«Πόλεμος» κυβέρνησης-δικαστών και στο βάθος (;) Συνταγματικό Δικαστήριο

«Κηρύχθηκε πόλεμος μεταξύ κυβέρνησης και (τμήματος;) δικαστών» σημείωνε το Euro2day.gr τη Δευτέρα, με αφορμή την ανακοίνωση της Ενωσης Δικαστών-Εισαγγελέων, την υιοθέτηση του περιεχομένου της από την αντιπολίτευση και τις οξύτατες αντιδράσεις που προκάλεσε στο κυβερνητικό στρατόπεδο.

Οι κινήσεις των πρωταγωνιστών στη διάρκεια των τριών τελευταίων 24ωρων δείχνουν ότι έπιασε τόπο η σύσταση των ψύχραιμων, ένθεν κακείθεν, προς τους θερμόαιμους, να θάψουν το τσεκούρι του πολέμου.

Βαθιά ή πάνω πάνω, μέχρι την επόμενη μάχη; Ασφαλής πρόβλεψη δεν μπορεί να υπάρξει. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η τελευταία κρίση ήταν αποτέλεσμα ατυχών εμπρηστικών δηλώσεων και από τις δύο πλευρές, οπότε τώρα που επικράτησε η σύνεση, θα διαλυθούν και τα σύννεφα.

Μία παράγραφος ωστόσο από τη δήλωση-διάγγελμα του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Νίκου Σακελλαρίου δείχνει ότι η πυροσβεστική τακτική είναι πρόσκαιρη.

«Φρονούμε ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο τραγικό για τους Έλληνες από το να στερηθούν, δια της εισαγωγής αμφιβόλου λειτουργικότητος θεσμών, της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, η οποία διασφαλίζεται πλήρως από το ισχύον Σύνταγμα και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας», είναι η επίμαχη παράγραφος.

Σύμφωνα με την ερμηνεία που «έτρεξε» με ταχύτητα φωτός στα πολιτικο-δημοσιογραφικά γραφεία, ο πρόεδρος του ΣτΕ αναφέρεται στην επικείμενη Αναθεώρηση του Συντάγματος και, ειδικότερα, στην προτεινόμενη από την κυβερνητική πλειοψηφία («αλλά όχι τελική πρόταση», κατά τις τελευταίες διευκρινίσεις…) ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Στα ρεπορτάζ στους κήπους του Προεδρικού Μεγάρου, όπου γιορτάσθηκε η επέτειος από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το βράδυ της Δευτέρας, διαβάζουμε ότι ο κ. Σακελλαρίου είπε σε δημοσιογράφους, «εμένα το μυαλό μου είναι στη Συνταγματική αναθεώρηση. Δεν έκανα τυχαία σήμερα (σ.σ. τη Δευτέρα) αυτή την παρέμβαση. Την έκανα για να προλάβω όσα ακούγονται για δημοψήφισμα» -και για να προβάλει την αντίθεσή του στο Συνταγματικό Δικαστήριο, κατά τη δημοσιογραφική επισήμανση.

(σ.σ. Τα περί δημοψηφίσματος αφορούν σε πληροφορίες ότι η κυβέρνηση σκέφτεται να θέσει στη λαϊκή έγκριση κάποιες από τις προτάσεις που θέλει να ενσωματώσει στο νέο Σύνταγμα).

Αν έχουν έτσι τα πράγματα, τότε… οι επόμενες μάχες έρχονται και προβλέπονται ακόμη πιο άγριες.

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι έτσι αναθεωρείται το Σύνταγμα: τα κόμματα προτείνουν και η Βουλή κατά απλή πλειοψηφία (151) ή αυξημένη (180) εγκρίνει ή απορρίπτει τις προτάσεις.

Ο αντίλογος είναι προφανής: ο διάλογος δεν έβλαψε ποτέ κανέναν. Και δη, ο δημόσιος, όταν πρόκειται μάλιστα για τον νέο Καταστατικό Χάρτη της χώρας. Άλλωστε, όπως έλεγε κάποιος κάποτε… «δεν πολεμάς τον πόλεμο με κανόνια».

