«Ανεβαίνει» η Εταιρική Υπευθυνότητα στην Ελλάδα

Τα τελευταία χρόνια και παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας είναι εμφανής μια βελτίωση τόσο στην τοποθέτηση της Εταιρικής Ευθύνης σε όλο και πιο στρατηγικό σημείο στην εταιρική στρατηγική, όσο και στη βελτίωση της απόδοσης των εταιρειών στους σημαντικότερους τομείς της ΕΚΕ.

Επίσης παρατηρείται η τάση να «επιβραβεύουν» οι πολίτες/καταναλωτές τις μάρκες/εταιρείες που συμπεριφέρονται με κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο, αλλά κυρίως να «τιμωρούν» μη υπεύθυνες μάρκες/εταιρείες. Η τιμωρία μάλιστα είναι το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει εμφανισθεί στη χώρα, από το 2004.

Η βελτιωμένη εικόνα της Εταιρικής Υπευθυνότητας εκφράζεται από συγκεκριμένα στοιχεία. Ο αριθμός των εταιρειών που εξέδωσαν Εκθέσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας αυξήθηκαν κατά 36% κατά την περίοδο 2012 -2016, βάσει της ετήσιας έρευνας του Κέντρου Αειφορίας (CSE), ενώ δαπανούν για την εταιρική κοινωνική ευθύνη τους περισσότερα από 70 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Οι τομείς οι οποίοι κυρίως προσελκύουν το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων είναι τομείς της ΕΚΕ που έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικά τοπικά και παγκόσμια θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η διαχείριση των αποβλήτων, η ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού της εταιρείας και ενίσχυση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων της κοινωνίας. Κυρίως, όμως, στην Ελλάδα με έντονες τις κοινωνικές ανισότητες και ανάγκες, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων έχουν δραστηριοποιηθεί με άξονα την πραγματική συμμετοχή στα κοινωνικά προβλήματα, για την ανακούφιση και υποστήριξη οικονομικά ασθενέστερων ομάδων, συλλόγων και ιδρυμάτων.

Συνολικά με βάση όλα τα στοιχεία θα λέγαμε ότι διαφαίνεται μια τάση αντίθετη από ό,τι θα περίμενε κανείς, ειδικά κάτω από τις συνθήκες πρωτοφανούς κρίσης που βιώνει η χώρα. Επιβεβαιώνεται ότι είναι σχεδόν επιτακτική ανάγκη να υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις στη φιλοσοφία του επιχειρείν την έννοια της εταιρικής ευθύνης και να την καταστήσουν μέρος του τρόπου διοίκησης.

Αυτό ισχύει και για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόσο για όσες δραστηριοποιούνται αποκλειστικά εγχώρια, αξιοποιώντας τις περιορισμένες επιλογές που προσφέρει η χώρα για επιβίωση και ανάπτυξη, όσο και για εταιρείες που έχουν εξαγωγική δραστηριότητα. Χρειάζεται βέβαια διαρκής προσπάθεια, ενθάρρυνση και υποστήριξη των επιχειρήσεων προς αυτή την κατεύθυνση, η οποία φέρνει και εξαιρετικά αποτελέσματα όπως μείωση κόστους, καλύτερο ηθικό και περηφάνια εργαζομένων, προτίμηση από πελάτες, ενίσχυση εταιρικής εικόνας και αξιοπιστίας και ασφαλώς διευκόλυνση των εξαγωγών.

Δεν εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις πείθονται να την υιοθετήσουν και να την καταστήσουν μέρος του τρόπου διοίκησης, με μια σημαντική χρονική υστέρηση, δυστυχώς, για τις οικογενειακές εταιρείες.

Επιπλέον, η ευρωπαϊκή αλλά και ελληνική νομοθεσία θέτει συγκεκριμένο πλαίσιο εντός του οποίου οι επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργούν και να δημοσιοποιούν τα μη οικονομικά τους στοιχεία. Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) των Ηνωμένων Εθνών θέτουν, επίσης, συγκεκριμένο πλαίσιο σε εθνικό επίπεδο για την ενσωμάτωση και των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης -κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική- και η ενεργός εμπλοκή των επιχειρήσεων θεωρείται επιτακτική.

Είναι προφανές ότι όλα τα παραπάνω είναι ευχάριστα νέα για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, που σε καιρούς κρίσης παίρνει εθελοντική υποστήριξη από 75 εταιρείες που δίνουν το καλό παράδειγμα σε όλες τις υπόλοιπες. Φυσικά 75 επιχειρήσεις δεν φτάνουν να κάνουν τη μεγάλη διαφορά -θα χρειαστεί να ενεργοποιηθούν περισσότερες επιχειρήσεις στο άμεσο μέλλον.

* Ο Νίκος Αυλώνας είναι Πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE) και Eπισκέπτης Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο (MBA international).