Ο Αλέξης Τσίπρας και η φιλελεύθερη πρόκληση

Είναι ξεκάθαρο. Ο κύριος πρωθυπουργός και οι κυβερνητικοί εταίροι του δεσμεύτηκαν να εφαρμόσουν ένα τολμηρό οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό πρόγραμμα -το οποίο κανονικά έπρεπε να είχε εφαρμοστεί τα 35 τελευταία χρόνια.

Αντ’ αυτού, η χώρα καλείται να το υλοποιήσει τα προσεχή 43 χρόνια, αλλά υπό συνθήκες χειρότερες από αυτές του παρελθόντος. Αρκεί να διαβάσει κανείς προσεκτικά τα 95 προαπαιτούμενα που θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα στο 2017, στο πλαίσιο της 3ης και της 4ης αξιολόγησης, για να συνειδητοποιήσει ότι στη χώρα μας πρέπει να γίνουν ριζικές θεσμικές ανατροπές, οι οποίες έπρεπε να είχαν δρομολογηθεί από τότε που η Ελλάδα υπέγραφε τη συμφωνία εντάξεώς της στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από την άλλη πλευρά, σε οικονομικό επίπεδο, η γνωστή συμφωνία στο Eurogroup δεσμεύει τη χώρα σε πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα μέχρι το 2060, κάτι που ούτε η περίφημη Σχολή του Σικάγο δεν θα μπορούσε να διανοηθεί.

Η δέσμευση αυτή, όμως, για την οποία δεν γίνεται πολύς λόγος, σημαίνει ότι για περίοδο 43 ετών οι φόροι θα πρέπει να είναι περισσότεροι από τις δαπάνες του κράτους, ώστε να υπάρχουν πλεονάσματα. Εκτός και αν οι κυβερνήσεις του μέλλοντος, και αρχής γενομένης από τη νυν του κ. Αλέξη Τσίπρα, αποφασίσουν να ελαχιστοποιήσουν το κράτος και τις συναφείς δαπάνες του.

Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο; Αν όχι, τότε τίθεται ένα άλλο σοβαρό ερώτημα: Μπορεί να αντέξει ο Έλληνας πολίτης τόσο υψηλούς φόρους, τόσο υψηλές ασφαλιστικές εισφορές; Μπορεί ο Έλληνας πολίτης να συνεχίσει να πληρώνει «τα σπασμένα» του ελληνικού δημόσιου τομέα επί σαράντα χρόνια ακόμη;

Είναι ήδη φανερή η αδυναμία πάρα πολλών πολιτών να πληρώσουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για να βγαίνει δημοσιονομικό πλεόνασμα και παράλληλα να σηκώνει το βάρος των παλιών συσσωρευμένων ελλειμμάτων όλων των δημόσιων φορέων, δηλαδή τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα ελλείμματα των ασφαλιστικών οργανισμών, τα ελλείμματα των Δήμων. Μέχρι πού θα πάει η κατάσταση αυτή, όταν τα χρέη των πολιτών προς το Δημόσιο ξεπέρασαν ήδη τα 106 δισεκατομμύρια ευρώ;

Το βάρος είναι ασήκωτο για τους περισσότερους Έλληνες, οι οποίοι φορτώθηκαν -εξαιτίας των επιλογών όλων των κυβερνήσεων- το βάρος των ελλειμμάτων του Δημοσίου. Διότι αυτό που έκαναν οι ελληνικές κυβερνήσεις από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα είναι να μετατρέψουν τα χρέη του Δημοσίου σε ιδιωτικά και να τα φορτώσουν στις πλάτες των πολιτών.

Οι κυβερνήσεις μας, με αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ να δίνει ρεσιτάλ, κατάφεραν να εμφανίσουν ένα λογιστικά υγιές κράτος πτωχεύοντας όλους τους Έλληνες. Αποφύγαμε, λοιπόν, την πτώχευση του κράτους μας και πτωχεύσαμε εμείς. Και για να πάμε πιο μακριά, όπως ήδη έχουμε γράψει, με τον τρόπο αυτόν κρατικοποιείται η κοινωνία των πολιτών. Διότι, απλούστατα, οι οφειλέτες του Δημοσίου θα είναι τα μόνιμα υποχείριά του σε όλα τα επίπεδα.

Μπορεί, ωστόσο, να συμβεί και κάποιο θαύμα στην ελληνική πραγματικότητα, κάτι που θα αποτελούσε βέβαια εξαίρεση σε έναν κανόνα που εγγίζει τα 200 έτη. Σε μία προσπάθεια εξόδου από τη φαυλοκρατία, θα μπορούσε η οικονομία να πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 3% κάθε χρόνο, ώστε το σύνολο των φόρων να αυξηθεί από τα κέρδη της μεγέθυνσης της οικονομίας μας, χωρίς να αυξηθεί η επιβάρυνση του κάθε πολίτη. Και αυτό, όμως, είναι πολύ δύσκολο, διότι το κράτος είναι εχθρικό προς την ιδιωτική πρωτοβουλία, προς τις επιχειρήσεις και τελικά προς την ανάπτυξη.

Δεν αποκλείεται, όμως, στον βαθμό που το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του καταλαβαίνει ότι η Ελλάδα δύσκολα θα δανείζεται από τις διεθνείς αγορές, να κάνει μία προσπάθεια να ξεφύγει από το φαυλοκρατικό μοντέλο που το ίδιο δημιούργησε. Με απλά λόγια, το πολιτικό σύστημα και η πελατοκεντρική δομή του θα πρέπει να αλλάξει και, κυρίως, να απελευθερωθεί, ώστε να υπάρξει αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία.

Παράλληλα, όμως, σε παρόμοιο κλίμα ευνοϊκή θα είναι από κάθε άποψη και η προώθηση της επιχειρηματικότητας. Αν η σημερινή κυβέρνηση αφήσει κατά μέρος ιδεοληψίες και αγκυλώσεις, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι θα έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει στη χώρα μία φιλελεύθερη ανατροπή, με τεράστιες πολιτικές επιπτώσεις.

Αυτή είναι η μία εκδοχή. Η άλλη έγκειται στην πιθανή πρόθεση του κυρίου πρωθυπουργού να δημιουργήσει στη χώρα ένα φιλελεύθερο περιβάλλον, το οποίο στη συνέχεια θα κληρονομήσει η αξιωματική αντιπολίτευση, την οποία ο κ. Τσίπρας θα αντιπολιτεύεται εξ αριστερών σε συμφωνίες που ο ίδιος έχει υπογράψει!