Οι αποφάσεις που έδωσαν το έναυσμα

Πέραν αυτού, οι κυβερνώντες εξέλαβαν ως «εναρκτήριο πυρ» μια σειρά δικαστικών αποφάσεων που, όπως είπαν, τίναξαν στον αέρα κάθε δική τους προσπάθεια να περάσουν από τις μνημονιακές χαραμάδες κοινωνικό αλλά και οικονομικό έργο.

Με το επιχείρημα «σεβαστές οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης αλλά και οι κρίνοντες κρίνονται», κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι οι εν λόγω αποφάσεις είναι που στρέφουν την κοινωνία απέναντι στους δικαστές και όχι οι δικές τους δηλώσεις-επιθέσεις.

Επικαλούνται προς τούτο:

- Την (προ μηνός) απόφαση του ΣτΕ για την παραγραφή στην πενταετία των φοροαδικημάτων (που καθιστά άχρηστες τις λίστες Λαγκάρντ, Μπόργιανς κ.λπ.).

- Την προ δύο εβδομάδων απόφαση του Αρείου Πάγου για τα δεδουλευμένα («η μη καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών του μισθωτού, έστω και μακροχρόνια, δεν αρκεί από μόνη της να θεμελιώσει την έννοια της βλαπτικής μεταβολής των όρων της σύμβασης εργασίας του, αν δεν συνδέεται και με την πρόθεση του εργοδότη να εξαναγκάσει τον εργαζόμενο σε παραίτηση»).

- Την έτερη απόφαση του Αρείου Πάγου, επίσης, προ επταημέρου, σύμφωνα με την οποία, υπό προϋποθέσεις, η επίσχεση εργασίας μπορεί να θεωρηθεί σιωπηρή παραίτηση του εργαζομένου.

Οι ίδιοι προβάλλουν με έμφαση την άρνηση των δικαστών να υποβάλλουν πόθεν έσχες, αφήνοντας υπονοούμενα για τους λόγους αυτής της άρνησης.

Από νομικής πλευράς, όλα τα παραπάνω (και άλλα τόσα, όπως το περίφημο «κοινό περί δικαίου αίσθημα») θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μεγάλης, ακόμη και ατέρμονης συζήτησης.

Από πολιτικής; Η κυβερνητική αντεπίθεση στηρίχθηκε (και) στο σημείο της ανακοίνωσης της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων που αναφέρει ότι «η εμπιστοσύνη των πολιτών στην εκτελεστική εξουσία (σ.σ. δηλαδή στην κυβέρνηση) αγγίζει μετά βίας το 13%».

Εν προκειμένω, δικαίως θα αναρωτηθεί κάποιος εάν οι δικαστές μπορούν να επικαλούνται δημοσκοπήσεις για να στοιχειοθετήσουν πολιτική θέση. Η έμμεση πλην σαφής απάντηση από τον κ. Σακελλαρίου είναι «όχι», γι΄αυτό και στη δική του παρέμβαση τονίζει πως οι δικαστές ούτε συμπολιτεύονται ούτε αντιπολιτεύονται.

Η ραστώνη του Αυγούστου θα μπορούσε να λειτουργήσει κατευναστικά. Θα δείξει.

ΥΓ: Ο διορισμός της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου, Βασιλικής Θάνου, ως προϊσταμένης του Νομικού Γραφείου του πρωθυπουργού ξένισε πολλούς (και εντός κυβερνητικού χώρου) ενώ έδωσε στην αντιπολίτευση το πάτημα που ήθελε για να «αποδείξει» τις προσπάθειες παρέμβασης της κυβέρνησης στη Δικαιοσύνη.

Το αντεπιχείρημα; Οτι και ο εν ενεργεία δικαστικός Χαράλαμπος Αθανασίου (αρεοπαγίτης και πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών-Εισαγγελέων επί σειρά ετών) τοποθετήθηκε το 2012 στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ και στη συνέχεια ανέλαβε υπουργός Δικαιοσύνης.

Είναι προφανές ότι η α λα καρτ κριτική ή το …«μία σου και μία μου» δεν συνιστά σοβαρή συζήτηση για τη διάκριση των εξουσιών. Κοινώς, δεν βγάζει πουθενά παρά μόνο στη γενική απαξίωση.