Εξωδικαστικός: Ακόμα δεν είδαμε το πρόβλημα κατάματα...

Από την ανάγνωση του σχεδίου νόμου προκύπτει αβίαστα (Άρθρο 1) ότι σκοπός του νομοθέτη είναι η ρύθμιση οφειλών βιώσιμων επιχειρήσεων. Σ’ αυτό τον προφανή σκοπό του νομοθέτη, ο υποφαινόμενος έρχεται να προσθέσει την ανάγκη για την παράλληλη υγιή λειτουργία της αγοράς και κατ’ επέκταση του ανταγωνισμού.

Τι θα συμβεί όμως αν επιχειρηθούν να διασωθούν μη βιώσιμες επιχειρήσεις;

Είναι προφανές και ιδιαίτερα σύνηθες ότι στις επιχειρήσεις που δεν έχουν αναπτύξει βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας, οι ιδιοκτήτες τους θα αναζητήσουν «άλλους τρόπους» για να καταστούν βιώσιμοι πρωτίστως οι ίδιοι και δευτερευόντως οι επιχειρήσεις τους.

Χωρίς να υπάρχει λόγος να μπω σε βαθύτερη ανάλυση, οι «άλλοι τρόποι» είναι πάντοτε σε βάρος των δημοσιονομικών της χώρας, καθώς επίσης και σε βάρος του ανταγωνισμού, γεγονός που οδηγεί σε στρεβλώσεις της αγοράς, σε παραοικονομία, φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή και γενικότερα σε σπιράλ οικονομικού παραλογισμού.

Είναι λοιπόν προφανές ότι η διάσωση μη βιώσιμων επιχειρήσεων «πυροβολεί» προς δύο κατευθύνσεις: Από μια την αγορά και από την άλλη, την εθνική οικονομία.

Πώς όμως αντιμετωπίζει το όλο θέμα ο νομοθέτης;

Στο Άρθρο 3 του σχεδίου προβλέπονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση, με βάση αυτά:

1. Mια επιχείρηση που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα είναι επιλέξιμη εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης. Ανεξάρτητα αν έχει υποχρεώσεις πολλαπλάσιες του κύκλου εργασιών, ανεξάρτητα αν η επιχείρηση παράγει θετικές ταμειακές ροές, ανεξάρτητα αν ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται βρίσκεται σε διαρκή περιδίνηση!

2. Mια επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα είναι επιλέξιμη εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

(α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA)

(β) έχει θετική καθαρή θέση (equity). Ανεξάρτητα αν το EBITDA δεν αρκεί να καλύψει τους τόκους και τα χρεολύσια της οικονομικής χρήσης, ανεξάρτητα αν το θετικό EBITDA παράγει ένα απειροελάχιστο περιθώριο κέρδους και αρκετά χαμηλότερο του κλάδου (αρκεί να είναι μεγαλύτερο του μηδενός !), ανεξάρτητα αν υπάρχει θετικό ή αρνητικό κεφάλαιο κίνησης, ανεξάρτητα αν η καθαρή θέση είναι μικρότερη από το 10% του μετοχικού κεφαλαίου, ανεξάρτητα αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 48 του Ν. 2190/20 (λύση εταιρείας με δικαστική απόφαση μετά από αίτηση του έχοντος έννομο συμφέρον).

Οι προκύπτουσες στρεβλώσεις

Όπως προκύπτει λοιπόν, τυχόν ψήφιση του σχεδίου νόμου δεν θα οδηγήσει στη διάκριση των βιώσιμων επιχειρήσεων από τις υπόλοιπες, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε εταιρείες που αρχικά θα ρυθμίζουν τις υποχρεώσεις τους, στη συνέχεια δεν θα τηρούν τους όρους των ρυθμίσεων, προκειμένου να ακολουθήσει μια νέα επαναρρύθμιση και έτσι να συνεχίζεται -χωρίς να καταλήγει πουθενά- αυτό το ανόητο παιχνίδι του σκύλου που κυνηγάει την ουρά του Θα συνεχιστεί δηλαδή η ιστορία όπως την έχουμε βιώσει από την αρχή της οικονομικής κρίσης μέχρι σήμερα.

Βεβαίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις (νοούνται όσες, κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης, είχαν κύκλο εργασιών 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις - ληξιπρόθεσμες ή μη - υψηλότερες από 2.000.000 ευρώ), ο νομοθέτης έχει προβλέψει (Άρθρο 11) τον υποχρεωτικό διορισμό εμπειρογνώμονα για την εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας και του σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών.

Για τις μικρές επιχειρήσεις τεκμαίρεται ότι η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη μπορεί να ανατεθεί σε εμπειρογνώμονα εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία (προαιρετικός διορισμός εμπειρογνώμονα).

Όμως ποιος είναι ο εμπειρογνώμονας; Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, ως «εμπειρογνώμονας» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που προσφέρει κατ' επάγγελμα υπηρεσίες χρηματοοικονομικών συμβουλών σχετικά με την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων.

Προσπαθώ να μεταφράσω την καλή πρόθεση του νομοθέτη να αφήσει την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ιδιωτικού χρέους -ενός προβλήματος που αποτελεί πυρηνική βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας- στην μοίρα ενός… ΚΑΔ, (ο οποίος αμφιβάλλω και αν υπάρχει), αλλά χάνομαι στην μετάφραση!

Ω!!! ΑΘΑΝΑΤΕ ΤΣΑΡΟΥΧΗ («…Στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις»)

Βασικές προτάσεις

• Πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.

• Θετική αξιολόγηση θα μπορεί να οδηγεί σε ένταξη στη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, ενώ αρνητική αξιολόγηση θα οδηγεί σε ειδική εκκαθάριση της επιχείρησης.

• Η δημιουργία Μητρώου Αξιολογητών Βιωσιμότητας που θα στελεχώνεται από πιστοποιημένους από την ΕΚ/ΤτΕ Οικονομικούς Αναλυτές, καθώς και από άλλους επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού κλάδου οι οποίοι διαθέτουν τις γνώσεις, την εμπειρία και τις επαγγελματικές πιστοποιήσεις προκειμένου να φέρουν σε πέρας ένα τέτοιο έργο (Βλέπε επιστολή ΕΕΠΑΜΑ προς Υπουργό Ανάπτυξης, 16/10/2016).

• Αυτό που προτείνω όμως πρώτα και πάνω από όλα είναι να δούμε το πρόβλημα κατάματα, προκειμένου να είμαστε ουσιαστικοί και αποτελεσματικοί χωρίς να στρουθοκαμηλίζουμε. Επιβάλλεται το ξεκαθάρισμα της ήρας από το στάρι, επιβάλλεται να ξεκαθαρίσουν οι βιώσιμες από τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις, και αυτό είναι πρωτίστως δουλειά των πιστωτών και ιδιαίτερα των τραπεζών, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις κρατούν στην «εντατική» μη βιώσιμες επιχειρήσεις προκειμένου να απομυζούν ότι και για όσο μπορούν, μεταφέροντας χρονικά το πρόβλημα στο μέλλον.

Όλα τα άλλα που εύλογα μπορεί να εντοπίσει όποιος μελετήσει το σχέδιο νόμου όπως, η μεγάλη γραφειοκρατία, τα όρια των οφειλών, τα ποσοστά συναίνεσης των πιστωτών, είναι δευτερεύουσας σημασίας αν δεν υπάρξει ουσιαστικός διαχωρισμός μεταξύ βιώσιμων και μη βιώσιμων εταιρειών. Αν δεν υπάρξει, οι όποιες ρυθμίσεις ή διαγραφές θα πέφτουν σε ένα βαρέλι χωρίς πάτο.

* Ο Κωνσταντίνος Ν. Σεγρεδάκης, M.Sc, είναι Οικονομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων.