλλαγής!

Οι υποθηκοφύλακες συμπεριφέρθηκαν όπως όλες οι επιτυχημένες συντεχνίες της χώρας. Έστησαν «καραούλι» στις συναλλαγές, εισπράττοντας -θεσμικά κατοχυρωμένες- αδιαπραγμάτευτες υψηλές αμοιβές, στο όνομα της διασφάλισης των συναλλαγών. Όταν συνδέουν το ύψος των αμοιβών με την ποιότητα της προσφερόμενης υπηρεσίας, ομολογούν ότι θα κινδύνευαν οι συναλλαγές, αν πληρώνονταν λιγότερο (παρά το φωτοστέφανο του «λειτουργού»).

Μήπως όμως αδικώ μια ιερή επαγγελματική τάξη, ενώ η κατάσταση της χώρας είναι όσο ρόδινη την περιγράφουν;

Η κατοχύρωση ακίνητης περιουσίας

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας (Doing Business -2018), είναι στην 145η θέση (!) στην κατοχύρωση περιουσίας (Registering Property), παρότι στη γενική κατάταξη είναι 67η.

Στον δείκτη Property Rights Index, η Ελλάδα βρίσκεται στην Ευρώπη μία θέση κάτω από την Αλβανία.

Source : http://www.globalpropertyguide.com/Europe/Greece/property-rights-index

Προφανώς οι ταπεινωτικές κατατάξεις δεν αφορούν μόνο τις διαδικασίες που διεκπεραιώνουν τα υποθηκοφυλακεία. Όμως μόνο περήφανοι δεν πρέπει να είναι όσοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για την κατεδάφιση των υφιστάμενων δομών. Εκτός από τη διαχρονική ανικανότητα του σύγχρονου ελληνικού κράτους, η ανυπαρξία κτηματολογίου (παρά τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις) οφείλεται και στην απροθυμία πολλών ενδιαφερομένων. Από την Εκκλησία που διεκδικεί με βυζαντινά χρυσόβουλα ακίνητη περιουσία, μέχρι τους κάθε λογής καταπατητές που συχνά συνεργάζονται με πολιτικούς που (υποτίθεται ότι) προασπίζουν τα συμφέροντα του Δημοσίου.

Το κακό γίνεται χειρότερο

Δεν έχω πρόθεση να υπερασπιστώ τα νομοθετικά εκτρώματα της κυβέρνησης. Μία από τις πιο αισχρές τακτικές της είναι να εκμεταλλεύεται τις χειρότερες παραδόσεις που μας χρεοκόπησαν. Έτσι τις υπερβολικές αμοιβές μεταγραφών που προαναφέρθηκαν, αντί να τις μειώσει, τις αύξησε.

Ενώ στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου εκφράζεται «η βούληση μείωσης των τελών», το αναλογικό τέλος που σήμερα ανέρχεται σε 7,75‰ γίνεται 8‰ επί της αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος (για εγγραφή πράξεων γονικής παροχής, δωρεάς, υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης) και το αναλογικό τέλος 4,75‰ γίνεται 5‰ (για εγγραφή πράξεων αγοραπωλησίας, εισφοράς ακινήτου σε εταιρεία, χρηματοδοτικής μίσθωσης).

Η μοίρα της χώρας βρίσκεται στα χέρια μας

Ο τρόπος που ψηφίζονται «μεταρρυθμίσεις» δεν έχει σχέση με τις ανάγκες της χώρας ή κάποιο εθνικό σχέδιο. Απλά η σημερινή κυβέρνηση τελειοποίησε τη δολοφονία κάθε έννοιας κοινοβουλευτικής διαδικασίας με εξωκοινοβουλευτικούς τρόπους νομοθέτησης ή με νομοσχέδια χιλιάδων σελίδων που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει. Ούτε καν ξέρουμε τι νομοθετείται βάσει μνημονίων και τι όχι.

Οι ξένοι ενδιαφέρονται πλέον για δύο πράγματα: (α) να μην ξαναδώσουν χρήματα στην Ελλάδα, (β) να μην επηρεάζουν τα προβλήματα της χώρας τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Σαν συνέπεια, (α) δεν ενδιαφέρονται αν αυξάνουμε φόρους ή μειώνουμε τις δημόσιες επενδύσεις για να μοιράζονται επιδόματα και προεκλογικοί μπουναμάδες, (β) δεν ενδιαφέρονται να βελτιωθούν οι θεσμοί της χώρας (την οποία θεωρούν «ανεπίδεκτη διόρθωσης»), αλλά να υπάρχουν θεσμικοί «φράχτες προστασίας» μετάδοσης δικών μας ασθενειών στο εξωτερικό.

Η μοίρα της χώρας βρίσκεται στα χέρια μας και κάθε άλλο παρά προδιαγεγραμμένη είναι. Είτε μας αρέσει είτε όχι, εξωτερικοί σωτήρες ή μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Αν ξεπεράσουμε παιδικές νοοτροπίες που φορτώνουν τις ευθύνες σε ξένους και σε προδότες, τότε θα ξεδιπλωθούν οι δυνατότητες της χώρας. Και είναι πολλές και σημαντικές.

Αρκεί να αποκτήσουμε δικό μας σχέδιο και να σταματήσουν κάποιοι να θεωρούνται εθνικοί θεματοφύλακες, όταν το μόνο που υπερασπίζονται είναι την πάρτη τους.

*Ο Κώστας Μαρκάζος είναι οικονομολόγος, συγγραφέας του βιβλίου "ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ" (εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη)