Ο φιλελεύθερος Γιάνης Βαρουφάκης

Η κατακραυγή από την πλευρά της ΝΔ για την αποκάλυψη του σχεδίου του «διπλού νομίσματος» που σχεδίαζε ο Γιάνης Βαρουφάκης αποδεικνύει για μια ακόμη φορά πόσο μακριά από την πολιτική και οικονομική θεωρία του σύγχρονου φιλελευθερισμού βρίσκεται το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τα δορυφορικά της κόμματα.

Διότι το γεγονός είναι ότι το σχέδιο για μια σχεδιασμένη ημιέξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνδυασμό με την υιοθέτηση δύο νομισμάτων πρωτοπαρουσιάστηκε σε μία διάσκεψη για το μέλλον του ευρώ που διοργάνωσε το 2013 το θρυλικό νεοφιλελεύθερο ίδρυμα Institute of Economic Affairs της Βρετανίας!

Στη μελέτη τους, που έφερε τον τίτλο «Saving Monetary Union? A Market solution for the orderly suspension of Greece», οι καθηγητές Pedro Schwartz, Francisco Cabrillo και Juan E. Castañeda πρότειναν μια φιλελεύθερη λύση της ελληνικής τραγωδίας, κεντρικό σημείο της οποίας ήταν η υιοθέτηση του διπλού νομίσματος παράλληλα με άλλα μέτρα.

Συγκεκριμένα:

Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ελλάδα θα μπορούσε να αρχίσει να εκδίδει δραχμές διατηρώντας παράλληλα και σε κυκλοφορία το ευρώ. Τα δύο νομίσματα θα κυκλοφορούσαν παράλληλα και θα ήταν ελεύθερα μετατρέψιμα. Κανένα από τα δύο δεν θα ήταν το «επίσημο νόμισμα» της χώρας. Αυτό θα επέτρεπε, υποστηρίζουν, στην Ελλάδα να θεραπεύσει τα προβλήματά της χωρίς να εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό όραμα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Ντράγκι θα έπρεπε να εγγυηθεί τις καταθέσεις σε ευρώ στις ελληνικές τράπεζες, έτσι ώστε να μην προκληθεί πανικός.

Με αυτό τον τρόπο θα αποφεύγονταν τα φασιστικά capital controls που έχουν επιβληθεί σήμερα. Το κόστος της εγγύησης των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες θα ήταν ελάχιστο σε σχέση με το κόστος της διατήρησης της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Όμως όλα τα άλλα δάνεια που χρωστούσαν οι ιδιώτες στις τράπεζες θα δραχμοποιούνταν, έτσι ώστε να μην πληγούν τα νοικοκυριά των οποίων τα έσοδα (μισθοί κ.λπ.) θα ήσαν σε δραχμές. «Εκείνοι που θα επωφελούνταν από αυτό το σχέδιο» αναφέρει η μελέτη «θα ήταν οι Έλληνες πολίτες που (στο σύνολό τους) θα διατηρούσαν την αξία σε ευρώ των καταθέσεών τους αλλά των οποίων θα δραχμοποιούνταν τα δάνεια».

Το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας θα ήταν το αντικείμενο διαπραγμάτευσης στη Λέσχη των Παρισίων -σύμφωνα με τους αναλυτές, η Ελλάδα και οι πιστωτές θα κατέληγαν σε μια συμφωνία όπου τελικά η Ελλάδα θα πλήρωνε το 30%.

Το κυριότερο πλεονέκτημα αυτού του σχεδίου για την Ελλάδα θα ήταν ότι η τιμολόγηση μισθών, φόρων, κοινωνικών παροχών και εγχώριων ενεργητικών σε δραχμές θα έδινε μια τεράστια ώθηση στις εξαγωγές της χώρας και θα οδηγούσε στις αναγκαίες προσαρμογές των τιμών χωρίς την πρόκληση αυτής της απίστευτης ανεργίας του 25%!

Παράλληλα και μη εγκαταλείποντας ολοκληρωτικά το ευρώ, τα δημοσιονομικά ελλείμματα θα συνεχίζονταν να χρηματοδοτούνται για ένα διάστημα από το Target 2. Οι ελληνικές τράπεζες θα συνέχιζαν να έχουν πρόσβαση σε κατάσταση ανάγκης τόσο στην ΕΚΤ όσο και στην Τράπεζα Ελλάδος (που θα εξέδιδε τη νέα δραχμή).

Στο νέο σύστημα θα υπήρχαν δύο κεντρικές τράπεζες: η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ελλάδος. Κάθε ελληνική εμπορική τράπεζα θα μπορούσε να επιλέξει ένα από τα δύο κλαμπ (ή αμφότερα). Η νέα δραχμή κάτω από μία ορθή διαχείριση από την Τράπεζα της Ελλάδος θα διατηρούσε την αξία της και δεν θα μεταβαλλόταν σε «ψιλά».

Όπως γράφουν οι νεοφιλελεύθεροι μελετητές:

«Δύο τραπεζικές λέσχες σε ανταγωνισμό μεταξύ τους θα παρείχαν στις κεντρικές τράπεζες που ήσαν επικεφαλής τους τα ορθά κίνητρα έτσι ώστε να προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες στα μέλη τους. Στο νέο σενάριο, οι εμπορικές τράπεζες θα είχαν την επιλογή να είναι μέλη -και να ακολουθούν τους κανόνες-εκάστης ή αμφότερων των λεσχών. Αυτό σήμαινε ότι θα μπορούσαν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σύμφωνα με την ποιότητα των υπηρεσιών που θα προσέφερε το κάθε νόμισμα, μετρούμενο στην ικανότητα του κάθε νομίσματος να διατηρήσει την αγοραστική αξία στο μεσο-μακροπρόθεσμο διάστημα.

Στον βαθμό που δεν θα υπήρχαν τα εμπόδια που θέτει η ύπαρξη «επίσημου νομίσματος» και τα capital controls και σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τη στιγμιαία επικοινωνία, ο ανταγωνισμός στην έκδοση νομίσματος θα ήταν μια πραγματική πιθανότητα».

Θα πρέπει να τονίσω ότι πρόκειται για μία σύντομη μόνο περίληψη της μελέτης. Ο αναγνώστης θα μπορέσει να διαβάσει την πλήρη μελέτη εδώ .

Αυτό που θα ήθελα απλά να επισημάνω είναι ότι η σκέψη για τα δύο παράλληλα ανταγωνιστικά νομίσματα του Γιάνη Βαρουφάκη είναι πολύ εγγύτερα στις φιλελεύθερες αντιλήψεις από ό,τι η τυφλή υποταγή στην πολιτική του κεντρικού σχεδιασμού της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, που έχει εξ ολοκλήρου υιοθετήσει η ΝΔ.

* Ο Τάκης Μίχας σπούδασε Ανθρωπολογία στη Δανία και εργάστηκε για πολλά χρόνια σε Ελευθεροτυπία και Καθημερινή. Υπήρξε αρθρογράφος της Wall Street Journal και άλλων διεθνών εντύπων καθώς και συγγραφέας βιβλίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει στη Λατινική Αμερική, όπου γράφει βιβλίο για το φαινόμενο του Populismo.