Γιατί η Ισπανία δεν έχει τα χάλια της Ελλάδας;

Tις καταστροφικές επιπτώσεις των «μνημονίων» στην Ελλάδα επισημαίνει ο γνωστός Γερμανός οικονομολόγος Peter Bofinger, σε δηλώσεις που έκανε πρόσφατα στην Ισπανία.

O κ. Bοfinger είναι ένας από τους οικονομολόγους με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα του. Είναι επίσης μέλος της πενταμελούς επιτροπής των «σοφών» που συμβουλεύει την Ανγκελα Μέρκελ.

Για αυτόν, η επιτυχία της Ισπανίας, αφενός, και η τραγική εικόνα της Ελλάδας, από την άλλη, πιστοποιούν ότι αυτό το οποίο μετράει δεν είναι οι «δομικές μεταρρυθμίσεις» και η πολιτική λιτότητας που επιβάλλουν τα μνημόνια και τα οποία ακολουθεί ευλαβικά η Ελλάδα, αλλά η πολιτική της τόνωσης της ζήτησης που ακολουθεί η Ισπανία, η οποία αρνήθηκε να υπογράψει οποιοδήποτε μνημόνιο.

Παρά το γεγονός ότι η Ισπανία όπως και η Ελλάδα βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα της οικονομικής κρίσης, εν τούτοις η διαφορά με τη χώρα μας είναι συγκλονιστική. Ιδιαίτερα όσον αφορά τη συγκρότηση του «δημόσιου χώρου», που στην Ελλάδα παρουσιάζει έντονα τα σημεία της αποσύνθεσης.

Ορισμένες προσωπικές εμπειρίες: Ζω σε ένα μικρό χωριό έξω από τη Μάλαγα, μια όχι ιδιαίτερα εύπορη περιοχή. Εδω οι παιδικές χαρές είναι σε εξαιρετική κατάσταση, τα πάρκα είναι φροντισμένα και καλοδιατηρημένα, οι δρόμοι είναι πεντακάθαροι, δεν υπάρχουν «αδέσποτα» στους δρόμους, οι ιδιοκτήτες των σκύλων μαζεύουν με τα χέρια τους τα απορρίμματα των ζώων τους, τα σκουπίδια μαζεύονται δύο φορές ημερησίως, τα σπίτια δεν έχουν «ταγκιές» ή γκράφιτι, το δημόσιο νοσοκομείο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την καλύτερη ιδιωτική ελληνική κλινική κ.λπ.

Επίσης τα τελευταία έξι έτη η Ισπανία αυξάνει τις συντάξεις -με μικρό ποσοστό, αλλά τις αυξάνει. Οι ανοησίες του Τόμσεν, που τόσο εντυπωσιάζουν τους συνομιλητές του, θα αντιμετωπίζονταν εδώ για αυτό που ακριβώς είναι: ανοησίες.

Ούτε υπάρχει αυτή η προδιάθεση για βία που υπάρχει στην Ελλάδα, όπου κάθε δημόσια συγκέντρωση πλέον τελειώνει με μολότοφ και δακρυγόνα. Στην Καταλονία, τους τελευταίους μήνες βλέπoυμε πολύ συχνά συγκεντρώσεις και των δύο πλευρών, με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων. Ομως ούτε μία μύτη δεν έχει ανοίξει, ούτε η βιτρίνα ενός μαγαζιού δεν έχει σπάσει (εξαίρεση τα επεισόδια που σημειώθηκαν στο «δημοψήφισμα» της 1ης του Οκτώβρη, όταν αστυνομικές δυνάμεις προσπάθησαν να εμποδίσουν τη διεξαγωγή του).

Πού οφείλεται λοιπόν αυτή η τεράστια διαφορά μεταξύ δύο κρατών που αμφότερα αντιμετωπίζουν οικονομική κρίση; Πού οφείλεται η διαφορά μεταξύ ενός συγκροτημένου κράτους όπως το ισπανικό και ενός «κράτους-παρία» όπως το ελληνικό, όπου η αποσύνθεση του δημόσιου χώρου πλέον έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις;

Σύμφωνα με τον Γερμανό «σοφό», το γεγονός ότι η Ισπανία ξέφυγε από την κόλαση στην οπoία βρίσκεται η Ελλάδα οφείλεται στο ότι δεν ακολούθησε μια πολιτική μείωσης των δημόσιων δαπανών, όπως θα είχε αναγκασθεί να κάνει αν υπέγραφε «μνημόνια», αλλά έκανε το ακριβώς αντίθετο. Οπως αναφέρει σε δηλώσεις του στην El Pais: «H Ισπανία είχε επιτυχία ακολουθώντας κεϋνσιανή πολιτική, διατηρώντας υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα για πολλά χρόνια. Αν είχε ακολουθήσει τον δρόμο της Ελλάδας, προσπαθώντας να ισοσκελίσει τους λογαριασμούς με κάθε κόστος, το αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό»!

Eπίσης ο Γερμανός οικονομολόγος δεν δείχνει ιδιαίτερα εντυπωσιασμένος από την παραφιλολογία των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». «Η Ισπανία», λέει, «δεν ξεπέρασε την κρίση λόγω των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας αλλά λόγω του ότι διατήρησε δημόσιο έλλειμμα».

Η σύγκριση Ισπανίας και Ελλάδας δείχνει επίσης πως η κριτική της ΝΔ, ότι δηλαδή για την αποσύνθεση της χώρας ευθύνεται η πολιτική της κυβέρνησης και όχι τα «μνημόνια», δεν ευσταθεί. Αν έχει μία ευθύνη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ακολουθώντας τις υποδείξεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ -και όχι του λαού- υπέγραψε τα «μνημόνια».

Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.


* Ο Τάκης Μίχας σπούδασε Ανθρωπολογία στη Δανία και εργάστηκε για πολλά χρόνια σε Ελευθεροτυπία και Καθημερινή. Υπήρξε αρθρογράφος της Wall Street Journal και άλλων διεθνών εντύπων, καθώς και συγγραφέας βιβλίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει στη Λατινική Αμερική, όπου γράφει βιβλίο για το φαινόμενο του Populismo.