Οι νέοι σπάνε τα δεσμά του κρατισμού

Μπορεί οι πολιτικές δυνάμεις που έφεραν τη μεταπολιτευτική αλλά και μεταπολεμική Ελλάδα στην πτώχευση να δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα τους για να επιβιώσουν, παρ’ όλα αυτά ερήμην τους η κοινωνία αλλάζει.

Πιθανότατα δε, οι αλλαγές αυτές να είναι και οι πιο καθοριστικές για την πορεία της χώρας στον 21ο αιώνα -που όλα δείχνουν ότι θα είναι αυτός της ταχύτητας, των νέων μορφών επιχειρείν, της αβεβαιότητας και των ισχυρών τοπικών συγκρούσεων.

Στο επίπεδο αυτό, πέρα από το υπέρογκο χρέος της -που φαίνεται να είναι πλέον διαχειρίσιμο-, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρία πολύ σοβαρά προβλήματα.

Το πρώτο είναι ο υπό συνθήκες υψηλής ανεργίας και αυξημένης μεταναστεύσεως παραγωγικός μετασχηματισμός της χώρας. Από καταναλωτική, η ελληνική οικονομία πρέπει να γίνει παραγωγική -και το πέρασμα από την μία κατάσταση στην άλλη δεν είναι καθόλου εύκολο.

Δεύτερον, για να επιτύχει η χώρα τη μετάβαση αυτή είναι ζωτική ανάγκη να αναδείξει τη γνώση σε κορυφαίο συντελεστή παραγωγής πλούτου και να συνδυάσει την ανάδειξη αυτή με παροχές υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Μια τέτοια προσπάθεια συνεπάγεται ριζικές εκπαιδευτικές αλλαγές, με βασική προϋπόθεση την έξοδο της ελληνικής κοινωνίας από αντιδραστικές και σκοταδιστικές ιδεολογικές αγκυλώσεις, οι οποίες στον αναπτυγμένο και αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν από καιρό τώρα χρεοκοπήσει.

Μιλώντας προσφάτως με κορυφαίο κοινοτικό παράγοντα που γνωρίζει πολύ καλά και την ελληνική πραγματικότητα, πληροφορηθήκαμε ότι στους ευρωπαϊκούς κύκλους προκαλεί μεγάλη εντύπωση η αδιαφορία με την οποία η πολιτεία αντιμετωπίζει την καταβαράθρωση της εκπαίδευσης στη χώρα μας.

«Παρόμοια σπατάλη ανθρώπινου δυναμικού δεν καταγράφεται σε καμία χώρα-μέλος της Ενώσεως, ιδιαίτερα δε σε μία φάση όπου η Ελλάδα έχει όσο ποτέ ανάγκη από δημιουργικά και εφευρετικά μυαλά», μάς είπε ο συνομιλητής μας. Επισημαίνοντας, στη συνέχεια, ότι η διαρροή φαιάς ουσίας από την Ελλάδα, σε συνδυασμό με την αυξημένη μόνιμη ανεργία, είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μία οικονομία και τον παραπαίοντα κοινωνικό ιστό της.

Έτσι, μια τρίτη πρόκληση για τη σημερινή ελληνική κοινωνία, με δεδομένο το γεγονός ότι η κατανάλωση με δανεικά και οι αργομισθίες στο Δημόσιο έληξαν οριστικά και αμετάκλητα, είναι αυτή της επιχειρηματικότητας και της αναδείξεώς της σε κορυφαίο κοινωνικο-οικονομικό στόχο. Σπεύδουμε να υπογραμμίσουμε ότι η νέα επιχειρηματικότητα είναι λύση επιβιώσεως, εναλλακτικό σχέδιο για την ανεργία ή την εργασιακή ανασφάλεια, όμως ταυτοχρόνως αποτελεί επενδυτική ευκαιρία, αν λάβουμε υπόψη μας τους διαρθρωτικούς μετασχηματισμούς που συνεπάγεται η κρίση.

Ωστόσο, η νέα επιχειρηματικότητα αντιμετωπίζει στην Ελλάδα μία σοβαρή ιδεολογική πρόκληση. Αυτήν της αντιεπιχειρηματικής αντίληψης που εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν καλλιεργήσει οι δυνάμεις του ζόφου και του κρατισμού, προκειμένου να εξυπηρετούν ιδιοτελείς σκοπιμότητες εξουσίας και εύκολου πλουτισμού.

Με σύμμαχό τους την ανεπανάληπτη γραφειοκρατία, που οι ίδιες δημιούργησαν, οι δυνάμεις αυτές έχουν μετατρέψει την αντιεπιχειρηματική ιδεολογία σε μέσο πλουτισμού -γι’ αυτό και σήμερα κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν μια επιχειρηματική αναγέννηση της χώρας.

Η κοινωνία, όμως, δεν φαίνεται να αποδέχεται πλέον με την ίδια ευκολία όπως στο παρελθόν την κατασυκοφάντηση της επιχειρηματικότητας. Απέχουμε πολύ από την εποχή που ο ελληνικός κινηματογράφος και οι άνθρωποί του μετέφεραν προς τα έξω το αντιεπιχειρηματικό και αντιδυτικό μένος των «προοδευτικών δυνάμεων» και των κύκλων της αντίδρασης σε κάθε πρόοδο. Η σημερινή νεολαία του Διαδικτύου και της παγκοσμιοποίησης δεν είναι πλέον εύκολο θύμα σκοταδιστών-λαϊκιστών.

Όπως προκύπτει από τελευταία έρευνα της εταιρείας ερευνών Κάπα Research για την «Οικονομία και την Ανάπτυξη» στην Ελλάδα, το επιχειρείν ως ευκαιρία και πολύ λιγότερο ως ανάγκη κερδίζει σημαντικό έδαφος μεταξύ των νέων και των ανέργων. Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι οι νέοι επιχειρηματίες έχουν εντάξει το επιχειρείν στη συνείδησή τους και δεν εισέρχονται σε αυτό επειδή δεν μπόρεσαν να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι.

Επίσης, κατά την Κάπα Research, σε πολύ μεγάλο ποσοστό οι δυνητικοί επιχειρηματίες είναι νέοι έως 45 ετών, με υψηλό μορφωτικό επίπεδο (με πτυχίο πανεπιστημίου και μεταπτυχιακούς τίτλους) που εργάζονται σήμερα ως ιδιωτικοί υπάλληλοι, ενώ στην περίπτωση των ανέργων είχαν στο παρελθόν αμειβόμενη εργασία στον ιδιωτικό τομέα.

Είναι οι άνθρωποι εκείνοι που έχουν αφομοιώσει περισσότερο από κάθε άλλη κοινωνική ομάδα τις βαθιές αλλαγές που έφερε το μνημόνιο στις εργασιακές σχέσεις και στην ευελιξία της αγοράς εργασίας και έχουν εμφανή εξωστρεφή προσανατολισμό, θεωρώντας την παγκοσμιοποίηση ευκαιρία για την ελληνική οικονομία, τις επιχειρήσεις, την κατανάλωση, την ποιότητα ζωής. Πρόκειται επίσης για επιχειρηματίες που δεν φοβούνται τον ανταγωνισμό και είναι προετοιμασμένοι να διδαχθούν από μία ήττα, παρά να επαιτούν στις πόρτες του κράτους.

Αυτοί οι νέοι επιχειρηματίες είναι η ελπίδα της χώρας και αυτοί, σήμερα, αντιστέκονται στη μιζέρια και την παρακμή που κάποιοι θέλουν να επιβάλουν.